Kinderen en jongeren in ontwikkeling
Visie op ontwikkeling
Visie op ontwikkeling:
Moeilijk vooraf vast te leggen wat een kind op een bepaalde leeftijd
“moet” kunnen
Michiel Vandenbroeck gebruikt het beeld van internet als metafoor voor
ontwikkeling: “Aan het wereldwijde weg is geen begin of einde. Als je erop
gaat, zit je er meteen in. Je staat nooit aan de poort, met een klik zit je
erin en heb je toegang tot alles.”
Toegepast op ontwikkeling: we kunnen misschien nooit helemaal
begrijpen, we hebben geen schematisch overzicht, maar we kunnen er
altijd middenin stappen.
Elk kind ontwikkeld anders. Het grootste deel van de mensen zetten op
dezelfde leeftijd ongeveer dezelfde stappen. Door beter inzicht te krijgen
in deze stappen kunnen we ons gedrag beter afstemmen op het kind of de
jongere.
Een referentiekader is nodig om zicht te krijgen op de ontwikkeling van
een kind. Deze ‘gemiddelde beschrijving’ mag nooit als norm gehanteerd
worden. Er moet oog zijn voor diversiteit.
Diversiteit is een breed begrip met een brede invulling.
Wat is ontwikkeling?
Ontwikkeling:
Voortgang, verandering. Het is een geleidelijke verandering in een
gunstige richting
Achteruitgang of verlies betekenen
Hoe ontstaat ontwikkeling?
1. Nature: vanuit de erfelijke of genetische aanleg. Eigenschappen,
vermogens en capaciteiten waarmee kinderen geboren worden.
Soorten eigenschappen:
Direct waarneembaar (manifest)
Onzichtbaar (latent) via rijping of maturiteit ontwikkelen
2. Nurture: invloeden kunnen:
Materieel zijn (grootte huis)
Biologisch zijn (soort voedsel)
Sociaal zijn (opvoeding)
Emotioneel zijn (gewenst?)
Maatschappelijk zijn (socio-economische factoren)
, 3. Zelfbepaling: eigen vrije keuze van de mens. Zelf richting geven
aan het leven.
Belang van nature vs nurture vs zelfbepaling:
3 theorieën:
1. Nativistische of aanlegtheorie: ontwikkeling komt van binnenuit
nature
2. Milieu of sociologischetheorie: ontwikkeling gebeurt door
opvoeding en milieu nurture
3. Interactionistische theorie: dynamisch proces waarin aanleg- en
omgevingsfactoren elkaar wederzijds beïnvloeden belang van een
rijk milieu
Zelfbepaling de hoeksteen van de Zelfdeterminatietheorie:
Motivatie is heel belangrijk voor ontwikkeling, kinderen moeten
zin/goesting hebben om te leren.
Zelfdeterminatietheorie (ZDT)
Deci & Ryan
Theorie over groei en persoonlijkheid functioneren
Algemene theorie macrotheorie
Bruikbaar om de volgende processen of situaties beter te
begrijpen:
o Motivatie van kinderen?
o Hoe ouders kinderen stimuleren
o Activiteiten onder druk vergen veel energie, waarom?
o Hoe enthousiasme aanwakkeren
Kern theorie: behoeftebevrediging vormt de motor voor de
evolutie naar meer innerlijke organisatie en meer ‘volwaardig
functioneren’
Behoeften bevredigen zorgt voor groeien en ontwikkelen
Groei manifesteert zich. Hoe?
1. Nieuwsgierigheid en exploratiedrang
Nieuwsgierigheid zorgt voor groei. Kinderen zijn intrinsiek
gemotiveerd
Vanuit motivatie exploratiedrang
De psych of geest heeft voeding nodig. Dus actief omgaan met
aangeboren nieuwsgierigheden en ontluikende interesses
Link BT en WB BT en WB zijn de motor voor ontwikkeling en
groei
2. Normen en waarden eigen maken
= verinnerlijken of internalisering van aangereikte waarden en
normen
Je wordt eigenaar van je waardekader
, 3. Ontwikkelen van eigen identiteit
Kinderen moeten eigen keuzes maken
Intern fundament of intern kompas geeft stabiliteit en richting,
ook in moeilijke situaties
Geen intern kompas sterk afhankelijk van invloeden buitenaf.
Keuzes bij gefragmenteerd en weinig coherent
Welke basisbehoeften?
1. Autonomie: ervaren van psychologische vrijheid en eigen keuze
2. Competentie: gevoel van effectiviteit. Succesvol iets kunnen
afleveren
3. Verbondenheid: ervaren van een warme en hechte band met
anderen. Zowel kwaliteit als kwantiteit is belangrijk
Continue verandering en discontinue verandering binnen de
ontwikkeling:
Continue: stelselmatig vooruit
Discontinue: beetje achteruitgang en beetje vooruitgang
Beide processen doen zich afwisselend voor
Kritieke of gevoelige periode:
Een kritische of gevoelige periode: een periode waarin het kind bij
uitstek vatbaar is voor het leren van bepaalde vaardigheden vooral
inzetten op nurture
Vygotsky en de zone van de naaste ontwikkeling:
Russische psycholoog
Onderzoek naar een manier waarop kinderen leren
Kinderen leren door samen met volwassenen of leeftijdsgenoten
activiteiten te ondernemen
Zone van naaste ontwikkeling
Scaffolding: je geeft het kind een ladder om naar de volgende
naaste ontwikkeling te gaan
Hoe zone van naaste ontwikkeling aanspreken?
o Observeer gericht
o Bedenkt de volgende stap
o Oefen deze stap uit met het kind
o Geef net lang genoeg hulp tot het kind deze stap alleen kan
“ De geest van een kind is geen gat om te vullen, maar een vuur om aan
te wakkeren” confucius
Vier ervaringsgebieden als leidraad om te kijken en te spreken
over ontwikkeling:
MeMoQ
= meten en monitoren van de kwaliteit in de kinderopvang van baby’s en
peuters
= een uniform systeem om de pedagogische kwaliteit in de hele
kinderopvang te meten, te monitoren en te bevorderen
1. Kind en de ander
2. Lichaam en beweging
3. Communicatie en expressie
4. Verkennen van de wereld
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller sarahvda36. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $7.91. You're not tied to anything after your purchase.