Samenvatting van de lessen van volwassenenpsychiatrie. Dit behoort tot het vak psychiatrie, kinder- en jeugdpsychiatrie (2de master). Deze samenvatting bevat alle leerstof van het onderdeel volwassenenpsychiatrie (slides + nota's uit de les).
1. Wat is psychiatrie
- Houdt zich bezig met patiëntenzorg, wetenschappelijk onderzoek & onderwijs op gebied van
psychiatrische ziekten
- Psychiatrische ziekten = aandoeningen die zich kenmerken door afwijkingen van psychische
functies & die gepaard gaan met lijdensdruk en/of sociaal disfunctioneren
- Psychische functies:
o Cognitief = denken
▪ Denken, waarnemen, taal, intelligentie,
oriëntatie, geheugen
o Affectief = voelen
▪ Stemming, emotieregulatie/-herkenning,
affect
o Conatief = willen/gedrag
▪ Motivatie, wil, praxis, psychomotoriek,
executieve functies
o Lichamelijke functies?
- Wanneer is een psychische functie afwijkend?
o Soms duidelijk
▪ Bv. buurman spuit gifgas langs televisie in mijn woonkamer op bevel van CIA
o Soms minder duidelijk
▪ Bv. iedereen is tegen mij, ze willen mij kapot
o → grens tussen normaal & abnormaal = mede maatschappelijk & cultureel bepaald
- Psychiatrie = > 1 diagnose stellen of behandelingsrichtlijn uitvoeren
o Probleem niet enkel verklaren vanuit diagnostische analyse maar vooral hem/haar
als mens proberen te begrijpen
a. INTERACTIEF-GELAAGD MODEL
- = problematiek van patiënt proberen te begrijpen vanuit verschillende lagen (psychologisch,
biologisch, relationeel, sociaal)
Meerdere lagen kunnen interageren
binnen 1 problematiek
Gezinssituatie: meestal
oorzakende/luxerende/onderhoudend
rol binnen psychiatrische
problematiek
Tabel niet volledig kennen, wel: wat
bedoelen we met verschillende lagen
in psychiatrie?
1
,- Waarom wordt iemand depressief: verklaring vanuit interactief-gelaagd model
o Genetische aanleg?
o Chronisch overactief stress-systeem?
o Bepaalde dysfunctie in limbisch systeem?
o Trauma’s meegemaakt als kind?
o Lastige relationele of financiële situatie?
o Leven zinloos beschouwen?
2. De psychiatrische anamnese
- ~ somatische geneeskunde, aantal specifieke kenmerken:
o Accent op subjectieve symptomen
▪ = beschrijving door patiënt wat hij/zij ervaart
o Psychiatrisch onderzoek
▪ = observatie van patiënt tijdens anamnese
▪ Anamnese & onderzoek: gelijktijdig
o Symptoom-anamnese: aangevuld met sociale & biografische anamnese
o Interactie patiënt-psychiater = cruciaal voor goede diagnose
a. SPECIËLE ANAMNESE
- = zorgvuldige bevraging van hoofdklacht
- Tips
o Laat hem/haar eerst vrij vertellen wat er aan de hand is
o Open vragen
o Toon interesse in klacht
▪ Over wat gaat het precies? Hoe ernstig? Hoe lang bezig? Wat kan het
uitgelokt hebben? Wat helpt eventueel? Waarom komt patiënt nu?
o Aanmoediging om meer te vertellen over moeilijke thema’s
▪ Bv. suïcidaliteit, seksualiteit
▪ Vermijd ongezonde nieuwsgierigheid
b. ALGEMENE PSYCHIATRISCHE ANAMNESE
- = brede bevraging van psychopathologische domeinen
i. Cognitief
- Bewustzijn, cognitieve functie (vaak geheugenstoornissen bij depressie)
o Bewustzijnsdaling of -vernauwing
o Stoornissen in korte-termijn-geheugen
o Stoornissen in lange-termijn-geheugen
- Psychose (≠ diagnose, = symptoom)
o Hallucinaties = stoornissen in waarnemen
▪ Kunnen alle zintuigen betreffen
• Auditief, visueel, tactiel, olfactorisch, gustatorisch
o Auditief & visueel = meest voorkomend
o Auditief: typisch bij schizofrenie
o Visueel: bv. bij delirium
▪ Doorvragen
• Bv. stemmen horen: kent pt de stemmen? Wat zeggen ze? Geven ze
negatieve commentaren? Geven ze bevelen & wat voor bevelen?
2
, ▪ Patiënten begrijpen dat jij die stemmen niet hoort maar geloven ook niet dat
ze in hun hoofd zitten
o Wanen = stoornissen in inhoud van denken
▪ Veel vormen mogelijk
• Achtervolgingswanen
• Ondergangswanen
• Erotomane wanen
• Betrekkingswanen (= denken dat prikkels die je ziet speciaal voor jou
zijn)
o Bv. je komt iemand met groene trui tegen & leerkracht die
pik op jou had, had ook altijd een groene trui aan
• Grootheidswanen
▪ Typisch bij bipolaire stoornis
o Incoherentie = stoornissen in vorm van denken
▪ Meestal al duidelijk in observatie van patiënt
- Dwanggedachten
o Bv. in ochtend 10x kleren aan & uit doen voor je verder kan gaan
o Patiënten weten dat gedrag absurd is maar indien ze het niet doen, worden ze gek
▪ <-> wanen
ii. Affectief
- Stemming
o Depressieve stemming
▪ Belangrijk onderscheid: continu verdrietig vs. af en toe eens droevig
o Interesseverlies, anhedonie
▪ Belangrijk: van wat kan u nog genieten?
o Euforie
▪ Bv. tijdens manische episode, je wordt zelf niet blij van je blijheid
- Affect
o Affect vs. stemming
▪ Stemming = basisstemming, algemeen gevoel
▪ Affect = de onmiddellijke emotie
• Bv. tijdens gesprek: is affect van patiënt gepast (bv. heel
zenuwachtig, gespannen…)
o Gespannenheid, prikkelbaarheid, boosheid
o Angst, paniekaanvallen
o Fobieën, vermijdingsgedrag
iii. Conatief
- Gebruik van een middel
o Indien indruk van fors gebruik alcohol of kalmeermiddelen of gebruik illegale drugs
▪ Altijd CONCREET in kaart brengen
- Eetgedrag
- Dwanghandelingen
3
, iv. Suïcidaliteit
- Passieve suïcidaliteit
o Ik begrijp dat u het momenteel erg moeilijk heeft, zijn er soms momenten dat u
denkt: ‘ik zou er liever niet meer zijn’. Denkt u soms: ‘ik zou het niet erg vinden als ik
morgen niet meer wakker word?’ Denkt u soms als iemand die u kent overlijdt: “ik
wou dat ze mij waren komen halen, in plaats van die andere?’
- Actieve suïcidaliteit: graduele bevragen
o Denkt u soms dat u zichzelf iets zou willen aandoen?
o Hebt u al eens nagedacht hoe u een eind aan uw leven zou maken?
o Heeft u al voorbereidingen getroffen? (bv. afscheidsbrief, medicatie opgespaard…)
o Als u er aan denkt om een einde aan uw leven te maken, wordt u daar dan helemaal
door overspoeld? Welke dingen helpen u om niet in te gaan op deze gedachte?
- Standaard te bevragen
o Niet in begin gesprek, rustig aankondigingen
o Actieve suïcidaliteit: meestal opluchting voor patiënt om hierover te kunnen praten
▪ Je zal het zeker niet erger maken door dit te bevragen
c. PSYCHIATRISCHE VG & FAMILIE ANAMNESE
- Persoonlijke psychiatrische VG
o + nauwkeurig in kaart brengen
▪ Welke symptomen waren toen aanwezig?
▪ Welke hulp werd er gezocht?
▪ Werd er een diagnose gesteld?
▪ Welke behandelingen werden ingesteld & wat was resultaat?
- Familiale psychiatrische VG
o Familieleden met gekende psychiatrische problematiek?
▪ Vooral 1stegraadsverwanten = belangrijk
d. SOMATISCHE ANAMNESE & LICHAMELIJK ONDERZOEK
- = andere takken in geneeskunde
- Lichamelijk onderzoek:
o Bij specifieke indicaties
▪ Bv. vermoeden organisch psychosyndroom
o BD- & polsslagmeting → nevenwerkingen psychofarmaca
- Soms klachten met functioneel karakter
o Vermoeidheid, pijn, maag-darmlast, druk op borst, duizeligheid, tintelingen
e. SOCIALE ANAMNESE
ste
- 1 milieu
o = leefsituatie
o Hoe verlopen relaties met partner & kinderen?
o Wat zijn eventuele problemen? Wat is steun die men van daaruit verwacht & krijgt?
- 2de milieu
o Functie, werkprestatie, werkomstandigheden, oordeel over werk, waardering,
contact met collega’s, overeenstemming met capaciteiten & ambities
o Indien geen werk: oorzaak of reden, toekomstverwachting
4
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller evdp. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $8.26. You're not tied to anything after your purchase.
