100% satisfaction guarantee Immediately available after payment Both online and in PDF No strings attached
logo-home
Previously searched by you
Previously searched by you
logo
Een kennismaking met de middeleeuwse wereld - Samenvatting $4.73
Add to cart
Quickly navigate to
Preview
  2.  
  3. Saxion Hogeschool (Saxion)
  4.  
  5. Middeleeuwen

Summary

Een kennismaking met de middeleeuwse wereld - Samenvatting
 0 purchase
  • Course
  • Middeleeuwen
  • Institution
  • Saxion Hogeschool (Saxion)
  • Book
  • Een kennismaking met de middeleeuwse wereld

Een samenvatting van het gehele boek ''een kennismaking met de middeleeuwse wereld'' van István Bejczy, uitgegeven door uitgeverij Coutinho. In de samenvatting worden alle hoofdstukken op chronologische volgorde behandeld: eerst de vroege middeleeuwen (H1&2), vervolgens de hoge middeleeuwen (H3) e...

[Show more]

Preview 6 out of 32  pages

Document information

  • Yes
  • September 17, 2024
  • 32
  • 2024/2025
  • Summary

Subjects

  • geschiedenis
  • middeleeuwen
  • minor
  • uitgeverij coutinho
  • middeleeuwse wereld
  • istván bejczy
  • vroege middeleeuwen
  • hoge middeleeuwen
  • late middeleeuwen
  • minor geschiedenis
  • hbo geschiedenis
  • een kennismakin
  • saxion

Connected book

book image

Book Title:

Author(s):

  • Edition:
  • ISBN:
  • Edition:

Written for

  • Saxion Hogeschool (Saxion)
  • Minor Geschiedenis
  • Middeleeuwen
All documents for this subject (1)

Seller

avatar-seller
aiyanadijkhuizen

Content preview

EEN KENNISMAKING MET DE
MIDDELEEUWSE WERELD
Samenvatting




Auteur: István Bejczy
Uitgevrij Coutinho
Samenvatting door: Aiyana Dijkhuizen
Hogeschool Saxion te Deventer

,Aiyana Dijkhuizen Een kennismaking met de middeleeuwse wereld Samenvatting




Inhoudsopgave
Hoofdstuk 1: Vroege middeleeuwen I ca. 400-ca. 750...........................................5
Volksverhuizingen en val van het West-Romeinse rijk.........................................5
Kerkvaders, pausen en monniken.......................................................................6
Het Merovingische rijk......................................................................................... 6
Ging het Romeinse rijk wel teloor?......................................................................7
Bestuur en rechtspraak.................................................................................... 7
De adel............................................................................................................. 8
Landbouw en handel........................................................................................ 8
Godsdienst: wel en wee van de kerstening......................................................9
Godsdienst: geloofsbeleving............................................................................ 9
Hoofdstuk 2. Vroege middeleeuwen II (ca. 750-1000)..........................................11
Het karolingische rijk......................................................................................... 11
Feodaliteit en vazalliteit.................................................................................... 11
Sociaal-economische ontwikkelingen................................................................12
Hofstelsel en horigheid................................................................................... 12
De dorpssamenleving..................................................................................... 12
Handel en nijverheid...................................................................................... 12
De Karolingische kerk........................................................................................ 12
Kerkelijke organisatie..................................................................................... 12
De wereld van de bidders.............................................................................. 13
De Karolingische renaissance............................................................................13
Naar een post-Karolingisch Europa....................................................................13
De invallen van de Vikingen: FR en ENG........................................................13
De invallen van de Hongaren.........................................................................14
De Ottoonse keizers....................................................................................... 14
Landbouw, steden en handel in de 10 e eeuw....................................................14
Kerk en cultuur in de 10e eeuw..........................................................................15
Verbreiding van het christendom...................................................................15
De beweging van Cluny................................................................................. 15
Literatuur en geschiedschrijving....................................................................15
Romaanse bouwkunst.................................................................................... 15
Hoofdstuk 3. Hoge middeleeuwen, ca. 1000-1200...............................................16
Het koningschap in Frankrijk, Engeland en Duitsland........................................16
Frankrijk: de Capetingen................................................................................ 16
Engeland: Normandiërs en Plantagenêts.......................................................16


2

,Aiyana Dijkhuizen Een kennismaking met de middeleeuwse wereld Samenvatting



Duitsland en Italië: Saliërs en Staufen...........................................................16
Gregoriaanse hervorming en investituurstrijd...................................................17
Nieuwe religieuze orden.................................................................................... 18
De kruistochten................................................................................................. 18
Het ridderideaal................................................................................................. 18
Naar een handelseconomie............................................................................... 19
Landbouw: ontginningen en commercialisering.............................................19
Steden, handel en nijverheid.........................................................................19
De renaissance van de 12e eeuw.......................................................................19
Onderwijs en geleerde beschaving................................................................19
Literatuur en geschiedschrijving....................................................................20
Gotiek............................................................................................................. 20
Hoofdstuk 4. Late Middeleeuwen 1 ca. 1200-1350...............................................21
Het Franse koninkrijk......................................................................................... 21
Het Engelse koninkrijk....................................................................................... 21
Het Duitse rijk en Italië...................................................................................... 21
Paus en kerk...................................................................................................... 22
Vijanden van buiten: heidenen.......................................................................22
Vijanden van buiten: Joden............................................................................ 23
Vijanden vanbinnen: ketters..........................................................................23
Bedelorde, begijnen en begarden..................................................................23
Ontluistering van het pausschap....................................................................24
Het intellectuele leven...................................................................................... 24
De universiteit................................................................................................ 24
Universitaire geleerdheid............................................................................... 24
Het economisch leven....................................................................................... 25
Landbouw en bevolkingsontwikkeling; de Zwarte Dood.................................25
Handel, nijverheid en bankwezen..................................................................25
Literatuur en geschiedschrijving.......................................................................26
Hoofdstuk 5. Late Middeleeuwen II CA. 1350-1500..............................................27
Frankrijk en Engeland: de Honderdjarige Oorlog...............................................27
Frankrijk en Bourgondië..................................................................................... 27
Engeland en de Rozenoorlogen.........................................................................28
Het Duitse rijk en Italië...................................................................................... 28
Paus en kerk...................................................................................................... 29
Westers schisma en conciliaire beweging......................................................29
Godsdienstige stromingen............................................................................. 29


3

,Aiyana Dijkhuizen Een kennismaking met de middeleeuwse wereld Samenvatting



Grenzen van de christenheid.........................................................................30
Sociaal-economische ontwikkelingen................................................................30
Landbouw en nijverheid................................................................................. 30
De handelseconomie; de Hanze.....................................................................31
Het intellectuele leven...................................................................................... 31
De laatmiddeleeuwse universiteiten..............................................................31
Humanisme en Renaissance..........................................................................31
Het literaire leven.............................................................................................. 32
Literatuur en geschiedschrijving....................................................................32
Het einde van de middeleeuwen.......................................................................32




4

,Aiyana Dijkhuizen Een kennismaking met de middeleeuwse wereld Samenvatting




Hoofdstuk 1: Vroege middeleeuwen I ca. 400-ca. 750

In de vijfde eeuw deden zich in West-Europa grootschalige veranderingen voor.
- Het West-Romeinse rijk maakte plaats voor nieuwe staten, geleid door Germaanse
veroveraars.
o Frankische rijk bleek de krachtigste formatie
o Geleerde tradities van de oudheid werden voortgezet in kerkelijke kring
- Op politiek en cultureel gebied raakten antieke, christelijke en Germaanse
elementen met elkaar versmolten.
- De oud sociaal-economische structuren bleven grotendeels overeind.


Volksverhuizingen en val van het West-Romeinse rijk
Het romeinse rijk werd voorgoed in twee helften verdeeld na de dood van keizer
Theodosius I de Grote in 395. Keizer Theodosius had in 380 het christendom tot enig
toegelaten godsdienst verklaard. Het Oost-Romeinse (ofwel Byzantijnse) rijk bleef
bestaan tot 1453. Het West-Romeinse rijk ging in 476 ten val.
Langs de noordgrens van het Romeinse rijk woonden Germaanse stammen. Germaanse
boeren waren door de Romeinen overal in de grensstreken toegelaten om het land te
ontginnen. Ook werden deze stammen opgenomen in de romeinse legioenen. De
Germanen namen dingen van de Romeinen over, zoals krijgstechnieken. Tot slot ontstond
er een handel tussen de Romeinen en de Germanen.

De voornaamste aanzet voor de volksverhuizingen vormden het opdringen van de
Hunnen uit Azië.
De Visigoten kregen in 375 toestemming in te trekken op de Balkan. Zij kwamen echter
snel in opstand en vielen Italië binnen. In 410 werd Rome geplunderd en in 418 vestigden
zij zich als foederati in Aquitanië.
In 406 waren de Vandalen, Sueven en Alemannen bij Mainz de Rijn overgestoken, direct
gevolgd door de Bourgondiërs. De Alemannen en de Bourgondiërs veroverde oostelijk
Gallië. De Sueven en Vandalen bezetten het Iberisch schiereiland, maar de Visigoten
veroverden dit gebied snel. In 435 dwongen ze de status van foederati af.
De Hunnen vielen rond 450 Gallië binnen, onder leiding van Atilla. Na zijn dood viel de
macht van de Hunnen uiteen en toen maakten Germaanse of Hunse legerleiders de
dienst uit in Italië (West-Romeinse Rijk). In 476 greep generaal Odoakar de macht en er
kwam formeel een eind aan het West-Romeinse rijk.

Na de val werd het gebied tussen de Somme en de Rijn beheerst door de Salische
Franken o.l.v. koning Childerik en later zoon Clovis.
De Ostrogoten roerden zich vanaf 453 in het Oost-Romeinse rijk. Keizer Zeno (Oost-
Romeinse rijk) beval koning Theoderik (Ostrogoten) het keizerlijk gezag in Italië te
herstellen. Hij veroverde Italië en werd de nieuwe machthebber. In 526 overleed hij en nu
was het de taak aan keizer Justinianus het land te bevrijden van de Ostrogoten. Hiermee
kwam een indrukwekkend herstel van het romeinse gezag rondom de Middellandse zee.

Brittannië was na 410 voor de verdediging op zichzelf aangewezen. Germaanse stammen
konden zich er nu vestigen, te beginnen aan de oostkust. Deze verdreven de Brits-
Keltische bevolking. De Britten wisten zich staande te houden in Wales, Cornwall en
westelijk Schotland.




5

, Aiyana Dijkhuizen Een kennismaking met de middeleeuwse wereld Samenvatting



Kerkvaders, pausen en monniken
De kerkvaders die het West-Romeinse rijk in zijn nadagen bracht, legden de katholieke
leer vast. Daarnaast verbonden zij de klassieke literaire en filosofische erfenis met het
geloof.
De belangrijkste Latijnse kerkvaders zijn Ambrosius, Hieronymus en Augustinus.
Augustinus was de meest invloedrijke.
Als vierde grote kerkvader gold paus Gregorius I de Grote. Tijdens zijn pontificaat heeft hij
een principiële scheiding tussen kerk en staat nagestreefd. In de 6 e eeuw braken vaak
machtsconflicten uit tussen de paus en de keizer. Gregorius was de keizer trouw en op
deze manier legde hij de basis voor de pauselijke staat.

Ook werd de grondslag gelegd voor het westerse monnikendom. Het cenobitisme kwam
half 4e eeuw op, monniken leefden in groepsverband, onder een regel en een prior.
Benedictus van Nursia stichtte de dominante vorm van het westerse monnikendom. De
regel van Benedictus is afgestemd op de versterving van de eigen wil en verlangens en
de belangrijkste idealen zijn nederigheid, kuisheid en gehoorzaamheid. De dag is
verdeeld aan de hand van ora et labora. De benedictijner regel verspreidde zich vanaf de
7e eeuw over West-Europa.


Het Merovingische rijk
het Frankische rijk van de Merovingen was in drie opzichten anders dan de andere
Germaanse rijken op voormalig West-Romeins grondgebied:
- De Franken waren niet verhuisd, maar langs de Rijn en de Maas blijven wonen en
van daaruit hun macht uitgebreid.
- De Franken breidden hun macht zowel naar het zuiden als het oosten uit.
- Clovis was de eerste Germaanse koning die zich tot het katholicisme bekeerde.

Door de doop van Clovis waren vooraanstaande families van de Franken en Gallo-
Romeinen rond 700 tot één rijksaristocratie versmolten, die bisschoppen, beambten en
legeraanvoerders leverde.

Bij de Merovingen werd het rijk na het overlijden van de koning over zijn erfgenamen
verdeeld. Na de dood van Clovis in 511 kregen alle vier de zonen een deel van het rijk. Na
de dood van zijn drie broers heerste Clotharius I van 558-561 weer over het gehele rijk.
Na de dood van Clotharius I vond een nieuwe verdeling plaats. Austrasië, Neustrië,
Aquitanië en Bourgondië kregen hun eigen heersers die elkaar onophoudelijk bevochten
en lieten ombrengen. Dagobert regeerde als laatste koning met succes over het hele rijk
van 629-639. Na zijn dood ging Aquitanië zijn eigen weg en Bourgondië viel uiteen. In
Austrasië en Neustrië trokken de hofmeiers de macht naar zich toe.

Pepijn I van Landen geldt als stamvader van de Karolingen (ookwel Pippiniden). Zijn
kleinzoon Pepijn II van Herstal poogde het rijk een nieuw leven in te blazen en liet
Willibrord tot aartsbisschop van Utrecht benoemen. De zoon van Pepijn II, Karel Martel,
slaagde erin de Friezen en ook de verloren gebieden ten oosten van de Rijn definitief te
onderwerpen. Zijn zoon Pepijn III de Korte bereikte in 743/744 een compromis met de
kerk.

732: Slag bij Poitiers: Karel Martel dringt de Arabieren terug. De slag bij Poitiers wordt
gezien als het belangrijkste wapenfeit van Karel Martel. De nederlaag van de moslims
betekende een keerpunt, zij werden teruggedrongen tot de Pyreneeën.

Andere Germaanse rijken hadden in de 7e eeuw ook te maken met gezagsverbrokkeling.
- Engeland was verdeeld in een groot aantal koninkrijkjes, in de 7 e eeuw werd dit tot
een zevental koninkrijken gemaakt.


6

The benefits of buying summaries with Stuvia:

Guaranteed quality through customer reviews

Guaranteed quality through customer reviews

Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.

Quick and easy check-out

Quick and easy check-out

You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.

Focus on what matters

Focus on what matters

Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!

Frequently asked questions

What do I get when I buy this document?

You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.

Satisfaction guarantee: how does it work?

Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.

Who am I buying these notes from?

Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller aiyanadijkhuizen. Stuvia facilitates payment to the seller.

Will I be stuck with a subscription?

No, you only buy these notes for $4.73. You're not tied to anything after your purchase.

Can Stuvia be trusted?

4.6 stars on Google & Trustpilot (+1000 reviews)

69484 documents were sold in the last 30 days

Founded in 2010, the go-to place to buy study notes for 15 years now

Start selling

Recently viewed by you

Summary ·

(0)

Hoorcollege 4 Amblyopie 3 Corpus Geniculate Laterale (CGL)

Exam (elaborations) ·

(0)

CSIT exam 2 | 149 questions and answers all updated 2023/24

Exam (elaborations) ·

(1)

Sophia Milestone 1 College Algebra with correct answers.

Exam (elaborations) ·

(2)

NURS 5333 Family 1 Test 2 Questions And Answers A Graded

$4.73
  • (0)
Add to cart
Added