Dit is een samenvatting van het boek Russia and the Russians die gekoppeld is aan het vak Geschiedenis van Rusland op de Universiteit Leiden. Ik heb dit vak zelf afgerond met een 8.1. De samenvatting is kort en bondig door gebruik van steekwoorden, maar wel allesomvattend
H1: Kievan Rus, The Mongols and the Rise of Muscovy
Slavs and Vikings & the conversion of the Slavs
- De Slaven kwamen op in de 6e eeuw → verdreven door migratie uit Azië en in zuid
afgegrensd door kanaat van Khazaren, ze deden vooral aan landbouw
- Vikingen: Rus stamt hier wss vanaf: Vikingen kwamen via handelsroutes 8e-10e
eeuw → volk van Rus handelde ook met Byzantium → invasie Vikingen zorgde tot
versterkte handelsposten Scandinavië <-> Byzantium
- Kiev: hoofdstad, rond 9e eeuw Russische kanaat als mogendheid met meerdere
Slavische groepen → Vikingen/Slaven werden één → rijk van Kiev-Rus
- Poging tot serieuze staat uit losse federatie warlords → viel uiteen
- Dorpsgemeenschappen: volksvergaderingen, elite waren vertrouwelingen vorst
- 972: overlijden vorst Sviatoslav → opvolgingsstrijd → Vladimir wint
- Vladimir: bekeert tot christendom voor eenheid rijk en legitimatie bewind → gebruik
geweld → bekering zorgde voor nieuwe contacten Byzantium
- Opkomst Slavisch, Orthodox-Byzantijns christendom met samenwerking kerk/vorst
The attempt to consolidate the Kievan State
- Opvolger Iaroslav zette unificatie stammen voort (1019-54), gaf monniken opdracht
voor nationale geschiedschrijving → ontstaan Russische identiteit
- Opstelling Pravda: codificatie van bestaand gewoonterecht → uitvechten van
stammen conflicten afgeschaft
- Dood Iaroslav: opnieuw opvolgingsconflict & binnenvallende nomadenvolken →
prinsen verenigden zich in strijd tegen Kipchak-volk
- Rijk uiteen vanaf 1130, ontwikkeling feodale samenleving door fragmentatie en
opkomst landheren
Mongols and Mongol rule
- 13e eeuw: opkomst stepperijk van Dzjengis Khan → verenigde nomadische
stammen, versloeg Russische prinsen 1223, nieuwe invasie 1237
- Russische rijk werd vazalstaat van kanaat vd Gouden Horde → weinig verandering
behalve meer belasting, maar ook gebruik handelsroutes naar Eurazië ivm stabiliteit
Mongolen, geen politieke invloed meer voor de burger
- Rol religie groter voor russische identiteit, ook toename monasticisme
- Gediminas (1316-41): LItouwen invloedrijke macht: verovering oa Polen en Kiev →
verslaan Gouden Horde 1362 → opvolgingsstrijd Litouwse rijk → een met de Poolse
Kroon en werd dus katholiek → ook Kiev-Russische rijk mee in Poolse Kroon
- Novgorod: belangrijke handelsstad door Baltische zee en bebost bewoond
achterland → later Hanzestad, speciale status in Kiev-Rus tot 1136
- Stad koos vorst 1136: Novgorod de Grote → stad werd rijk maar weinig politieke
invloed, wel veel macht zelf van Mongolen, dreigingen: Zweden en Teutoonse orde
- Novgorod geen Oost-SLavische Russische staat ivm interne politieke verdeeldheid,
Litouwen niet vanwege religieuze verdeeldheid en oriëntatie op het Westen
Princes and local communities & the rise of Moscow
- 12e eeuw: kans één groot Rus rijk klein → veel lokale prinsen met regeringsgebied
→ soort ‘persoonlijk bezit’, toebehorend aan dynastie: politieke verbrokkeling
, - Economie: belang handel nam af, landbezit toe, meer ggb → Russen een feodaal
volk, anders dan EU: ggb was alleen zonder vazallen, geen wederkerige verhouding
edel/onderdaan, kormlenie
- Moskou: vorstendom rond 1263, Ivan I vertegenwoordiger van Rus vorstendommen
bij kanaat vd Gouden Horde 1327 → Moskou verantwoordelijk voor innen van
tributen van vorstendommen, opvolgers bedachten afspraken tegen versnippering
The orthodox church & the split in the orthodox church
- 15e eeuw: kerk rijk/machtig door giften, metropoliet verbleef in Moskou, ivm krimping
Byzantium ging Orthodoxe Kerk focussen op spiritueel voortbestaan geloof ipv
politiek, monnikenrepubliek op eiland Athos belangrijk hiervoor
- Metropoliet Kiprian probeerde rivaliserende Rus vorsten te overtuigen/verenigen
- Kloosters: belangrijke rol kolonisatie omvangrijke bossen in noord/oost Rus → door
werken monniken werden boeren op zoek naar grond aangetrokken
- Uit het hesychasme ontstond het schilderen van iconen
- Concilie van Ferrara 1438-39: mogelijke hereniging Oosterse en Westerse kerk →
Byzantijnse afgevaardigden erkenden uiteindelijk suprematie van kerk v Rome
- 1448: kerk v Moskou erkende niet meer ondergeschiktheid aan Byzantium (en dus
aan Rome) → na Val van Constantinopel zochten Rus gelovigen naar nieuwe
identiteit kerk → Moskou bood dit en begon weg naar soevereine staat
The breakdown of the Golden Horde
- Expansie Moskou en achteruitgang Gouden Horde gingen samen op → veldslag
1380 tussen Rus-Moskovisch leger onder Dimitri I en generaal Mamai die macht
kanaat hadden overgenomen: Slag op het Koelikovo-veld
- Kanaat strafte Rus prinsen, Rus prinsen konden wel Kanaat verslaan via
samenwerking → Kanaat viel langzaam uiteen doordat Tartaarse generaal (MOG)
met eigen leger voor zichzelf begonnen
H2: Ivan IV and the expansion of Muscovy
Muscovy as a sovereign state
- Vanaf 1460: focus op expansie Moskou, gevarieerd volk, expansie makkelijk door
afwezigheid natuurlijke grenzen in Noordoosten, maar ook grenzen
wankel/kwetsbaar → voortdurend bedreigd van buitenaf
- Novgorod veroverd: was economisch sterk, politiek zwak, onder bescherming van
Gouden Horde → verval → nieuw patroon: Litouwen of Moskovische rijk →
uitnodiging LIT prins → Mosk vorst Ivan III stuurde leger → annexatie in 1478
- Ivan III: verwierf loyaliteit van enkele Litouwse vorsten, weerstond dreiging uit van
khan Akhmat in 1480 uit ZO → Mongoolse overheersing officieel voorbij
Government and society in Muscovy
- Moskovische rijk groeide: uitbreiding bestuur nodig, meer structuren dan feodale
stelsel voor grondstoffen en onderdanen → nieuwe dienaren/ambten, postsysteem
- Vorst moest minder afhankelijk zijn van edelen/boyaren, meer van getrainde
ambtenaren, edelen status voortaan vooral aan loyaliteit gebonden ipv grondbezit
, - Politiek systeem: gebaseerd op compromis vorst/edelen, dus niet altijd autocraat,
lokale edelen ook veel macht → dit was nodig voor uitgestrektheid/afgelegenheid →
hun macht was invulling vd staat, kormlenie, weinig scheiding publieke/private sfeer
- Er was wederzijdse afhankelijkheid boyaren/vorst: stabiele heerser voor nieuw grond
en interne rivaliteit voorkomen, vorst gebruikte edelen voor bestuur
- 15e eeuw: in stand houden mythe absolute soevereiniteit, ook ingewikkelde verdeling
van officiële posities onder boyarenfamilies, lokale gemeenschappen/
volksvergaderingen (mir) belangrijk
- Bestuur was dus: samenwerking tussen dorpsgemeenschappen, lagere vorsten en
de vorst → afhankelijk aan elkaar, gebaseerd op gedeelde christelijke cultuur
- Sociaal-cultureel: traditioneel, hiërarchisch, verantwoordelijkheid naar ondergeschikt,
scheiding sferen man/vrouw, weinig experimenten → tegen vernieuwing/hervorming
Moscow the third Rome
- 15e eeuw: breekt orthodoxe kerk van Moskou met Oosterse kerk BY, status versterkt
door Val van Constantinopel 1453
- Idee groeide dat kerk Rome geen goede kerk meer was, BY ook niet ivm instemming
Rome op Concilie van Florence, Moskou nu derde Rome, autoriteit Oosterse
christendom in Moskou
- Grote verantwoordelijkheden/druk op nieuwe verantwoordelijkheden Moskou, kerk
benadrukte dit → poging tot bescherming kerk bezittingen tegen confiscatie prins,
Ivan III: probeerde in bezit vd kerkelijke grondbezittingen te komen
- Meningsverschil kerk: of de kerk zich moest binden aan heersers of onafhankelijk
daden van de prins moest beoordelen aan de hand van de Bijbel
- Compromis kerk/staat 1525: Ivan IV beloofde niet aanraken bezittingen kerk → kerk
beloofde staatskerk te zijn onder bescherming prins/tsaar → vormde het idee van
derde Rome → heilige/exclusieve afkomst Rus volk onderstreept
Ivan IV: personality and ideology and his attempted reforms
- Aan de macht in 1533, in groeiperiode Moskou, ook kwetsbaar door open grenzen:
Teutoonse ridders, DE/ZW en stepperijken
- Eerste met tsaar titel → zag zichzelf als verlosser vd mensheid → hiervoor moest hij
onbeperkte macht hebben → hij mocht morele voorschriften overtreden → kerk
tegen, opvattingen Ivan IV leken op die van Machiavelli
- Voor Ivans Ideeën was beperking invloed kerk als moreel instituut en rivaliserende
edelen nodig → systeem van kormlenie
- Kormlenie: nodig voor directere betrokkenheid lokale gemeenschappen, hogere
edelen zouden belastingen over gebied regelen ipv lokale elites
- Uitvoering kormlenie: moeizaam ivm te grote afstand voor direct contact dorp/staat
→ Ivan zette door: hij benoemde nieuwe adviseur uit lagere edelen ipv boyarenclans
- Verder: haalde banden aan met kerk, benoemde eliteleger van boyaren voor
Moskou, in ruil voor landbezit bij Moskou, GGB’s moesten soldaten leveren/uitrusten
The cossacks and the conquest of Kazan- The Baltic Wars
- Kozakken (rondtrekkende ruiters/jagers zonder heerser, afhankelijk van roof/handel):
poging tot alliantie voor problemen kwetsbare zuidgrens → gingen vaak alliantie aan
voor economische zekerheid
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller femkesiebel2. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $5.92. You're not tied to anything after your purchase.
