PIW Hoorcollege 5A - Burgers en belangen 1
Vandaag: Burgers en belangen I
Onderwerp: burgers en belangen: thematiek van letsel
Casus Lindenbergh over belangen bij letsel en schade:
Meneer wordt op zijn 40e aangereden, kampt met whiplash. Dit is vanaf buiten niet te zien,
dus moeilijk vast te stellen door deskundigen. Meneer kan niet meer werken, wil hiervoor
schadevergoeding: hij had al 15 jaar niet gewerkt (=vermogensbelang bij letsel). De
verzekeraar wil niet betalen.
In hoger beroep bestaat de mogelijkheid tot een comparitie vóór de grieven. Dus voordat er
een memorie van grieven wordt ingediend wordt er een comparitie gelast om over de
partijbelangen te praten en over wat de eiser precies wil.
Vastleggen voorliggende belangen:
Bij doorvragen komt men erachter dat hij vooral erkenning wilde. Tot die tijd was altijd
betwist of hij wel echt ziek was. Hij wilde dat voor eens en altijd werd erkent dat hij echt ziek
was. Daarnaast moest hij binnen een jaar zijn hypotheek aflossen; zonder een voorziening
moest hij zijn huis uit. Hij kan zelf niet werken.
Probleem:
Vaststaat is dat hij dit geld niet binnen de benodigde tijd zou gaan krijgen; de procedure kan
zo een aantal jaren duren. Daarnaast zal hij ook niet van zijn wederpartij horen (via de
uitspraak van het hof) dat hij inderdaad letsel heeft geleden als gevolg van de aanrijding.
Zijn beide twee belangen kunnen dus niet middels hoger beroep gehaald worden.
Wat zou een oplossing zijn?
- Kort geding? Nee, hierbij krijg je slechts een voorlopige voorziening. Dit zou wellicht
kunnen helpen voor de geldvordering, maar de bank zal het geld van een voorlopige
voorziening niet accepteren; die zal de bodemprocedure willen bekijken en zien
binnen hoeveel tijd er daadwerkelijk kans op geld bestaat
- Strafproces? Nee, de verzekeraar heeft namelijk niets gedaan.
- Schikken? Ja, dit is een meer logische oplossing. Beide partijen zouden hierbij
belang kunnen hebben; ze kunnen een bedrag afspreken en erkenning geven.
Echter, in dit geval waren partijen al 15 jaar aan het procederen.
Wat zou hierbij helpen?
- Mediation: hierbij worden de strategische belangen vastgelegd (A wil geld en B wil
niet betalen). De mediator kan, anders dan het hof, in deze zaak ook de
achterliggende persoonlijke belangen meewegen: de emotionele belangen.
Voordeel voor beide partijen hierij:
De verzekeraar weet dat een whiplash hoe ouder, hoe duurder wordt (hogere claim), dus
die zal van de zaak afwillen.
De meneer wil excuses en erkenning van zijn ziekte, en hij wil per maart een oplossing
voor zijn hypotheek, hier kan in het mediationproces naartoe gewerkt worden.
1
, Dit is een ander type probleem dan een vordering die hij moet baseren op een wettelijke
grondslag (causaal verband etc).
Bij mediation kunnen deze belangen worden meegenomen, en wordt primair gekeken naar
hoe deze belangen het beste kunnen worden behartigd. Hij hoeft hierbij dus niet zijn belang
te ‘verstoppen’ in een claim die standhoudt bij een rechtbank!
Dit is een veel acceptabeler resultaat, dan de rechter die een knoop doorhakt, waarbij
achterliggende belangen onbevredigd blijven.
Hoe gaat het burgerlijk recht om met belangen?
Zie Kamminga, Barendrecht, Van Zeeland;
Kwesties die voorbij komen:
- ‘Absorptie’ van belangen door het privaatrecht: ook persoonlijke belangen neemt de
Hoge Raad mee, hier is ruimte voor in het privaatrecht (door bijv. open normen)
- Sociologie hierover: kijk naar de piramide van Maslow; behoeften en belangen
- Sociale psychologie: ‘ergens bij horen’, autonomie (onderscheiden) en ontplooiing
- Filosofie: mensen hebben wensen (deze zijn vaak op korte termijn realiseerbaar)
- Interactionele invalshoek: persoonlijke en collectieve belangen spelen mee
- Vanuit de onderhandelingstheorie: achter strategische posities gaan werkelijke
belangen schuil: de interactional/procedural justice
- Economisch perspectief: de waarde van geld
- Belangen van individuen en belangen van organisaties
Wat speelt er in het privaatrecht:
- Wetgeving, proces (processueel belang artikel 3:303 BW vs materieel belang)
Bij artikel 3:303 BW wordt in het privaatrecht gekeken naar het processueel belang,
moet ook worden gekeken naar het materieel belang?
- Tijdsfactor: de rechter kijkt veelal terug (compenseert) in plaats van voorkomen, dit is
moeilijk haalbaar voor de rechter.
- Sluiten de remedies aan bij de werkelijke belangen? (zie eerste casus)
Is een schadevergoeding wel voldoende voor iemand die erkenning wil?
- Hebben actoren (advocaten en rechter) wel oog voor de echte belangen?
- Kan privaatrecht beter afstemmen op de werkelijke belangen?
- Kan er beter worden gecommuniceerd over wat privaatrecht vermag?
Belangen en de massa(mens)
Zie Van Doorn
Benadeelden blijken te willen:
- Hun geld terug
- Maar ze willen er ook ‘van af zijn’
- En ze willen erkenning voor wat hen is aangedaan
- En ze zijn boos, ze willen vergelding voor degene die het hun heeft aangedaan
- Ten slotte willen ze preventie, ze willen dat het niet nog een keer gebeurd
Wat blijkt:
- Geld is een goede oplossing. Dit neemt de financiële onzekerheid weg, maar helpt
ook in de immateriële sfeer: een stuk erkenning voor de mensen dat er daadwerkelijk
fout is gehandeld en dat hun dat niet te wijten is.
2
Vandaag: Burgers en belangen I
Onderwerp: burgers en belangen: thematiek van letsel
Casus Lindenbergh over belangen bij letsel en schade:
Meneer wordt op zijn 40e aangereden, kampt met whiplash. Dit is vanaf buiten niet te zien,
dus moeilijk vast te stellen door deskundigen. Meneer kan niet meer werken, wil hiervoor
schadevergoeding: hij had al 15 jaar niet gewerkt (=vermogensbelang bij letsel). De
verzekeraar wil niet betalen.
In hoger beroep bestaat de mogelijkheid tot een comparitie vóór de grieven. Dus voordat er
een memorie van grieven wordt ingediend wordt er een comparitie gelast om over de
partijbelangen te praten en over wat de eiser precies wil.
Vastleggen voorliggende belangen:
Bij doorvragen komt men erachter dat hij vooral erkenning wilde. Tot die tijd was altijd
betwist of hij wel echt ziek was. Hij wilde dat voor eens en altijd werd erkent dat hij echt ziek
was. Daarnaast moest hij binnen een jaar zijn hypotheek aflossen; zonder een voorziening
moest hij zijn huis uit. Hij kan zelf niet werken.
Probleem:
Vaststaat is dat hij dit geld niet binnen de benodigde tijd zou gaan krijgen; de procedure kan
zo een aantal jaren duren. Daarnaast zal hij ook niet van zijn wederpartij horen (via de
uitspraak van het hof) dat hij inderdaad letsel heeft geleden als gevolg van de aanrijding.
Zijn beide twee belangen kunnen dus niet middels hoger beroep gehaald worden.
Wat zou een oplossing zijn?
- Kort geding? Nee, hierbij krijg je slechts een voorlopige voorziening. Dit zou wellicht
kunnen helpen voor de geldvordering, maar de bank zal het geld van een voorlopige
voorziening niet accepteren; die zal de bodemprocedure willen bekijken en zien
binnen hoeveel tijd er daadwerkelijk kans op geld bestaat
- Strafproces? Nee, de verzekeraar heeft namelijk niets gedaan.
- Schikken? Ja, dit is een meer logische oplossing. Beide partijen zouden hierbij
belang kunnen hebben; ze kunnen een bedrag afspreken en erkenning geven.
Echter, in dit geval waren partijen al 15 jaar aan het procederen.
Wat zou hierbij helpen?
- Mediation: hierbij worden de strategische belangen vastgelegd (A wil geld en B wil
niet betalen). De mediator kan, anders dan het hof, in deze zaak ook de
achterliggende persoonlijke belangen meewegen: de emotionele belangen.
Voordeel voor beide partijen hierij:
De verzekeraar weet dat een whiplash hoe ouder, hoe duurder wordt (hogere claim), dus
die zal van de zaak afwillen.
De meneer wil excuses en erkenning van zijn ziekte, en hij wil per maart een oplossing
voor zijn hypotheek, hier kan in het mediationproces naartoe gewerkt worden.
1
, Dit is een ander type probleem dan een vordering die hij moet baseren op een wettelijke
grondslag (causaal verband etc).
Bij mediation kunnen deze belangen worden meegenomen, en wordt primair gekeken naar
hoe deze belangen het beste kunnen worden behartigd. Hij hoeft hierbij dus niet zijn belang
te ‘verstoppen’ in een claim die standhoudt bij een rechtbank!
Dit is een veel acceptabeler resultaat, dan de rechter die een knoop doorhakt, waarbij
achterliggende belangen onbevredigd blijven.
Hoe gaat het burgerlijk recht om met belangen?
Zie Kamminga, Barendrecht, Van Zeeland;
Kwesties die voorbij komen:
- ‘Absorptie’ van belangen door het privaatrecht: ook persoonlijke belangen neemt de
Hoge Raad mee, hier is ruimte voor in het privaatrecht (door bijv. open normen)
- Sociologie hierover: kijk naar de piramide van Maslow; behoeften en belangen
- Sociale psychologie: ‘ergens bij horen’, autonomie (onderscheiden) en ontplooiing
- Filosofie: mensen hebben wensen (deze zijn vaak op korte termijn realiseerbaar)
- Interactionele invalshoek: persoonlijke en collectieve belangen spelen mee
- Vanuit de onderhandelingstheorie: achter strategische posities gaan werkelijke
belangen schuil: de interactional/procedural justice
- Economisch perspectief: de waarde van geld
- Belangen van individuen en belangen van organisaties
Wat speelt er in het privaatrecht:
- Wetgeving, proces (processueel belang artikel 3:303 BW vs materieel belang)
Bij artikel 3:303 BW wordt in het privaatrecht gekeken naar het processueel belang,
moet ook worden gekeken naar het materieel belang?
- Tijdsfactor: de rechter kijkt veelal terug (compenseert) in plaats van voorkomen, dit is
moeilijk haalbaar voor de rechter.
- Sluiten de remedies aan bij de werkelijke belangen? (zie eerste casus)
Is een schadevergoeding wel voldoende voor iemand die erkenning wil?
- Hebben actoren (advocaten en rechter) wel oog voor de echte belangen?
- Kan privaatrecht beter afstemmen op de werkelijke belangen?
- Kan er beter worden gecommuniceerd over wat privaatrecht vermag?
Belangen en de massa(mens)
Zie Van Doorn
Benadeelden blijken te willen:
- Hun geld terug
- Maar ze willen er ook ‘van af zijn’
- En ze willen erkenning voor wat hen is aangedaan
- En ze zijn boos, ze willen vergelding voor degene die het hun heeft aangedaan
- Ten slotte willen ze preventie, ze willen dat het niet nog een keer gebeurd
Wat blijkt:
- Geld is een goede oplossing. Dit neemt de financiële onzekerheid weg, maar helpt
ook in de immateriële sfeer: een stuk erkenning voor de mensen dat er daadwerkelijk
fout is gehandeld en dat hun dat niet te wijten is.
2
