Casus 1
Regulatie en Integratie
Leerdoelen:
1. Definitie Homeostase
2. Wat is de anatomie van de HPA-as?
3. Wat is de fysiologie van de HPA-as?
- Welke hormonen zijn hierbij betrokken?
- Hoe werkt de negatieve feedback? (prednison)
4. Opbouw van de bijnier, welke lagen zijn er? Welke hormonen worden geproduceerd en hoe?
5. Wat zijn de verschillen tussen snelle en langdurige respons van stress? (cortisol, adrenaline)
6. Hoe werkt de biologische klok?
7. Artikel PubMed over de relatie tussen de biologische klok en mictie (micturition)
Definitie homeostase
Homeostase is een dynamisch balans waarin omstandigheden variëren. Om homeostase mogelijk te
maken werken het zenuwstelsel en het endocriene stelsel samen. Homeostatische mechanismes
bevatten altijd minstens 3 componenten die samen werken. De eerste, de receptor, is een soort
sensor die het milieu monitort en reageert op veranderingen door input te sturen naar de tweede
component, het controle centrum. Het controle centrum bepaalt de set point, welk level behouden
moet worden. Het bepaalt de juist reactie op de input. Deze informatie gaat dan naar de effector, de
derde component. Deze zet de output van het controle centrum om naar een effect. Dit effect doet
de stimulus teniet.
De meeste homeostatische mechanismes zijn negatieve feedback mechanismes. De output remt het
effect van de stimulus. Er bestaan ook positieve feedback mechanismes. Hierbij stimuleert de output
het effect van de stimulus.
Als je ouder wordt ontstaat er een homeostatische imbalans. Hierdoor wordt je sneller ziek.
Anatomie HPA-as
HPA-as is de hypothalamic-pituitary-adrenal axis, hypothalamus-hypofyse-bijnier.
De hypofyse ligt in de sella turcica van het wiggebeen. Tussen het periost van het wiggebeen en het
kapsel in zit een bindweefsel laag waarin een complex netwerkt zit van arteriën. Hij heeft de vorm
van een erwt aan zijn stengel. De stengel, het infundibulum, verbindt de hypofyse met de
hypothalamus. De hypofyse heeft twee lobben:
, Pars posterior (achterkwab) bestaat uit neuraal weefsel. Het laat neurohormonen vrij die
vanuit de hypothalamus komen. De posterior lob vormt samen met het infundibulum de
neurohypofyse. Transport van neurohormonen vindt plaats in de neuronen.
Pars anterior (voorkwab) bestaat uit klierweefsel. Het produceert een aantal hormonen en
laat deze vrij in het bloed.
Neurohypofyse = infundibulum met pars posterior
Adenohypofyse = pars intermedia, pars tuberalis en pars anterior.
De hypofyse wordt van bloed voorzien door de a. hypophysialis inferior dextra en sinistra en de a.
hypophysialis superior dextra en sinistra. De eerste twee arteriën voorzien de pars posterior en
infundibulum van bloed, de laatste twee voor de pars anterior.
De bijnieren liggen met hun facies renalis op de bovenste nierpool. Ze zijn enerzijds door een dunne
vetlaag gescheiden van de capsula fibrosa renis van de betreffende nier en liggen anderzijds
gezamenlijk met de nier in de capsula adiposa perirenalis. De belangrijkste verschillen tussen de
linker- en rechter bijnier zijn:
De rechter bijnier is vaak iets kleiner dan de linker
De rechter bijnier heeft de vorm van een piramide, de groter linker bijnier is langwerpiger
van vorm.
De rechter bijnier raak normaal gesproken de vena cava inferior, de linker bijnier raakt echter
niet de aorta abdominalis.
De rechter vena suprarenalis mondt in tegenstelling tot de linker vena suprarenalis meestal
direct uit in de vena cava superior.
De bijnieren zijn sterk gevasculariseerd, omdat ze als endocriene organen hun hormonen direct
afgeven aan het bloed. De drie arteriën die hiervoor zorgen zijn a. suprarenal superior, media en
inferior.
Fysiologie HPA-as
De HPA-as is een respons op stress.
Welke hormonen zijn hierbij betrokken
De vrijlating van CRH heeft een dagelijks ritme, met
hoge levels net voor het wakker worden.
Interne en externe factoren die de CRH vrijlating
triggeren zijn griep, hypoglycemia en stressoren.
CRH wordt uitgescheiden door de neuronen in de
hypothalamus. CRH bindt aan een GPCR op de
celmembraan van corticotrofe cellen in de anteriore
hypofyselob. CRH stimuleert daarmee de verlating van
ACTH, ook wel corticotropin genoemd.
ACTH bindt aan de MC2R recepter in de cortex van de
bijnier. ACTH stimuleert de zona fasciculata en zona reticularis om cortisol te produceren. Cortisol
heeft weer een negatieve feedback op de hypothalamus en de hypofyse.
Hoe werkt de negatieve feedback
In de corticotrofe cellen van de anteriore hypofyse kan cortisol binden aan een cytosolic receptor.
Deze binding veroorzaakt in intracellulaire reactie waardoor de secretie van ACTH wordt geremd.
Cortisol in het plasma verlaagd daarnaast ook nog de mRNA en peptide levels van CRH in de
hypothalamus. Ook remt het de vrijmaking van al gemaakte CRH.
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller lizvanloon. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $3.21. You're not tied to anything after your purchase.