Gehechtheidstheorie
1a1. Je hebt kennis van het aangeboren gehechtheidssysteem en doel en de
functies ervan
Het gehechtheidssysteem zijn niet bewuste-interne werkmodellen die worden
geactivieerd bij gevaar. Ze leidt tot strategieën van denken,
voelen(affectregulatie)en gedrag(coping). Dit alles is vastgelegd op neuronaal
niveau: ons impliciet geheugen(lijfkennis: weten hoe).
Op basis van het gehechtheidssysteem is er gehechtheidsgedrag: gedragingen
die bij gevaar ingezet worden om de nabijheid van de verzorger te
bewerkstelligen. Bij volwassen is dit veel subtieler dan bij kinderen.
1a2. Je weet wat Weisfelt bedoeld met het intuïtieve van levenslessen met
betrekking tot hechting
Het hechtingsgedrag van mensen is in een aantal fasen te onderscheiden. In
eerst instantie zoeken mensen de ontwikkeling van min of meer vaste
gedragspatronen waarbinnen de hechting vorm krijgt. Vervolgens gaan mensen
experimenteren met ander gedrag en met andere mensen om zich aan te
hechten. Daardoor leren mensen ‘vooruit te denken’. Ze ontwikkelen
hechtingsgedrag in hoge mate vergelijkbaar met een schaakspeler. Ze
overwegen hun gedragingen en schatten de reacties van de andere in. ze
anticiperen op succes en falen. Door dit voortdurend te experimenteren leert de
jonge mens steeds flexibeler te zijn ten aanzien van de ander. Veel van deze
kennis wordt in verloop van tijd opgeslagen in het onbewuste. Op de lange duur
zijn mensen niet meer in staat zich al deze lessen op een bewust niveau te
herinneren. De experimenten rond hechting worden voor een groot deel
aangegeven op basis van wat we intuïtie noemen: de veelal niet bewuste
waarneming van de ander, waarin soms minuscule reacties worden ingeschat en
waarop wordt gereageerd. Zo is het bekend dat kleine bewegingen met de
mondhoeken of ogen in hoge mate bepalen of de ander ons ‘aanspreekt’.
Specifieke bewegingen, klanken en geuren herinneren ons aan eerdere hechting
en de daarbij opgedane ervaringen. Naarmate we ouder worden, herhalen we
deze manier oude levenslessen en voegen nieuwe toe. Oude relaties herhalen
zich op deze wijze makkelijk in nieuwe. Partnerkeuze en vriendschappen zijn
mede gebaseerd op de oorspronkelijk levenslessen. Niet geweten
overeenkomsten tussen de oorspronkelijke hechtingsobjecten en de nieuwe
bepalen in hoge mate onze keuze.
1a3. Je kunt de patronen in de ontwikkeling van gehechtheid en weet
wat volgens Weisfelt het ervaren resultaat van beantwoorde
gehechtheid is
Liefde is het resultaat van hechtingsgedrag dat wordt beantwoord. Hechting is
het zoeken en onderhouden van nabijheid tot een ander. Ook bij het uitblijven
van een beloning door de reactie van een ander vind hechting plaats. De
hechtingsbehoefte is sterker dan straf. Steeds weer zal het kind (ongeacht de
reactie van de verzorgers) de hechting zoeken. De voeding speelt zeker een
belangrijke rol in de ontwikkeling van hechtingsgedrag. Belangrijker is echter nog
de ervaring van vertrouwdheid. Het kind zoekt voortdurend het vertrouwen dat
de hechting ook langere termijn zal plaatsvinden. In deze voortdurende
wisselwerking tussen ouders en kind groeit de hechting.
De volgende patronen worden herkenbaar.
, - In eerst instantie klampt het kind zich vast aan de bron van warmte en
voeding. De hechting is gericht op een specifiek persoon, later op
meerderen.
- Vervolgens reageert de omgeving met specifieke prikkels voor het kind.
Het kind gaat genieten van de nabijheid tot mensen. Het reageert op de
acties van de volwassenen en de wisselwerking groeit steeds meer.
Vervolgens gaat het kind meer autonoom acties ontplooien en daarmee
zijn wereld naar andere hechtingsobjecten uitbreiden.
- Ten slotte ontwikkelt het in de interactie met anderen steeds meer
eigenheid. Het hechtingsgedrag is meer gedifferentieerd en wordt sterker
door het individuele kind bepaald.
- Het proces wordt afgerond doordat het kind leert omgaan met zijn angst
voor en zijn behoefte aan scheiding. Het leert omgaan met de tijdelijkheid
van de nabijheid en leert steeds meer ervan te genieten zijn eigen wereld
te verkennen. Letterlijk en zeker ook psychologisch gezien van tijd en
afstand. De angst voor de scheiding krijgt nog een extra accent in de angst
voor de vreemde. Voor het kind zijn er vreemde mensen die in zijn
vertrouwde omgeving binnendringen, en kunnen als uiterst bedreigend
worden ervaren. Al spoedig verandert de eenkennigheid in
nieuwsgierigheid. Op de lange duur overwint de neiging tot het
experimenteren van de neiging om zich aan bekende vast te klampen.
Naarmate het kind beter heeft geleerd zich aan verschillende personen te
hechten, zal het de doelgerichtheid van de hechting gaan verfijnen. Het gaat zich
erop toeleggen specifieke nabijheid van specifieke personen te verwerven. Niet
meer de aandacht en nabijheid zijn het doel, de ‘soort’ aandacht en nabijheid
wordt van belang. Het leert op verschillende manieren met wisselende personen
om te gaan.
Liefde is de ervaring die in ons wordt opgeroepen wanneer de hechting die wij
aangaan wordt beantwoord. Door de voortdurende wisselwerking tussen mensen
die zich aan elkaar hechten ontstaat de ervaring van liefde. In eerste instantie
moeten ouders de liefde van hun kind verdienen. Door het kind te verzorgen en
door hun hechtingsgedrag naar het kind toe, gaat het kind steeds meer de
persoon waarderen dan zijn daden. In de latere ontwikkeling, wanner de
voortdurende wisselslag van het leven van hechten naar scheiden en van
scheiden naar hechten steeds meer bewust wordt, resteert dan de ervaring van
liefde: de intens ervaren betrokkenheid bij de ander en de waardering van de
ander. Deze waardering staat dan relatief los van de daden van de geliefde
persoon. Zelfs wanneer een gelieft persoon de mens kwaad berokkent, zal de
liefde blijven. In deze zin is liefde een ervaring die menselijk handelen overstijgt
en daarmee een bron van gezondheid. Mensen die goed kunnen liefhebben, de
ander intens kunnen waarderen, ontwikkelen de geestelijke en lichamelijke
condities die wij als gezond bestempelen. Een bron van liefde is niet
onuitputtelijk. Zoals liefde langzaam veroverd wordt in het geven en nemen dat
samen gaat met toenadering, zo kan het ook verloren gaan als er op langer
termijn sprake is van onrechtvaardigheid in de balans van geven en nemen.
1a4. Je weet wat volgens Weisfelt onthechting is, waardoor het kan ontstaan, en
wat de gevolgen ervan zijn
Wanneer de omstandigheden waarin je opgroeit buitengewoon slecht zijn, is er
een kans dat je poging tot hechting trauma’s oplevert. Trauma’s ontstaan
wanneer er meer verwondingen rond de hechting worden ervaren dan de mens
aankan. Deze trauma’s ontwikkelen zich slechts in door het kind ervaren extreme
omstandigheden. Wanneer het kind bijvoorbeeld al heel jong te maken krijgt met
1a1. Je hebt kennis van het aangeboren gehechtheidssysteem en doel en de
functies ervan
Het gehechtheidssysteem zijn niet bewuste-interne werkmodellen die worden
geactivieerd bij gevaar. Ze leidt tot strategieën van denken,
voelen(affectregulatie)en gedrag(coping). Dit alles is vastgelegd op neuronaal
niveau: ons impliciet geheugen(lijfkennis: weten hoe).
Op basis van het gehechtheidssysteem is er gehechtheidsgedrag: gedragingen
die bij gevaar ingezet worden om de nabijheid van de verzorger te
bewerkstelligen. Bij volwassen is dit veel subtieler dan bij kinderen.
1a2. Je weet wat Weisfelt bedoeld met het intuïtieve van levenslessen met
betrekking tot hechting
Het hechtingsgedrag van mensen is in een aantal fasen te onderscheiden. In
eerst instantie zoeken mensen de ontwikkeling van min of meer vaste
gedragspatronen waarbinnen de hechting vorm krijgt. Vervolgens gaan mensen
experimenteren met ander gedrag en met andere mensen om zich aan te
hechten. Daardoor leren mensen ‘vooruit te denken’. Ze ontwikkelen
hechtingsgedrag in hoge mate vergelijkbaar met een schaakspeler. Ze
overwegen hun gedragingen en schatten de reacties van de andere in. ze
anticiperen op succes en falen. Door dit voortdurend te experimenteren leert de
jonge mens steeds flexibeler te zijn ten aanzien van de ander. Veel van deze
kennis wordt in verloop van tijd opgeslagen in het onbewuste. Op de lange duur
zijn mensen niet meer in staat zich al deze lessen op een bewust niveau te
herinneren. De experimenten rond hechting worden voor een groot deel
aangegeven op basis van wat we intuïtie noemen: de veelal niet bewuste
waarneming van de ander, waarin soms minuscule reacties worden ingeschat en
waarop wordt gereageerd. Zo is het bekend dat kleine bewegingen met de
mondhoeken of ogen in hoge mate bepalen of de ander ons ‘aanspreekt’.
Specifieke bewegingen, klanken en geuren herinneren ons aan eerdere hechting
en de daarbij opgedane ervaringen. Naarmate we ouder worden, herhalen we
deze manier oude levenslessen en voegen nieuwe toe. Oude relaties herhalen
zich op deze wijze makkelijk in nieuwe. Partnerkeuze en vriendschappen zijn
mede gebaseerd op de oorspronkelijk levenslessen. Niet geweten
overeenkomsten tussen de oorspronkelijke hechtingsobjecten en de nieuwe
bepalen in hoge mate onze keuze.
1a3. Je kunt de patronen in de ontwikkeling van gehechtheid en weet
wat volgens Weisfelt het ervaren resultaat van beantwoorde
gehechtheid is
Liefde is het resultaat van hechtingsgedrag dat wordt beantwoord. Hechting is
het zoeken en onderhouden van nabijheid tot een ander. Ook bij het uitblijven
van een beloning door de reactie van een ander vind hechting plaats. De
hechtingsbehoefte is sterker dan straf. Steeds weer zal het kind (ongeacht de
reactie van de verzorgers) de hechting zoeken. De voeding speelt zeker een
belangrijke rol in de ontwikkeling van hechtingsgedrag. Belangrijker is echter nog
de ervaring van vertrouwdheid. Het kind zoekt voortdurend het vertrouwen dat
de hechting ook langere termijn zal plaatsvinden. In deze voortdurende
wisselwerking tussen ouders en kind groeit de hechting.
De volgende patronen worden herkenbaar.
, - In eerst instantie klampt het kind zich vast aan de bron van warmte en
voeding. De hechting is gericht op een specifiek persoon, later op
meerderen.
- Vervolgens reageert de omgeving met specifieke prikkels voor het kind.
Het kind gaat genieten van de nabijheid tot mensen. Het reageert op de
acties van de volwassenen en de wisselwerking groeit steeds meer.
Vervolgens gaat het kind meer autonoom acties ontplooien en daarmee
zijn wereld naar andere hechtingsobjecten uitbreiden.
- Ten slotte ontwikkelt het in de interactie met anderen steeds meer
eigenheid. Het hechtingsgedrag is meer gedifferentieerd en wordt sterker
door het individuele kind bepaald.
- Het proces wordt afgerond doordat het kind leert omgaan met zijn angst
voor en zijn behoefte aan scheiding. Het leert omgaan met de tijdelijkheid
van de nabijheid en leert steeds meer ervan te genieten zijn eigen wereld
te verkennen. Letterlijk en zeker ook psychologisch gezien van tijd en
afstand. De angst voor de scheiding krijgt nog een extra accent in de angst
voor de vreemde. Voor het kind zijn er vreemde mensen die in zijn
vertrouwde omgeving binnendringen, en kunnen als uiterst bedreigend
worden ervaren. Al spoedig verandert de eenkennigheid in
nieuwsgierigheid. Op de lange duur overwint de neiging tot het
experimenteren van de neiging om zich aan bekende vast te klampen.
Naarmate het kind beter heeft geleerd zich aan verschillende personen te
hechten, zal het de doelgerichtheid van de hechting gaan verfijnen. Het gaat zich
erop toeleggen specifieke nabijheid van specifieke personen te verwerven. Niet
meer de aandacht en nabijheid zijn het doel, de ‘soort’ aandacht en nabijheid
wordt van belang. Het leert op verschillende manieren met wisselende personen
om te gaan.
Liefde is de ervaring die in ons wordt opgeroepen wanneer de hechting die wij
aangaan wordt beantwoord. Door de voortdurende wisselwerking tussen mensen
die zich aan elkaar hechten ontstaat de ervaring van liefde. In eerste instantie
moeten ouders de liefde van hun kind verdienen. Door het kind te verzorgen en
door hun hechtingsgedrag naar het kind toe, gaat het kind steeds meer de
persoon waarderen dan zijn daden. In de latere ontwikkeling, wanner de
voortdurende wisselslag van het leven van hechten naar scheiden en van
scheiden naar hechten steeds meer bewust wordt, resteert dan de ervaring van
liefde: de intens ervaren betrokkenheid bij de ander en de waardering van de
ander. Deze waardering staat dan relatief los van de daden van de geliefde
persoon. Zelfs wanneer een gelieft persoon de mens kwaad berokkent, zal de
liefde blijven. In deze zin is liefde een ervaring die menselijk handelen overstijgt
en daarmee een bron van gezondheid. Mensen die goed kunnen liefhebben, de
ander intens kunnen waarderen, ontwikkelen de geestelijke en lichamelijke
condities die wij als gezond bestempelen. Een bron van liefde is niet
onuitputtelijk. Zoals liefde langzaam veroverd wordt in het geven en nemen dat
samen gaat met toenadering, zo kan het ook verloren gaan als er op langer
termijn sprake is van onrechtvaardigheid in de balans van geven en nemen.
1a4. Je weet wat volgens Weisfelt onthechting is, waardoor het kan ontstaan, en
wat de gevolgen ervan zijn
Wanneer de omstandigheden waarin je opgroeit buitengewoon slecht zijn, is er
een kans dat je poging tot hechting trauma’s oplevert. Trauma’s ontstaan
wanneer er meer verwondingen rond de hechting worden ervaren dan de mens
aankan. Deze trauma’s ontwikkelen zich slechts in door het kind ervaren extreme
omstandigheden. Wanneer het kind bijvoorbeeld al heel jong te maken krijgt met
