100% satisfaction guarantee Immediately available after payment Both online and in PDF No strings attached
logo-home
Previously searched by you
Previously searched by you
logo
Kennistoets: Huis van Thorbecke (deeltoets 1) (Samenvatting van alle tentamenstof) $5.94
Add to cart
Quickly navigate to
Preview
  2.  
  3. Haagse Hogeschool (HHS)
  4.  
  5. Kennistoets huis van Thorbecke

Summary

Kennistoets: Huis van Thorbecke (deeltoets 1) (Samenvatting van alle tentamenstof)
 1 purchase
  • Course
  • Kennistoets huis van Thorbecke
  • Institution
  • Haagse Hogeschool (HHS)
  • Book
  • De bestuurlijke kaart van Nederland

Uitgebreide en complete samenvatting van alle voorgeschreven literatuur (bestuurlijke kaart van Nederland, Openbaar bestuur en basisboek recht) en de college's/kennisclips. Aan het einde staat een begrippenlijst van alle begrippen uit de literatuur.

Preview 5 out of 50  pages

Document information

  • No
  • Hoofdstuk 1, 9, 2, 3
  • September 21, 2024
  • 50
  • 2024/2025
  • Summary

Subjects

  • huis van thorbecke
  • politicologie
  • staatsinrichting
  • staatsrecht
  • staatsindeling
  • bestuurskunde
  • openbaar bestuur
  • overheidsmanagement
  • begrippenlijst
  • bestuur
  • samenvatting
  • bestuurskunde en overheidsmanagement

Connected book

book image

Book Title:

Author(s):

  • Edition:
  • ISBN:
  • Edition:

Written for

  • Haagse Hogeschool (HHS)
  • Bestuurskunde En Overheidsmanagement
  • Kennistoets huis van Thorbecke
All documents for this subject (4)

Seller

avatar-seller
roosrave1

Reviews received

Content preview

KENNISTOETS HUIS VAN THORBECKE
DEELTOETS 1
INHOUD
1.1 Openbaar bestuur (best. kaart van NL H1 en h1 openbaar bestuur) .......................................................... 2
1.2 Grenzen van het openbaar bestuur (best. kaart van NL H9 + H1 openbaar bestuur) ................................. 6
1.3 kenmerken van een (goed) openbaar bestuur (p.29/33 openbaar bestuur) ............................................. 15
1.4+1.5 scheiding tussen politiek en ambtenaren (H9 openbaar bestuur) .................................................... 16
2.1 De Nederlandse staat (best. kaart van Nl H2 en basisboek recht h9) ...................................................... 20
2.2 Parlementair stelsel en rechtstaat (best. kaart van Nl h2) ...................................................................... 23
2.4 Gedecentraliseerde eenheidsstaat (Best. kaart van Nl h2) ..................................................................... 27
2.3 Staten-Generaal en de regering (Best. kaart van NL H3 (t/m 3.2) en basisboek recht H9) ....................... 30
2.5 Constitutie en grondwet (basisboek recht H9) ....................................................................................... 38
2.6 Regelgeving en regelgever (basisboek recht H9) .................................................................................. 40
2.7 Grondrechten (basisboek recht H9) ...................................................................................................... 43
Prinsjesdag (Verenigde vergadering) .......................................................................................................... 45
Complete begrippenlijst ............................................................................................................................. 47




1

,1.1 OPENBAAR BESTUUR (BEST. KAART VAN NL H1 EN H1 OPENBAAR BESTUUR )


Bestuurskundige → houdt zich bezig met het oplossen van maatschappelijke problemen. De bestuurskundige
stelt studenten, overheden en (semi)publieke organisaties in staat om processen van het openbaar bestuur,
gericht op het aanpakken van complexe maatschappelijke vraagstukken, te begrijpen en aan te pakken.
Daartoe wordt gebruik gemaakt van inzichten uit andere disciplines, zoals rechten, economie, politicologie,
psychologie en sociologie.

Overheidssturing → maatschappelijke ordening door de overheid
- Doen en laten van burgers wordt afgestemd
- Dwingend en niet dwingend
- Specifieke en doelgerichte activiteit.

Beleid → beleid vormt de concretisering van sturing op specifieke terreinen of onderwerpen
- Van overheidssturing naar beleid:
 Overheidssturing is gericht op doelen
 Doelen zijn door de politiek bepaald
 Worden omgezet in wet- en regelgeving

Openbaar bestuur (Van den Berg)→ het geheel van organisaties en activiteiten die primair zijn gericht op de
besturing van de maatschappij (Van den Berg et. al., 2021, p.18)
 Besturing → richting geven, een koers uitzetten dmv tot stand brengen en uitvoeren van
beslissingen.
 Beslissingen zijn een weergave van wat bestuurders willen bewerkstellen, wat er van burgers,
bedrijven en instellingen in de maatschappij wordt verwacht en wat er precies moet worden
gedaan om de gewenste resultaten te behalen.
 Beslissingen worden vastgelegd in beschikkingen, subsidieregelingen, wettelijke normen en
gedragsregels of gemeentelijke voorderingen en hebben een bindend karakter voor alle
leden van de samenleving op een bepaald grondgebied (naleving kan worden afgedwongen).
- Maar alleen overheid (bestuur in strikte zin) heeft geweldsmonopolie.
 Maatschappij → de samenleving binnen een grondgebied
 Kan dus ook maatschappij van gemeente
 Van den Berg heeft het over het openbaar bestuur in beperkte en ruime opvatting.

- Meerdere organisaties en activiteiten die kunnen behoren tot openbaar bestuur. Kunnen ook
samenwerken.

Openbaar bestuur (Breeman) → wat tot het openbaar bestuur wordt gerekend, hangt af van de gekozen
invalshoek. Het uitgangspunt is dat het openbaar bestuur in Nederland niet kan worden benaderd als een
gesloten, helder begrensd geheel.
- Verschillende criteria
- Breeman heeft het over het openbaar bestuur in strikte en brede zin

Sturing geven aan de maatschappij → Als je de maatschappij wilt veranderen, als organisatie bepaalde
richting op wilt, wilt sturen, dan noem je dat sturing geven aan de maatschappij.




2

,Je probeert de maatschappij richting te geven en bepaalde veranderingen te bewerkstellen, zodat je ook een
doel kan bereiken.
 Dat bedoelen we met besturing


Kenmerken (zie verderop (1.2) voor meer) (Breeman)
- Juridisch/eigenaarschap
 Iedere instelling met een publiekrechtelijke vorm van organisatie
- Financiering/bekostigen
 Iedere instelling die zijn inkomsten (grotendeels) vanuit belastingen verkrijgt
- Verantwoording/politieke controle
 Iedere instelling die verantwoording schuldig is aan een politiek orgaan.
- Doelstelling
 Iedere instelling die zich richt op het algemeen belang
- Bevoegdheden
 Iedere instelling met publieke bevoegdheden

Op basis van deze kenmerken kan je bepalen tot hoeverre iets bij het openbaar bestuur hoort.
- Kerninstellingen, en instellingen die meer aan de rand blijven.

OPENBAAR BESTUUR VS OVERHEID
- Overheid vaak ook gebruikt als synoniem voor openbaar bestuur.
- Toch wel verschil ook (vooral reikwijdte)
 Openbaar bestuur is breder
 Overheid is een klein stukje van de grote koepel
 Wel meer macht en gezag

Overheden → instanties die binnen een afgebakend domein (gebied/sector) met gezag bindende beslissingen
nemen en deze ook kunnen handhaven.
- Bv gezag waar je afval brengt, mag de gemeente bepalen en ook handhaven (boete geven bv)


KENMERKEN NEDERLANDS OPENBAAR BESTUUR
- In vergelijking met andere landen wordt Nederlandse bestuur als inclusief gezien.
 Politieke besluiten worden pas genomen bij brede steun onder politieke actoren.

Constitutionele monarchie
- Koning is het staatshoofd
 Verschilt hierdoor met republiek
- Geen absolute monarchie
 Koning is gebonden aan grondwet of geschreven constitutie

Rechtstaat
- Legaliteitsbeginsel → overheid mag alleen handelen op grond van wettelijke bevoegdheden
 Overheidshandelen is onderworpen aan de regels van het recht, zodat de overheid niet willekeurig
kan en mag handelen.
- Burgers hebben grondrechten
 Vrijheid van godsdienst, meningsuiting, vrijheid van pers enz.


3

,Scheiding der machten
- Wetgevende, uitvoerende en rechtsprekende macht zijn in sterke mate onafhankelijk van elkaar en
controleren elkaar.

Scheiding van kerk en staat
- Geen staatskerk zoals in VK en Scandinavische landen

Parlementair stelsel
- De bevolking kiest rechtstreeks het hoogste besluitvorm orgaan, de 2e kamer, waaraan de regering
verantwoording schuldig is.
- Ministeriële verantwoordelijkheid
 Minsisters zijn verantwoordelijk → ook voor het optreden van het staatshoofd en voor het doen en
laten van ambtenaren.
 Vertrouwensregel → ministers worden geacht af te treden zodra zij het vertrouwen van de
volksvertegenwoordiging verloren is.
 Dualistisch → de volksvertegenwoordiging is onafhankelijk van de regering en ministers kunnen
geen deel uitmaken van de Staten-Generaal.
 Geldt ook voor gemeente en provincies: gemeenteraden en Provinciale Staten zijn gescheiden.

Bevolking kiest geen bestuurders
- In de VS wel zo
- Leden van gemeenteraad en Provinciale Staten benoemen de wethouders en de gedeputeerde.
- De kroon benoemd formeel de ministers, burgermeesters en commissarissen van de Koning.

Evenredige vertegenwoordiging
- Het aantal zetels voor een partij is in overeenstemming met de aanhang van die partij onder de bevolking.
 Anders dan in districtenstelsel zoals Frankrijk, VK en VS
- Geen kiesdrempel
 Partij dient niet een minimaal aantal stemmenpercentage te bereiken om zetels te behalen
 België en Duitsland is kiesdrempel van 5%
 Hierdoor nauwelijks belemmering voor nieuwe partijen om zetels te verwerven

Gedecentraliseerde eenheidsstaat
- Enerzijds sprake van een rijksoverheid die zaken aan lagere overheden kan opleggen
 Anders dan in VS, Duitsland en gefederaliseerde België
- Anderzijds zijn taken, verantwoordelijkheden en bevoegdheden overgedragen aan lagere overheden.
 Gedecentraliseerde
- Mede dankzij deze structuur wordt veel samengewerkt tussen bestuurslagen via
bestuurslaagoverstijgende samenwerkingsverband die al dan niet een wettelijke grondslag kent.

- Uniform bestuursstelsel met een duidelijk primaat van de landelijke overheid.
 Uniform → elke gemeente en provincie hebben in principe dezelfde taken
 Gedecentraliseerde → betekend dat provincies en gemeente, ondanks het primaat van het rijk, voor
onderwerp zelfstandige bevoegdheden en een eigen stem hebben.

- In het Nederlandse model is daarmee ambiguïteit ingebouwd → centraal systeem maar met
mogelijkheden tot variatie en verschil daarbinnen dmv een zekere decentrale autonomie.


4

, Geen constitutioneel hof
- Hierdoor geen onafhankelijke rechterlijke instantie die wetten toetst aan de Grondwet.
- Anders in Duitsland en de VS

Geen juryrechtspraak
- Leken via jury zijn niet betrokken bij rechtspraak

Omvangrijk functioneel bestuur
- Bestuursorganen die een beperkt, wettelijk vastgelegd takenpakket hebben
 Anders dan de 3 territoriale bestuurslagen Rijk, provincie en gemeente
- Bv een waterschap, dat belast is met de waterkering in een bepaald gebied is typisch Nederlands
functioneel bestuur.

Kenmerken moet je kennen!

Voortgekomen door:
- Deel wetgeving (Thorbeckes Grondwet)
- Volksvertegenwoordiging die in 1917 het districtenstelsel te vervangen door evenredige
vertegenwoordiging.
- Sommige niet specifiek te herleiden, maar geleidelijk ontstaan.

6 CO’S
Nederlandse bestuursstijl is te karakteriseren dmv 6co’s. Heeft wortels tot ver in de middeleeuwen en is hecht
verankerd in de samenleving.
- Coalitie
- Collegialiteit
- Compromis
- Consensus
- Coöptatie (snelle opname van nieuwkomers in het bestel)
- Coöperatie




5

The benefits of buying summaries with Stuvia:

Guaranteed quality through customer reviews

Guaranteed quality through customer reviews

Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.

Quick and easy check-out

Quick and easy check-out

You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.

Focus on what matters

Focus on what matters

Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!

Frequently asked questions

What do I get when I buy this document?

You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.

Satisfaction guarantee: how does it work?

Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.

Who am I buying these notes from?

Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller roosrave1. Stuvia facilitates payment to the seller.

Will I be stuck with a subscription?

No, you only buy these notes for $5.94. You're not tied to anything after your purchase.

Can Stuvia be trusted?

4.6 stars on Google & Trustpilot (+1000 reviews)

68175 documents were sold in the last 30 days

Founded in 2010, the go-to place to buy study notes for 15 years now

Start selling
$5.94  1x  sold
  • (0)
Add to cart
Added