Summary
Samenvatting Biologie vakinhoud II.2: Zintuigen
- Course
- Institution
Samenvatting biologie vakinhoud II.2: Zintuigen
[Show more]
Seller
Follow
MH2003
Content preview
Biologie vakinhoud II.2: Zintuigen1. De zintuigen
- Waarnemen gebeurt door receptoren (= sensoren)
Liggen meestal in gespecialiseerde organen = zintuigen
Ontvangen prikkel + ‘vertalen’ het in impulsen door centra in hersenschors verwerkt
- Prikkel steeds in één taal omgezet = elektriciteit
'Vertalen' = bepaalde vorm van energie omgezet in elektrische energie
- Prikkel = pas omgezet in impuls wanneer prikkeldrempel van receptor bereikt wordt
Wanneer prikkelsterkte toeneemt, ontstaan er per tijdseenheid meer impulsen
Prikkelsterkte verhoogt constateren toename van impulsfrequentie
Let op: sterkte van elektriciteit van impuls neemt niet toe met toenemende prikkelsterkte!
- Op grond van specifieke prikkelgevoeligheid worden 4 typen receptoren onderscheiden:
o Chemische receptor = gevoelig voor verandering van chemische samenstelling rondom cellen
Veroorzaakt door o.a. reuk- en smaakstoffen, koolstofdioxide, zuurstof en zuren
Vb. smaakzintuigcellen op tong, reukzintuig in neus
o Mechanische receptor = geprikkeld door verandering van eigen celvorm
Vormverandering treedt op o.i.v. mechanische krachten (druk, trillingen, trekspanning of
bewegingen van omringende vloeistof)
Vb. pijn-, tast- en drukzintuigen in huid, bloeddruksensoren in wand van aorta
o Temperatuurreceptor = registreren temperatuurveranderingen
In huid = zich warmte- en koudezintuigen
Ook in centraal zenuwstelsel liggen temperatuurreceptoren (temperatuur bloed)
o Lichtreceptor (= fotosensoren) = licht is prikkel voor deze zintuigcellen
Licht = vorm van elektromagnetische straling
In lichaam komen ze maar op 1 plaats voor: in je ogen
- Elk type receptor is gevoelig voor bepaald soort prikkel = adequate prikkel
- Meeste receptoren liggen in organen die gespecialiseerd zijn in opvangen van adequate prikkels:
o Neus (reukzintuig): ruiken
o Oren (gehoorzintuig + evenwichtszintuig): horen + stand van hoofd en lichaam handhaven
o Tong (smaak- en tastzintuig): proeven, tast/druk, warmte/koude
o Huid (gevoelszintuig): huidgevoel, zoals druk, tast, warmte/koude, pijn, trillingen
o Ogen (gezichtszintuig): zien
A) De neus
- Boven in linker + rechter neusholte = reukslijmvlies
Oppervlakte van ± 2,5 cm²
Erin: 100 miljoen reukzintuigcellen = chemische receptoren
Uitlopers van zintuigcellen lopen in bundeltjes naar reukzenuw in schedelholte
, - Vluchtige stoffen in ingeademde lucht lossen op in slijm van reukslijmvlies
In opgeloste vorm gaan ze chemische verbinding aan met trilharen van zintuigcellen
Gevormde verbinding vormt prikkel die door zintuigcellen in impulsen wordt omgezet
Impulsen bereiken via reukzenuw het centrale zenuwstelsel
De neus en het reukslijmvlies
1) Hersenen
2) Reukzenuw
3) Neusholte
4) Geurstoffen
5) Reukkolf (uiteinde reukzenuw)
6) Zeefbeen
7) Uitlopers van reukzintuigcellen
8) Reukzintuigcel
9) Slijmvliescel
10) Slijm
11) Trilharen van de reukzintuigcel ⇒
= impulsrichting
12)
B) Het oor
- Oor = complex zintuig met binnenin 2 typen mechanische receptoren
Geluidstrillingen + bewegingen van hoofd waargenomen
- Met oren kun je horen
Buitenoor = prikkelopvangende gedeelte van oor
Bestaat uit: oorschelp, uitwendige gehoorgang + trommelvlies
- In middenoor (= prikkelgeleidend) = holte met 3 gehoorbeentjes: hamer, aambeeld, stijgbeugel
Zitten met beweeglijke gewrichtjes aan elkaar vast
- Trilling van trommelvlies brengt 3 beentjes achtereenvolgens in trilling
Trilling = bij deze drievoudige overbrenging 20 x versterkt
Zeer hard geluid beetje gedempt door klein spiertje aan trommelvlies
- Holte = ook trommelholte genoemd
Met buitenwereld verbonden via buis van Eustachius mond uit in keelholte
Buis zorgt dat druk in middenoor gelijk is aan buitendruk
- Receptoren (= prikkelverwerkende) = in slakkenhuis in binnenoor
Binnenoor staat met vlies in contact met middenoor
Slakkenhuis = gevuld met vocht trillingen naar zintuigcellen geleidt
Trillingen omgezet in impulsen + via gehoorzenuw naar centrale zenuwstelsel doorgegeven
- In binnenoor = ook evenwichtszintuig
Receptoren verspreid in 3 halvecirkelvormige kanalen in 3D structuur haaks op elkaar
Kanalen = gevuld met vocht + op bepaalde plaatsen kristallen in = gehoorsteentjes (otolieten)
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller MH2003. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $8.14. You're not tied to anything after your purchase.
Can Stuvia be trusted?
4.6 stars on Google & Trustpilot (+1000 reviews)
64438 documents were sold in the last 30 days
Founded in 2010, the go-to place to buy study notes for 14 years now