Hoorcollege 7 -> College 1 van Deel 2
Dynastieke macht wereldwijd; de legitimiteit van vrouwen op de troon (Jeroen Duindam)
De drie vragen:
1. Het ideaal van legitieme macht eruit?
2. Hoe werd beargumenteerd dat de macht de gemeenschap diende, hoe ontstond
gemeenschappelijkheid met de bevolking?
3. Hoe bleken kritiek en invloed van de bevolking, waar lagen de grenzen van de
legitimiteit, hoe ontstonden opstanden en werden die gerechtvaardigd?
Wij spreken over legitieme macht -> te danken aan Max Weber. Legitieme macht is de macht
die erkenning verkrijgt. Dat men ook wil gehoorzamen en niet dat ze zich gedwongen voelen.
Echt het element van gehoorzamen en niet omdat het per se moet. Wij weten heel veel hoe
mensen zich laten zien of gezien willen worden. Het beeld wat ze naar andere toe vertonen.
Wij weten weinig hoe zij door de bevolking gezien zijn. In het verleden werden er eigenlijk
nog geen enquêtes gehouden en kon lang niet iedereen lezen en schrijven. Wat we kunnen
vaststelling hoe macht van bovenaf wordt vormgegeven.
We moeten als historici brongevoelig zijn.
Vormgeving top-down? Voor welk publiek?
Erkent worden door gelijken (andere regeerders)
Ambtsdragers, elites en uitvoerders moeten je gehoorzamen
Het volk -> ze staan vaak ver weg
Sommige figuren zijn vooral bezig hoe ze door hogere machten gezien worden.
Sommige figuren proberen de hele tijd zichzelf overtuigen
Thema’s vandaag:
1e uur: Modelvorsten rond de wereld (met de drie vragen)
2e uur: Vrouwen op en rond de troon
De ideale Koning-Sultan-Keizer
1. Zorgt voor harmonie -> tegenstrijdige belangen proberen te verenigen. Dit geldt ook
voor groepen die tegen elkaar staan. Als vorst moet je een neutrale positie nemen
tussen de strijdende partijen.
2. Beschermt zwakkeren -> religieuze dimensie. We hebben het wel over idealen en
niet over de praktijk. In het voorbeeld: Chan gaat de honger te lijf. Ombudsman is
een verschijnsel wat vroeger ook veel voorkwam. Het idee dat iedereen die vindt dat
iets onrechtvaardig is zou dat mogen melden. Wat je hiermee doet is ten eerste ->
koning luistert naar klachten. Ten tweede kon je hiermee je ambtenaren in bedwang
houden want je kon als koning lang niet alle ambtenaren controleren want die
ambtenaren gingen ook vaak voor eigen gewin. Door de getuigenissen van de
bevolking kan een koning erachter komen of een ambtenaar wel goed functioneert.
Dit is een sterk element en is belangrijk.
, 3. Beschermt volk tegen agressie buitenstaanders; leidt legers -> er wordt dan ook
verwacht dat de koning het leger aanvoert maar dat is lang niet overal het geval.
4. Luistert naar adviseurs die onomwonden de waarheid uitspreken
5. Zoekt evenwicht tussen alle vorstelijke deugden -> Vrijgevigheid is een belangrijke
eis. Echter kom je met te veel vrijgevigheid weer tot ondeugden. Hier moet een
balans in worden gevonden. Dit geldt voor groepen en dus ook deugden (die
nauwelijks te verenigen zijn).
6. Komt uit voornaam geslacht -> stamboom. Dit is een belangrijke input-legitimiteit.
Dit is echter niet helemaal algemeen, wel in Europa maar bijvoorbeeld in China is dat
niet zo.
Hoge en tegenstrijdige eisen! Kan de ideale heerser bestaan? Is het überhaupt
mogelijk, zijn ze bijna niet onmogelijk uit te voeren. Al die raadgevers, geestelijken
etc. hadden veel argumenten om tegen de heerser te gebruiken.
Regionale varianten:
Vorsten moeten het goede voorbeeld zijn. Ze moeten een zuivere rol spelen. Er zit ook een
tegenstrijdigheid aan. China (Ming-dynastie) -> vechtersbaas, een strijder. Er bestaat daar
het ideaal dat als je eenmaal de troon hebt dat je je dan terugtrekt. Sommige heersers
kunnen hier niet tegen en vluchten.
Een goed voorbeeld is een Ming-keizer als ze door de Mongolen worden bedreigd -> hij
wordt gevangengenomen en een ander persoon pakt de troon. Men gaat er dan vanuit de
keizer moet beter thuisblijven en in de Verboden Stad blijven.
Ander voorbeeld is sultan Suleyman -> noodzaak van militair leiderschap want Suleyman
voert zijn leger aan (hij is hier al 70). Hier was het belangrijk laat je vooral zien en ga mee
naar het front en speel een actieve rol.
Alle clichés kunnen we ontkrachten want Murad III blijft in het paleis. Hij heeft allemaal
adviseurs en raadgevers die zich zorgen maken. De Ming-dynastie wordt veranderd in de
Qing-dynastie die weer veel meer actiever worden in de oorlogsvoering.
Europa en West-Azie: actief
Oost Azie: passief
Europa
Europese vorsten voeren hun legers meestal niet zelf aan maar de verwachting is wel dat zij
zelf regeren. Men laat zich militair kleden.
Gustaaf Adolf van Zweden -> veldheer
Keizer Ferdinand II -> Regeerder
Samenvattend: Actief regeerder of passief moreel voorbeeld: regionale typologie en
algemeen knelpunt
West-Zuid Azië en Europa: heerser vooral regeerder, soms ook bevelhebber.
Oost-Azië: passieve vorst, voorbeeldrol en vervullen van rituelen als belangrijkste
taak
Macht en vuile handen: in de praktijk regeren dikwijls anderen: Japanse variant is de
shogun naast de Keizer. Elders regeren ministers of favorieten.
, Algemeen: het is een breder probleem dat in de hoogste regio’s van politiek speelt. Mensen
die schone en juist vuile handen hebben. Veel vorsten laten vaak een figuur opkomen die
kan worden weggewerkt (vaak heeft deze persoon wel een hoge politieke positie) en als
zondeblok kan worden gebruikt. Voorbeeld in Japan: de keizer is verreweg en andere
regeerders doen de praktijk en hebben dan dus vuile handen. De keizer blijft schoon omdat
hij ver weg is.
Afrika: de koning mag de grond niet raken. Als hij zich wil verplaatsen dan moet hij gedragen
worden. Als hij die grond wel raakt dan krijg je misoogsten etc. Alles staat in het teken van
voorzorgsmaatregelen. Oogst, vruchtbaarheid en regen alles hangt samen met de koning. De
koning verliest zijn bewegingsruimte. Als een koning oud en ziek wordt dan kan er
gedwongen zelfmoord worden gekozen want ze zijn bang dat het rijk anders ook met hem
meevalt.
De koning bewaakt de balans tussen voorouders en levende: van hem hangt oogst,
vruchtbaarheid en regen af. Deze intimiderende macht eist allerlei
voorzorgsmaatregelen: iedereen in aanwezigheid van de koning krijgt regels
opgelegd, maar ook de koning wordt aan banden gelegd.
Extreme gevallen: gedwongen zelfmoord van koningen die oud of ziek worden: hun
zwakte ondermijnt het rijk.
De suggestie van almacht beperkt de bewegingsvrijheid en de politieke speelruimte
van de zittende koning – deze lijkt op de koning van het schaakspel.
De Chinese Keizer (Hemels Mandaat) vertoont deze trekken ook maar waarom juist
in Afrika en Oost Azië.
Opvallende punt: de rituelen rond de Afrikaanse koningen lijken erg op die in China.
Punt 2: Ritueel als verbinding met bevolking!!! -> heel belangrijk
Verbonden met religieuze feesten in Islam en Christendom (kerst, nieuwjaar etc.)
Dynastieke levenscyclus (geboorte, doop, besnijdenis, huwelijk, kroning en
begrafenis).
NB: Grote offerrituelen China en Japan in afzondering -> men is ervan bewust maar
het wordt niet waargenomen.
Ander voorbeeld van het element van rituelen
-> Besnijdenis 1720 zoons Ahmed III: een groot feest voor velen.
De ‘royal touch’
King’s evil “genezen” door koningen Frankrijk en Engeland
Onder Stuarts, en vooral Charles II is er een enorme vraag naar de royal touch:
Charles bedient bijna 100.000 patiënten
Onder Lodewijk XV raakt het ritueel in onbruik, maar in 1775 stromen duizenden
naar Reims voor de sacre van Lodewijk XVI.
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller jariluca96. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $3.26. You're not tied to anything after your purchase.