Summary
Samenvatting Week 11 Hout Mens maatschappij en mediation in het belastingrecht
- Course
- Institution
Samenvatting van een artikel behorend tot de verplichte literatuur.
[Show more]
Seller
Followbaksteen75
Content preview
Wee 2 Belastingen als moreel fenomeen – Hoofdstuk 3Hoofdstuk 3 – Belastingwetgever
De rechtstaat garandeert bescherming tegen willekeur van anderen en van de overheid. De staat
faciliteert en steunt de maatschappij die in wezen een coöperatieve onderneming is waar ieder
afhankelijk is van relatieve vreemden. De overheid heeft de taak hun samenwerking en de
wederkerigheid tussen hen te ondersteunen en te versterken, te waarborgen.
Tweede waarde is het bevorderen van vertrouwen tussen burgers onderling en de voorspelbaarheid
van het gedrag van medeburgers en overheid (oplossen prisoners dilemma). Legitiem recht kan
aanspraak maken op gehoorzaamheid en naleving door de burgers mits aan dat recht wederkerigheid
ten grondslag ligt (burgers hebben een gehoorzaamheidsplicht jegens de wetten die ze samen hebben
gemaakt in democratische procedures, maar evenzo dient de overheid zich aan de wetten te houden).
Wederkerigheid tussen overheid en burgers draagt dus bij aan de legitimiteit van het recht (vrijwillige
aanvaarding van en gehoorzaamheid aan het recht) zodat dit recht vertrouwen in anderen mogelijk
maakt.
Derde waarde van de rechtsstaat is de gelijkheid. Wanneer materiële ongelijkheid de toegang tot het
recht en de rechtsbescherming door de rechter systematisch belemmert, ligt er een zorgplicht voor de
rechtsstaat.
Vertrouwen in de wet
Zonder vertrouwen in de wet zal de naleving vat de wet door burgers minder zijn, hetgeen afbreuk
doet aan de effectiviteit. Dit vertrouwen van burgers in de wet wordt bevorderd als de wet een
uitdrukking is van het vertrouwen dat de overheid in de burgers heeft. Kwalitatief goede wetgeving
draagt daarnaast bij aan het vertrouwen dat andere personen die men niet kent zich aan de regels
zullen houden. Wetgeving draagt zo bij aan onderling vertrouwen in de samenleving. Zij dient zo de
samenleving.
Legitimiteit van de belastingwet
Kern van het recht en daarmee van legitieme wetgeving zijn beginselen van behoorlijke wetgeving als
rechtszekerheid, onpartijdigheid, rechtsgelijkheid en evenredigheid. Om als legitiem recht te kunnen
worden gekwalificeerd dient de wet in overeenstemming met rechtsbeginselen te zijn, daar althans
serieus naar te streven. Van dergelijke beginselen kunnen we zeggen dat zij de internal morality of
law vormen.
De wet beschermt de morele waarde van vrijheid, maar waarborgt bijvoorbeeld ook (rechts)gelijkheid
en (rechts)zekerheid door haar abstracte en algemene karakter. Doet de wet dit structureel niet, dan
ontbeert zij legitimiteit.
Nu de wet zozeer is verbonden met morele waarden, is vertrouwen in wetgeving primair een waarde in
zichzelf, een morele waarde. Voorwaarde voor vertrouwen in het recht is dat de burger zich kan
identificeren met dat recht, dat wil zeggen dat recht rechtswaarden moet uitdrukken – die de juridische
vertaling van de waarden van de burger zijn. Het gaat dus niet om recht zonder meer, maar
uitdrukkelijk om rechtvaardig belastingrecht. Het is dus ook niet voldoende dat dit recht volgens de
juiste procedures tot stand is gekomen en effectief is.
Smiths vier belastingbeginselen
Draagkrachtsbeginsel
The subject of every state ought to contribute towards the support of the government, as nearly as
possible, in proportion to their respective abilities; that is, in proportion to the revenue which they
respectively enjoy under the protection of the state.
, Rechtszekerheid (zekerheidsbeginsel)
De belasting die elk individu moet betalen ought tob e certain, not arbitrary. The time of payment, the
manner of payment, the quantity to be paid, ought all to be clear and plain to the contributor. Smith
wil willekeurige belastingheffing voorkomen.
Beginsel van het minste pijn
Belastingen ought to be levied at the time, or in the manner, in which it is most likely to be convenient
for the contributor to pay it.
Efficiency
Belastingen ought to be so contrived as both to take out and to keep out of the pockets of the people as
little as possible over and above what it brings into the public treasury of the state. De
perceptiekosten, de kosten van heffing en inning, dienen dus zo laag mogelijk te zijn.
Functies van belastingen
De combinatie van functies draagt in sterke mate bij aan de hoge belastingdruk in Nederland.
Budgettaire functie
De belastingwet wordt traditioneel gebruikt voor het vergaren van financiële middelen ten behoeve
van bekostiging van de andere departementen. De maatschappij kan in dit licht als coöperatieve
onderneming gezien worden waarbinnen men samenwerkt om vrijheid, vrede, veiligheid en andere
waarden te kunnen realiseren. Samenwerken houdt zo een verdeling in van de belastinglast van de
burgers.
Herverdelingsfunctie
Belastingen zijn daarnaast een belangrijk middel ten behoeve van inkomensherverdeling, voor
inkomensbeleid dus.
Instrumentele of regulerende functie
De belastingwet wordt ingezet om het gedrag van burgers te sturen ten behoeve van allerlei
beleidsdoelen.
Voorbeeld van fiscaal beleid
Het Nederlandse fiscale vestigings- en investeringsklimaat wordt steeds verbeterd en aangepast om
internationaal concurrerend te blijven. Dit leidt soms tot verontwaardiging omdat andere landen
belastinginkomsten met betrekking tot bijvoorbeeld royaltybetalingen mislopen doordat MNEs
gebruik maken van legale structuren. Juridisch gezien gaat het om belastingontwijking en niet
ontduiking, maar dit neemt de morele verontwaardiging niet weg. De publieke opinie heeft immers
weinig begrip voor het juridische onderscheid tussen legaal en niet legaal handelen. Dit laat zien dat
het gebruik van fiscale incentives een morele waarde heeft. Het leidt er immers toe dat sommige
belastingbetalers minder gaan betalen en anderen dus meer.
Belastingen als beleidsinstrument
We onderscheiden fiscale stimulerings- en ontmoedigingsregelingen. Een stimuleringsregeling is een
overheidsuitgave in de vorm van derving of uitstel van belastingontvangsten die voortvloeit uit een
voorziening in de wet voor zover die voorziening niet in overeenstemming is met de primaire
heffingsstructuur van de wet. Een ontmoedigingsregeling is hier het spiegelbeeld van.
Onder de primaire heffingsstructuur wordt hier verstaan “de meest neutrale verwijzing naar de
eigenlijke fiscale doelstelling dat een belasting wordt geheven ter financiering van overheidsuitgaven,
op een zodanige wijze dat de daaruit voortvloeiende lasten op evenwichtige wijze wordt verdeeld.”
Enige instrumentaliteit is eigen in het belastingrecht; het zal altijd externe doelen moeten en mogen
dienen, mits met respect voor fundamentele rechtsbeginselen.
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller baksteen75. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $7.14. You're not tied to anything after your purchase.
Can Stuvia be trusted?
4.6 stars on Google & Trustpilot (+1000 reviews)
78998 documents were sold in the last 30 days
Founded in 2010, the go-to place to buy study notes for 14 years now