Leerstof van OWG 1.12
Wat zijn de taken van een verloskundige?
De verloskundige begeleid je vóór, tijdens en na je zwangerschap. Ze adviseert en ondersteunt je tijdens deze belangrijke
periode. Zij werkt aan de beste zorg voor jou en je baby. De verloskundige controleert jouw gezondheid en die van je baby,
maar ze bespreekt ook met jou (en je partner) hoe je je zwangerschap beleeft.
Tijdens de zwangerschap
Tijdens je zwangerschap ga je 10 tot 14 keer naar de verloskundige. De verloskundige geeft in deze periode jou en je
partner verloskundig advies en begeleiding. Natuurlijk houdt ze zoveel mogelijk rekening met jullie persoonlijke situatie.
Tijdens de zwangerschap, bevalling en kraamperiode verandert je lichaam en je leven. Je verloskundige wil je daarbij
ondersteunen. De verloskundige heeft allereerst aandacht voor jou als persoon. Daarnaast is ze ook opgeleid om jou
medisch te controleren. Eventueel overlegt ze met het tweedelijns team in het ziekenhuis.
Prenatale screening
Bloedonderzoek
Rond de eerste controle van de zwangerschap (8 weken) wordt bloed bij je afgenomen. Soms gebeurt dit bij de
verloskundigenpraktijk, soms in het laboratorium. Het bloed wordt getest op een aantal dingen:
bloedgroep en resusfactor
bloedgroepantistoffen
Hemoglobinegehalte (Hb-gehalte, om te zien of je bloedarmoede hebt
een aantal geslachtsziekten, namelijk syfilis, hepatitis-B en HIV
soms een glucosewaarde
soms ander onderzoek, zoals schildklierwaarden of –antistoffen
Al deze bepalingen zijn nodig om jou de juiste zorg te geven tijdens je zwangerschap. Soms geeft het bloedonderzoek een
bijzondere uitslag. Dan kun je er natuurlijk op rekenen dat je verloskundige je op tijd duidelijke uitleg hierover geeft. Samen
met jou en je partner zal zij bespreken wat dit betekent voor het verdere verloop van je zwangerschap.
Prenatale screening op lichamelijke afwijkingen
Je kunt ervoor kiezen om de baby al voor de geboorte te laten onderzoeken. Bijvoorbeeld hoe groot de kans is dat hij het
Downsyndroom heeft, een open ruggetje of een andere aangeboren lichamelijke aandoening. Deze onderzoeken worden
prenatale screening op Downsyndroom en lichamelijke afwijkingen genoemd. Ook geeft een verloskundige voorlichtingen
over bepaalde onderwerpen die zwangere vrouwen kunnen volgen, bv zwangerschapscursus. Na de zwangerschap komt de
verloskundige bij jou thuis om te kijken hoe de gezondheid van jouw en je baby gaat. Meestal komt de verloskundige in de
kraamperiode voor de hielprik en de gehoorscreening van het kind. Hielprik wordt op de vierde dag na de geboorte en
gehoorscreening uitgevoerd. Via een hielprik neemt de medewerker bloed af bij de baby. Dit bloed wordt in een
laboratorium onderzocht op meer dan 25 zeldzame aangeboren aandoeningen, meestal stofwisselingsziekten. Als er sprake
lijkt te zijn van een dergelijke aandoening (bij een ‘positieve uitslag’) krijg je daarvan zo snel mogelijk bericht. Heb je na drie
weken nog niets gehoord, is er niets gevonden. De gehoorscreening meet of de aanleg van het gehoor goed is. Wanneer dat
goed is, krijg je meteen de uitslag. Als de meting niet goed is, komt je kind in aanmerking voor verder onderzoek. Dit
betekent niet meteen dat je baby niet kan horen. In de meeste gevallen is er niets aan de hand, maar was het oortje
bijvoorbeeld door water in het oor (door badderen) verstopt.
Afsluitende controle
Je verloskundige of een andere zorgverlener uit het ziekenhuis nodigt je uit om ongeveer 6 weken na de bevalling nog een
keer langs te komen bij de verloskundigen praktijk. Tijdens dit consult kun je je zwangerschap en bevalling nog eens door
bespreken, vragen stellen en het gebruik van voorbehoedsmiddelen/ anticonceptie bespreken. Ook kan je zorgverlener
advies geven over hoe je bij een nieuwe kinderwens gezond zwanger kunt worden. Daarnaast kan je zorgverlener nog
medische controles doen, zoals een bloeddruk meten, een Hb-gehalte bepalen en naar je bekkenbodem kijken (vooral als je
hechtingen hebt gehad)
Hoe is de verloskundige zorg in Nederland gefinancierd?
Eigen bijdrage bij de bevalling
Voor een bevalling thuis hoeft geen eigen bijdrage te worden betaald. Voor een bevalling in het ziekenhuis is een verwijzing
van de verloskundige of van uw huisarts nodig. Er hoeft in dat geval geen eigen bijdrage te worden betaald. Dit geldt in de
volgende situaties:
een bevalling die noodzakelijk door een gynaecoloog wordt begeleid;
een bevalling met pijnstilling (zoals ruggeprik, lachgassedatie);
als de verantwoordelijke verloskundige (of de huisarts) heeft aangegeven de bevalling in het ziekenhuis te willen
laten plaatsvinden om eventuele risico’s te vermijden.
Als de bevalling in een ziekenhuis of geboortecentrum plaatsvindt zonder medische indicatie, moet een eigen bijdrage
worden betaald. Het verschil tussen het tarief voor een poliklinische bevalling zonder medische indicatie en de € 230 die
door de zorgverzekeraar wordt vergoed, betaalt de verzekerde zelf. Voor een bevalling die in een geboortecentrum start en
waarbij tijdens de bevalling alsnog een medische indicatie wordt afgegeven en de bevalling in een ziekenhuis plaatsvindt, is
, geen eigen bijdrage verschuldigd. Voor een bevalling die in een ziekenhuis (poliklinisch) start en waarbij tijdens de bevalling
alsnog een medische indicatie wordt afgegeven, is ook geen eigen bijdrage verschuldigd voor de poliklinische bevalling.
Wet BIG en WGBO?
De Wet op de Beroepen in de Individuele Gezondheidszorg (Wet BIG) heeft als doel de kwaliteit van de beroepsuitoefening
te bevorderen en te bewaken. Ook geeft de Wet BIG patiënten keuzevrijheid en beschermt hen tegen onbekwame
zorgverleners. Veel beroepsgroepen, waaronder de verloskundigen, vallen onder de Wet BIG. Alle individuele
verloskundigen staan geregistreerd in het BIG-register. Namens het Ministerie van VWS verzorgt het BIG-
register de inschrijving van zorgverleners. Bekijk de Wet BIG op de website van de overheid. Deskundigheidsgebied
verloskundigen. In de Wet BIG staat beschreven wat het beroep verloskundige inhoudt. De verloskundige
beroepsuitoefening is gericht op de fysiologische (normaal verlopende) zwangerschap. Volgens de Wet BIG bestaat de kern
van het beroep van verloskundige uit:
de begeleiding van een fysiologisch verlopende preconceptieperiode, zwangerschap, baring en kraamperiode
de begeleiding van anticonceptie
het verrichten van risicoselecties tijdens die periodes.
Verloskundigen zijn in staat om tijdig verloskundige risico’s in te schatten, met de bijbehorende indicatiestelling voor
ingrijpen. Ook reageren zij tijdens noodsituaties adequaat. Op 1 april 1995 werd de Wet Geneeskundige
Behandelingsovereenkomst (WGBO) van kracht. In de WGBO worden de rechten en plichten van de zorgverlener en cliënt
geregeld. De zorgverlener is verplicht de juiste zorg op een respectvolle wijze aan te bieden. De cliënt heeft als plicht de
zorgverlener de juiste informatie te geven en mee te werken. De wet is vooral gericht op versterking van de positie van de
cliënt.
De belangrijkste onderwerpen in de wet
o Informatieplicht: de verloskundige geeft de cliënt alle informatie die nodig is om op een verantwoorde
manier beslissingen te kunnen nemen over haar gezondheid en haar behandeling.
o Toestemmingsvereiste: voor iedere verloskundige behandeling is vooraf toestemming van de cliënt
nodig.
o Dossierplicht: de verloskundige is verplicht een medisch dossier van iedere cliënt bij te houden.
o Bewaarplicht: deze dossiers moeten twintig jaar worden bewaard, of langer.
o Privacybescherming: aan derden mag alleen informatie worden verstrekt na uitdrukkelijke toestemming
van de cliënt.
Rechten cliënt
o Recht op inzage en afschrift van het medisch dossier, (dit betreft niet de persoonlijke aantekeningen van
de verloskundige)
o Recht op het laten vernietigen van gegevens
o Recht op niet-weten, dit is het recht van een patiënt om niet over zijn
gezondheidstoestand geïnformeerd te worden
o Recht op bescherming van de privacy bij de overdracht van gegevens
Minderjarigen
Vanaf 16 jaar is een cliënt handelingsbekwaam en beslist zij zelf. In de WGBO is opgenomen hoe om te gaan met
toestemming en informatie van kinderen jonger dan 16 jaar. Is het kind jonger dan 12 jaar, dan is voor de behandeling
toestemming nodig van de ouder(s) of voogd (wettelijke vertegenwoordiger). Het kind heeft wel recht op informatie. Je
moet het kind informeren op een manier die bij de leeftijd en ontwikkeling van het kind past. Zie ook het WGBO
Toestemmingsformulier. Voor jongeren in de leeftijd van 12 tot 16 jaar geldt een ‘dubbele toestemming’. Dit houdt in dat
naast de toestemming van de minderjarige ook de toestemming van diens ouders nodig is, tenzij de behandeling
noodzakelijk is om ernstig nadeel van de patiënt te voorkomen of als de jongere ook na weigering van de ouders om
toestemming te verlenen de behandeling weloverwogen blijft wensen. Naast de jongere zelf moeten ook de ouders
geïnformeerd worden. Jongeren van 16 jaar en ouder hebben zelf het recht om een behandelingsovereenkomst aan te
gaan. Ze beslissen zelf en hebben zelf recht op informatie. Zonder toestemming kan geen informatie worden verstrekt aan
derden, dus ook niet aan de ouders. Kinderen van gescheiden ouders. Meestal houden beide ouders na echtscheiding het
gezag over hun kind(eren). De situatie verschilt in beginsel niet van de situatie waarin de ouders van het kind met elkaar
gehuwd zijn. Beide ouders treden op als wettelijk vertegenwoordiger en beiden beslissen over de behandeling van hun
kind(eren).
Welke spelers zijn er binnen de verloskundige zorg?
De huisarts
Er zijn steeds minder huisartsen die zwangerschap en bevalling begeleiden: ongeveer 5% van alle huisartsen. Als een
huisarts zelf de zwangerschap niet begeleidt, speelt hij wel een rol bij:
Het geven van adviezen voor de zwangerschap over gezond leven, medicijngebruik, erfelijke aandoeningen
Het traject rondom (moeilijk) zwanger worden en verwijst hij je indien nodig door naar de gynaecoloog.
Ben je zwanger, dan geeft de huisarts adviezen over het gebruik van geneesmiddelen
Voor sommige klachten tijdens de zwangerschap verwijst de verloskundige de vrouw naar de huisarts,
bijvoorbeeld blaasontsteking en schimmelinfecties.
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller levischolten. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $7.47. You're not tied to anything after your purchase.