Summary
Samenvatting bioveiligheid en zoonoses - Deel Bioveiligheid
- Course
- Institution
Samenvatting van het deel bioveiligheid van het vak Bioveiligheid en zoonoses, alles uit de cursus en de slides
[Show more]
2 reviews
By: daphnelaenens1 • 4 year ago
By: camilletheeten • 4 year ago
Seller
Follow
jo12
Reviews received
Content preview
Deel BioveiligheidDEEL 1: INLEIDING TOT DE BEDRIJFSHYGIËNE IN DE
DIERLIJKE PRODUCTIE
HOOFDSTUK 1: WAT HOUDT BEDRIJFSHYGIËNE IN?
1. Noodzaak?
De gezondheid van het individuele dier en de volledige veestapel (bedrijf en
populatie) is verbonden met het welzijn van de dieren (+ productiecapaciteiten) en
de humane gezondheid.
Dat hygiëne is belangrijk voor het dier, het milieu en de mens bewijst het belang
en de risico’s verbonden met zoönosen (vb. MRSA, zere bekjes) welke mensen
kunnen infecteren en voedselintoxicaties kan veroorzaken (vb. dioxinecrisis).
2. Hygiëne vs. bioveiligheid?
Met de term (dier)hygiëne bedoelt men alle mogelijke maatregelen en middelen
welk niet- medicamenteus zijn, maar die men zowel preventief (= ter voorkoming
van) als curatief (= ter oplossing/genezing van) kan toepassen om de gezondheid te
optimaliseren.
Wat de zoötechnische prestaties concreet inhouden verschilt naargelang het type
bedrijf (bv. kinderboerderij vs. KI station vs. vermeerderingsbedrijf pluimvee) en de
managementskeuzes (bv. hoevertoerisme en –productie vs. klassieke houderij met
afzet via slagerijketen bij vleesvee).
Vroeger zei men bedrijfshygiëne als men sprak over handelingen ter optimalisatie
van de gezonheidsstatus van een bedrijf, nu gebruikt men de term bioveiligheid
(biosecurity).
• Def. Bioveiligheid: het geheel van maatregelen ter voorkoming van de insleep
en verspreiding van ziekte(n) op een bedrijf en tussen bedrijven.
1
, • De mogelijke in- en uitsleep van ziekten op een bedrijf en de potentiële
circulatie van besmettelijke aandoeningen binnen het bedrijf.
Bioveiligheid is een onderdeel van de bedrijfshygiëne, omdat deze gericht is op de
preventie en inperking van ziekte waar algemene bedrijfshygiëne alle bevordering
van gezondheid en zoönoses bevat.
Een goede bedrijfshygiëne vereist een geheel van maatregelen ingevoerd en
uitgevoerd door voldoende medewerkers. In de (dier)geneeskunde stelt men immers
niet voor niets ‘It’s in your hands’.
3. Agentia & populatie niveaus
3.1 Agentia
Def. Ziekte: ‘elk proces in het organisme dat t.g.v. schadelijke invloeden,
veranderingen teweegbrengt in de kwantitatieve of kwalitatieve werking van cellen of
weefsels, waardoor het functionele evenwicht van lichaam en/of geest wordt verstoord
en een reactie tot herstel van dit (of een nieuw) evenwicht in het leven wordt
geroepen.’
Ziekte agentia (=veroorzakers) kunnen van infectieuze of niet-infectieuze aard zijn:
• Infectieuze agentia: virussen (vb. BVD, influenza, rhinopneumonie,…),
bacteriën (MRSA wondinfecties, necrobacillose,…), parasieten (vlooien,
vedermijten, wormen,…) en schimmels (katrienewielen,…).
• Niet infectieuze:
➔ Een optimale diergezondheid vereist ook aandacht voor de omgeving
(het milieu), zoals de lucht-, bodem-, voeder- en waterkwaliteit.
▪ Vb. Gebrekkige ventilatie: overmaat aan ammoniak in de lucht
met ademhalingsproblemen en productieverlies tot gevolg.
▪ Vb. Drinken van stilstaand water dat het botulisme toxine
(Clostridium botulinum) bevat.
▪ Vb. verkeerde voeding: hypo-/hypervitaminosen, ionaire
imbalansen zoals hypocalcemie, molenaarsziekte, …
2
, ➔ Fysische omstandigheden: ventilatie, luchtvochtigheid, temperatuur
en vooral schommelingen hierin, …) kunnen een aanzienlijke impact op
gezondheid en productiviteit hebben.
▪ Belangrijk is dat de klimaatregeling van een stal dient aangepast
te zijn aan de lokale klimatologische omstandigheden.
▪ Een overdreven luchtvochtigheid geeft problemen t.h.v. de
luchtwegen en overmatige ontwikkeling van (o.a. masitits)kiemen
in de omgeving.
3.2 Populatie niveaus
Bioveiligheid dient steeds toegespitst te zijn op 3 populatieniveaus:
• Individueel dier: Vooral in de paardenhouderij wordt er naar elk individu
gekeken. Zo zal men dieren die ziek zijn vaak individueel behandelen en
hier wordt ook vaak individuele huisvestiging toegepast. Ook preventief wordt
hier bv. vaak individuele vaccinatie (bv. griep en tetanos) toegepast.
• Bedrijfsniveau: Hier moet men rekening houden met economische
aspecten (bv. haalbaarheid van bepaalde maatregelen zoals het dragen van
wegwerpkledij en handschoenen). Daarnaast mogen echter ook zeker het
welzijn van mens en dier, waaronder ook de ergonomie valt, zeker niet
verwaarloosd worden.
• Algemene dierenpopulatie: Wanneer bepaalde ziektes rondgaan in een
populatie loopt elk bedrijf het risico besmet te worden. Drm worden bepaalde
ziekten door de overheid bestreden (gezondheidsstatuten in rundveehouderij
vb. IBR statuut). Het doel is hierbij de nationale en internationale bioveiligheid
te bevorderen (bv. handel tssn EU lidstaten en 3de landen).
o Hoe? aan grenzen controles uitvoeren, bepaalde quarantaine
maatregelen opleggen, wettelijk verplichte vaccinaties en eradicatie
programma’s.
HOOFDSTUK 2: BELANGRIJKE BEGRIPPEN
1. Endemisch en epidemisch
Endemisch = ziekte die in een bepaald gebied kan voorkomen, waarbij het aantal
besmettingen relatief constant is. Deze situatie is stabiel en het voorkomen is
voorspelbaar. Het kan infectieus of niet-infectieus zijn
Epidemisch = wanneer aantal besmetten plots exponentieel stijgt, ze sterven
normaal na bepaalde tijd in een bepaald gebied uit of wordt na verloop van tijd
endemisch.
Epidemiologie = bestuderen van het verloop en effect van de ziekte in een
populatie.
3
, 2. (Her)opkomende ziekten
Opkomende ziekten = ziekte die plots opduikt in een populatie waar ze voorheen
afwezig (of niet gediagnosticeerd) was.
• Potentieel opkomende ziekten: paardenpest, riftdalkoorts, west-
nijlkoorst,..
Heropkomende ziekten = Ziekte die in het verleden reeds aanwezig was maar
gedurende een tijd afwezig is geweest of plots stijgt in incidentie/voorkomen.
• Vb: Rabiës bij gezelschapsdieren en vleermuizen, Tularemie bij wilde
hazen, Nieuwe ziekte (BSE)
• Potentieel heropkomende ziekten: klassieke varkenspest, afrikaanse
varkenspest, …
• Oorzaken:
o Stijgende wereldbevolking
o Stijgend mobiliteit mensen en dieren
o Stijgende wereldhandel, Globalisering van handel & transport
o Klimaat veranderingen
o Intensieve dierlijke productiesystemen
o Evolutie van pathogenen
3. Profylaxie
Profylaxie = alle preventieve maatregelen met als doel het voorkomen van een
ziekte.
Onderscheid tussen:
• Algemene profylactische maatregelen welke niet gericht zijn tegen een
specifieke pathogeen. Het betreft dus alle preventieve hygiene-maatregelen
zoals bv. het rein houden van biggenbatterijen.
• Specifieke profylaxie is gericht tegen één bepaalde ziekte. Deze wordt vaak
nationaal en/of internationaal georganiseer vanuit overheidswege (bv. IBR
statuut en daarmee gepaard gaande verplichtingen bv. betreffende
vaccinatie).
4. (Sub)Klinische ziekte
Klinisch zieke dieren = tonen symptomen zoals bv. een roden, gezwollen en
pijnlijke uier in geval van mastitis.
Subklinische ziekte = wanneer een dier echter ziek is (schade ondervindt) maar
hiervan geen duidelijk symptomen toont spreekt. Bv. Hoger celgetal bij mastitis.
Gevolg van subklinische uitscheiders:
• Afwezigheid van symptomen ≠ afwezigheid van infectie/ziekte
• Behandelen van enkel klinisch zieke dieren kan inefficiënt zijn
• Rekening houden met niet detecteerbare infecties!
4
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller jo12. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $3.21. You're not tied to anything after your purchase.
Can Stuvia be trusted?
4.6 stars on Google & Trustpilot (+1000 reviews)
50843 documents were sold in the last 30 days
Founded in 2010, the go-to place to buy study notes for 14 years now