Summary
Samenvatting OWG 1.10 – Leefstijl en gedrag
- Course
- Institution
OWG 1.10 – Leefstijl en gedrag
[Show more]
Seller
Follow
levischolten
Content preview
OWG 1.10 – Leefstijl en gedragWat zijn de modellen voor gedragsverandering?
Model gedragsverandering blijkt vooral verklarend
De modellen van gedragsverandering gaan met name over het verklaren van gedrag, niet zozeer het
veranderen ervan. De factoren die bepalend zijn voor gedrag worden dikwijls benoemd in een model
van gedragsverandering, maar wat nu echt tot de verandering leidt wordt meestal niet benoemd.
Hieronder een aantal voorbeelden van bekende modellen van gedragsverandering.
Model gedragsverandering Marcel Balm
Het gedragsverandering model van Marcel Balm beschrijft dat er vanuit een bepaalde motivatie
gedragsverandering moet ontstaan. Dit wordt het 'openstaan' voor de gedragsverandering genoemd.
Vervolgens moet iemand het gedrag begrijpen, willen en kunnen uitvoeren. Daarna gaat de persoon
in kwestie het pas doen. Vervolgens moet het gedrag volgehouden worden. Dit zijn inderdaad
passende factoren bij het komen tot gedragsverandering, maar de vraag is of een model zoals deze
voldoende praktisch is. De persoonlijke aanleg van iemand en de associatie die iemand heeft met het
gedrag worden niet meegenomen in dit model.
Model gedragsverandering ASE
Een ander model dat uitgaat van motivatie voor gedragsverandering, is het ASE-model van De Vries.
Dit model is gebaseerd op de Theory of Planned Behavior (Ajzen, 1985) en de Social Learning Theory
(Bandura, 1986). Dit model stelt dat als je een intentie hebt om bepaald gedrag te vertonen, dit leidt
tot het daadwerkelijk uitvoeren van dat gedrag. De Omgeving heeft invloed op de attitude en
daarmee de intentie van een persoon. Sociale invloed van buitenaf en de mate waarin je overtuigd
bent van je eigen effectiviteit zijn eveneens bepalend voor de motivatie voor gedragsverandering.
Ook dit model is een voorbeeld van een verklarend model van gedrag, maar niet zozeer een model
voor gedragsverandering.
Welke leefstijl factoren beïnvloeden een zwangere vrouw?
Positief
Foliumzuur
Foliumzuur is een vitamine. Het zit voornamelijk in groene bladgroenten. Foliumzuur is erg gevoelig
voor invloeden van buitenaf zoals licht, zuurstof en temperatuur. Het is daardoor lastig om
voldoende foliumzuur dagelijks via je voeding te krijgen. Je kunt foliumzuur ook in tabletvorm kopen
bij de drogist. De tabletten bevatten vitamine B11 (= foliumzuur) en hebben geen bijwerkingen. De
gezondheidsraad adviseert je foliumzuur te gebruiken: elke dag 1 tablet van 0.5 mg. Als je deze
tabletten enkele weken voor de bevruchting hebt ingenomen tot de eerste 2 maanden van de
zwangerschap, dan is het risico dat er een open ruggetje ontstaat bij de baby veel kleiner. Bij mannen
kan foliumzuur goed zijn voor de kwaliteit van de zaadcellen. De zaadcellen kunnen net iets sterker
worden. Veel vrouwen met vruchtbaarheidsproblemen vinden het moeilijk deze tabletten te blijven
gebruiken. Elke dag weer word je geconfronteerd met je onvervulde kinderwens. Toch is het
verstandig om ze te blijven slikken.
Gezond gewicht
De kans op zwangerschap is het grootst als je een normaal gewicht hebt. Een gezond gewicht wil
zeggen dat je niet te zwaar, maar ook niet te licht bent. Zowel overgewicht als ondergewicht kunnen
je menstruatiecyclus verstoren. Of je een gezond gewicht hebt, kun je bepalen door je BMI (Body
, Mass Index) te berekenen. Je BMI is de rekensom van je gewicht in kilo’s gedeeld door je lengte in
meters in het kwadraat. Voorbeeld: iemand van 1,70 meter lang met een gewicht van 80 kilo heeft
een BMI van 80: (1,70 2) = 27,68. Een gezonde BMI ligt tussen de 20 en 25. Vanaf een BMI van 30 is er
sprake van overgewicht. Hierdoor neemt de spontane kans op een zwangerschap af.
Als je overgewicht hebt is het verstandig om af te vallen. Zorg ervoor dat je dat op een rustig tempo
doet met gezonde voeding en voldoende beweging. Als je in korte tijd heel snel wilt afvallen verlies je
spieren en veel vocht. Dit zorgt ervoor dat je lijf juist ongezonder wordt. Het is realistisch en gezond
om te proberen om een tot twee kilo per maand af te vallen. Op deze manier ontstaat er een betere
stofwisseling en kan je lichaam het vet langzaam afbreken.
Sporten
Sporten is gezond en je kunt hiermee doorgaan tijdens de periode dat je zwanger wilt worden,
vruchtbaarheidsbehandelingen ondergaat of al zwanger bent. Een algemene regel is: bewegen is
goed, meer bewegen is beter. Topsport kan echter nadelige invloed hebben op de
zwangerschapskansen. Hoeveel moet je dan bewegen? De beweegrichtlijn geeft het advies om
minstens 150 minuten per week matige of intensieve inspanning te leveren, verspreid over diverse
dagen. Matige inspanning betekent dat je hartslag en ademhaling omhoog gaan, maar dat je nog wel
een gesprek kunt voeren. Voorbeelden hiervan zijn wandelen, fietsen of de wat zwaardere
huishoudelijke taken zoals ramen zemen of tuinieren. Bij intensieve inspanning wordt de ademhaling
zwaarder en kun je gaan hijgen. Voorbeelden hiervan zijn sporten als hardlopen of wielrennen.
Negatief
Roken – extern
Roken past niet in een gezonde leefstijl. Het vermindert niet alleen de zwangerschapskans maar is
ook schadelijk voor het ongeboren kind. Wees je ervan bewust dat het zogenaamde ‘meeroken’ ook
schadelijk kan zijn, en een kind is hier lichter en vaak ook iets kleiner.
Vruchtbaarheid vrouw
Een vrouw die rookt is minder vruchtbaar. De rijping van eicellen wordt gehinderd doordat nicotine
de aanmaak van het geslachtshormoon remt. Veel vrouwen zeggen dat ze gaan stoppen met roken
als ze zwanger zijn. Maar de ontwikkeling van de eicel begint al drie maanden voor de zwangerschap.
Bij een positieve zwangerschapstest heeft de eicel van je baby dus al die tijd gewoon meegerookt.
Bovendien zorgt roken dat een vrouw eerder in de overgang komt omdat het de kwaliteit van de
eicellen aantast. Ook heeft een rokende vrouw twee keer meer kans op eileiderproblemen, zoals een
eileiderontsteking.
Vruchtbaarheid man
Het sperma van mannen die roken is van slechtere kwaliteit dan dat van mannen die niet roken. In
het sperma zitten niet alleen minder spermacellen, maar ze hebben daarnaast ook vaker een
afwijkende vorm. Bovendien kan er beschadiging optreden van het erfelijk materiaal in de zaadcel:
DNA schade.
Risico’s zwangerschap
De risico’s van roken strekken zich ook uit tot grotere kans op een miskraam, loslating van de
moederkoek, doodgeboorte, vroeggeboorte en wiegendood. Dochters van rokende moeders hebben
grotere kans op vruchtbaarheidsproblemen, want roken tast de eicellen van het ongeboren meisje
aan.
Advies
Het advies is om zo snel mogelijk te stoppen met roken. Dit geldt voor zowel voor de man als vrouw.
Er bestaat veel hulp, die vaak nog wordt vergoed door je zorgverzekeraar.
Zie voor uitgebreide informatie hier.
Drugs – extern
Alle drugs (zoals hasj, wiet, GHB, pillen, cocaïne etc.) hebben een ongunstige invloed op de
zwangerschapskans. Dit geldt voor zowel vrouwen als mannen die een van deze middelen gebruiken.
Mannen die anabole steroïden gebruiken, hebben vaak slecht zaad waarin weinig tot geen zaadcellen
zitten en kunnen last hebben van impotentie. Voor vrouwen geldt dat het gebruik van anabole
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller levischolten. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $7.47. You're not tied to anything after your purchase.
Can Stuvia be trusted?
4.6 stars on Google & Trustpilot (+1000 reviews)
79271 documents were sold in the last 30 days
Founded in 2010, the go-to place to buy study notes for 14 years now