Dit is een samenvatting van de verplichte artikelen voor het vak Forensische psychiatrie in de master Forensische Criminologie aan de Universiteit Leiden. De artikelen die in het Engels zijn, zijn ook in het Engels samengevat. De Nederlandse artikelen in het Nederlands.
Samenvatting artikelen Forensische
psychiatrie
Hoorcollege 2: Psychische stoornissen, diagnostiek en behandeling......................................................2
Liem & Vinkers (2012): Levensdelicten door verdachten met een psychotische stoornis in
Nederland...........................................................................................................................................2
Hoorcollege 3: Toerekeningsvatbaarheid...............................................................................................4
Meynen (2011): Waarom forensisch psychiaters met de vrije wil te maken hebben...........................4
Noyon, van Marle, Mevis & Van der Wolf (2015): De discussie over neurowetenschap en
strafrecht: een overzicht en een richting.............................................................................................6
Hoorcollege 4: Forensische rapportage en gevaarsinschatting................................................................9
Blauw, Bogaerts & Spreen (2019): Risicotaxatie in de Nederlandse rechtspraktijk: op zoek naar een
best practice........................................................................................................................................9
Hoorcollege 5: Praktijkcollege Teylingereind......................................................................................11
Groeneweg & Van den Dorpel (2019): Achter de schermen bij een pro Justitia onderzoek in
Teylingereind: de toegevoegde waarde van klinische observatie bij moeilijk onderzoekbare
jeugdigen..........................................................................................................................................11
Hoorcollege 6: Tbs...............................................................................................................................13
Kempes & Van der Wolf (2018): Wat kan een gedragskundige nog adviseren bij een weigeraar?
Een vignet studie..............................................................................................................................13
Van der Wolf (2018): Tbs – door mensen, voor mensen. Over het belang van medewerkers en
slachtoffers/nabestaanden in de tenuitvoerlegging van de tbs...........................................................15
Hoorcollege 7: Forensische zorg en behandeling..................................................................................17
Bulten & Nijman (2009): Veel psychiatrische stoornissen onder gedetineerden op reguliere
afdelingen van penitentiaire inrichtingen..........................................................................................17
Hoorcollege 8: Interventies in de (jeugd)forensische psychiatrie.........................................................18
Chorpita, Delaiden & Weisz (2005): Identifying and selecting the common elements of evidence-
based interventions: A distillation and matching model...................................................................18
Dakof, Henderson, Rowe, Boustani, Greenbaum, Wang & Liddle (2015): A randomized clinical
trial of family therapy in juvenile drug court....................................................................................21
Van der Pol, Henderson, Hendriks, Schaub & Rigter (2017): Multidimensional family therapy
reduces self-reported criminality among adolescents with a cannabis use disorder..........................22
1
,Hoorcollege 2: Psychische stoornissen, diagnostiek en behandeling
Liem & Vinkers (2012): Levensdelicten door verdachten met een psychotische
stoornis in Nederland
Patiënten met een psychotische stoornis plegen 5 keer zo vaak geweldsdelicten als personen in de
algemene bevolking. Dit verhoogde risico wordt mede veroorzaakt door sociaaleconomische factoren
en middelenmisbruik. Het slachtoffer van een patiënt met een psychotische stoornis is meestal een
bekende.
In Nederland zijn de aard en incidentie van dodingen door verdachten met een psychotische
stoornis tot nu toe onbekend.
Methode
Het doel van de rapportage pro Justitia is om de rechter te adviseren over de volgende vragen:
- Bestaat er een psychiatrische stoornis bij een verdachte?
- In welke mate heeft deze stoornis een rol gespeeld in het ten laste gelegde delict en wat is het
gevolg daarvan voor de toerekeningsvatbaarheid van de verdachte?
- Welke behandeling wordt noodzakelijk geacht om de kans op recidive te verminderen?
Wanneer er een vermoeden bestaat dat een psychiatrische stoornis mede tot het ten laste gelegde delict
heeft geleid, wordt een rapportage pro Justitia aangevraagd bij net Nederlands Instituut voor
Forensische Psychiatrische en Psychologie (NIFP) door de officier van justitie of rechter-commissaris.
Door de ernst van het delict (levensdelict) en de aard van de psychiatrische stoornis (psychotische
stoornis) zijn alle verdachten die aan bovenstaande eisen voldoen onderzocht ten behoeve van de
rapportage pro Justitia.
Discussie
Incidentie
Het plegen van een levensdelict kan een ernstig gevolg zijn van een psychotische stoornis. Dit
onderzoek laat zien dat de incidentie van dodingen door verdachten met een psychotische stoornis in
Nederland 0,05 per 100.000 inwoners is, wat relatief laag is in vergelijking met de incidentie die in
andere landen wordt beschreven. De prevalentie van psychotische stoornissen bij verdachten van
dodingen in Nederland is vergelijkbaar met die van andere westerse landen. De incidentie van doding
door een onbekende door een verdachte met een psychotische stoornis in Nederland is tevens
vergelijkbaar met het internationaal gemiddelde.
Behandeling en comorbiditeit
Driekwart van de verdachten was ten tijde van het delict niet onder psychiatrische behandeling en
gebruikte geen antipsychotica. Dit komt overeen met eerdere studies waaruit blijkt dat het risico op
een doding met name verhoogd is wanneer een patiënt met een psychotische stoornis niet onder
behandeling staat.
Mogelijk spelen bij levensdelicten behalve de aard en de ernst van de psychose ook
persoonlijkheidsproblematiek en middelenmisbruik een rol.
Risicotaxatie
Risicotaxatie-instrumenten kunnen een verhoogd risico voor (gewelds)delicten in kaart brengen. Het is
echter niet duidelijk of dat alleen geldt voor verdachten die eerder veroordeeld zijn. De afname van
risicotaxatie-instrumenten kan nuttig zijn om de risicogebieden beter in kaart te brengen, maar in het
algemeen vonden de delicten plotseling en zonder duidelijke voortekenen plaats. Men veronderstelt
dat gewelddadige delicten bij patiënten met een psychotische stoornis kunnen worden voorkomen door
vermindering van middelenmisbruik, het stimuleren van therapietrouw en het tegengaan van een
antisociale levenswijze.
Beperkingen
Ten eerste zijn onopgehelderde dodingen niet onderzocht, omdat er geen verdachte is. Ten tweede
konden verdachten die na de doding en voorafgaande aan het forensisch onderzoek een einde aan hun
leven maakten niet worden geïncludeerd. Ten derde kan misclassificatie van delicten in FRIS of in de
rapportage pro Justitia niet worden uitgesloten, waardoor psychotische en ontoerekeningsvatbare
verdachten van dodingen niet in dit onderzoek opgenomen zijn. Deze beperkingen kunnen mogelijk
2
, hebben bijgedragen aan een onderrapportage van de incidentie van dodingen door patiënten met een
psychotische stoornis.
Conclusie
Dodingen door patiënten met een psychotische stoornis zijn zeldzaam in Nederland, maar komen wel
voor. De meerderheid van de verdachten met een psychotische stoornis had geen gewelddadige
justitiële voorgeschiedenis en was ten tijde van het delict niet onder psychiatrische behandeling.
Mogelijk kan vroegtijdige en continue behandeling van psychotische stoornissen een bijdrage leveren
aan de preventie van dodingen door patiënten met een dergelijke stoornis.
3
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller frderikedrijfhout. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $5.33. You're not tied to anything after your purchase.
