Summary
Volledige samenvatting sociologie & rechtssociologie (UA) 23-24
- Course
- Institution
GESLAAGD! Volledige samenvatting van zowel sociologie als rechtssociologie.
[Show more]
Seller
Follow
yurchenkoalexia
Content preview
Sociologie & rechtssociologie1. Waarover gaat rechtssociologie?
1.1. Methode
1.2. Perspectief
2. Waarom rechtssociologie?
1. Waarover gaat rechtssociologie?
Rechtssociologi Rechtswetenschap
e
doctrinaire methode
Empirische 1.1
Methode die meerdere methoden
methode .
omarmt en technieken omvat
intern perspectief
Perspect 1.2
Extern perspectief (deelnemer aan de
ief .
rechtspraktijk)
1.1. Methode
Juridische (doctrinaire) methode:
= door middel van subsumptie de feiten onder de regel brengen
Technieken:
o Feiten verzamelen (voor zover juridisch relevant) (beperkt)
empirisch.
o De regel moet worden ‘gevonden’ heuristiek.
o De regel kan open of vage normen bevatten interpreteren volgens
de juridische technieken.
o De geldigheid van een norm controleren beoordelen volgens de
interne systematiek, formeel-juridische criteria.
o Meerdere regels zijn mogelijk afwegen.
o Regelcreatie of bestaande regel kent gebreken voorschrijven hoe
het ‘zou moeten’ (sollen/ ought to be) / verbeteren van de regel
(normatief).
o Deze beslissingen / een standpunt moeten worden gelegitimeerd /
verdedigd argumentatie.
Alles binnen de grenzen van de doctrine, met het oog op het
bewaken van de coherentie van de doctrine.
Empirische methode:
o Wetenschappelijke, systematische gegevensverzameling in de
praktijk, in het ‘veld’.
o Wetenschappelijke analyse van de verzamelde data.
o Recht in de samenleving.
o Verschillende technieken, zoals surveys, interviews, veldwerk en
statistische analyses.
Alexia Yurchenko Sociologie en rechtssociologie 2023-2024
,Voorbeeld van doctrinaire methode: genitale verminking/besnijdenis
(genital mutilation/cutting) in Senegal
1. Vaststelling van een (onderzoeks)probleem
2. Onderzoeksvraag in juridisch ‘doctrinair’ onderzoek: “welke
juridische instrumenten zijn relevant?”
3. Zoeken en analyseren van juridische bronnen
- Verdragen, constitutioneel recht en wetgeving van Senegal.
- Rechtspraak.
- Rechtsleer (artikels en boeken).
Analyse van juridische bronnen wijst op bestaan van een sterk
mensenrechtelijk kader: ‘probleem’ opgelost!
Maar, zijn deze instrumenten ook effectief?
o Waarom wel, waarom niet? Falende implementatie/handhaving?
Weinig maatschappelijke steun/naleving?
o Deze vragen kan je niet beantwoorden d.m.v. een uitsluitend
juridische analyse, een empirisch onderzoek is nodig.
Doctrinaire trefwoorden, formuleringen en vragen
o Privaatrecht, strafrecht, gerechtelijk recht, personen- en
familierecht, …
o De rechtmatigheid van …, de bevoegdheid om …, de strijd van …
met …, de aansprakelijkheid van …, de strafbaarheid van …, de
gebondenheid aan …, de rechtsgevolgen van …, de geldigheid van
…., (uitzonderings)gronden, rechten, plichten, ...botsing, afweging,
…
o Inhoud van een verdrag, wet, decreet, voorstel, procedure, …
o Inhoud van een vonnis of een arrest.
o Doctrine, rechtssystematiek, dogmatiek.
Law in the books
Vragen: “Hoe luidt het recht?”, “Wat omvat het recht?”, “Wat is het
toepasselijke recht?” en “Hoe zou het recht moeten luiden?”.
Empirische/rechtssociologische trefwoorden, formuleringen en
vragen
o De effectiviteit van …, de doelmatigheid van …, de werking van …,
de effecten of risico’s van …, het functioneren van …
o De oorzaken van…, de totstandkoming van…, de invloed van…
o Ervaringen met …, de perceptie van…, de aanvaarding van…, de
waardering van…
o Verklaring, gevolgen, oorzaken.
Law in action
Vragen: “Hoe is het recht ontstaan?” en “Hoe werkt het recht?”.
Alexia Yurchenko Sociologie en rechtssociologie 2023-2024
,Intern perspectief Extern perspectief
Toeschouwersperspectief (toeschouwer
Deelnemersperspectief
t.o.v. samenleving)
Interne, autonome logica v/h recht
Relatie tot maatschappelijke context
(hiërarchie)
Onzekerheid en variatie over wat u gaat
Rechtszekerheid en rechtseenheid
vinden
Duidelijkheid & consistentie
Gericht op rechtspraktijk (doel: rechtspraktijk
Gericht op beleid/wetenschap.
vooruitbrengen)
Constructief subversief (rechtssocioloog
Structureel gericht op bewaken en versterken
stelt vervelende vragen, komt met
van de coherentie van het recht
vervelende antwoorden)
Ook rollen voor wetgever, handhaver en
Rolmodel van de rechter centraal uitvoerder, onderzoeker. (Kenmerken,
voordelen, nadelen)
Vooronderstelling dat recht praktisch een Toetsing van effectiviteit van het recht.
verschil uitmaakt. (Bereikt de norm het doel?)
Interdisciplinair door aanvullende
Monodisciplinair; doctrinair.
disciplines: empirisch of normatief.
Vooral ‘casus-methode’ en belang
Verschillende methoden.
argumentatie. Juridisch-normatief.
Hoe werkt het recht?
Hoe luidt het recht?
Hoe ontstaat het recht?
Hoe zou het moeten luiden?
“is ≠ ought” (normatieve
“is = ought”
veronderstelling = afwezig)
1.2. Perspectief
Opmerkingen bij empirische methode & extern perspectief.
o Externe perspectief vervangt het interne perspectief niet!
o Doctrinaire methoden blijven noodzakelijk als jurist; ze definiëren de
identiteit van een jurist.
o De professionele toepassing van doctrinaire kennis gaat gepaard
met een inzicht in de voordelen én tekortkomingen van het
interne perspectief.
o Externe perspectief complementeert het interne perspectief:
verschillende vragen vanuit beide perspectieven.
Illustraties externe perspectief (1/2)
Alexia Yurchenko Sociologie en rechtssociologie 2023-2024
, o Waarom wordt (werd) het wettelijk vastgelegde rookverbod quasi
perfect nageleefd in de VS en slechts gedeeltelijk in België?
Waarom waren de eerste rookverboden succesvol in California in
de jaren ’80 – terwijl roken daarvoor erg populair was in de US?
Kan je niet beantwoorden vanuit een intern perspectief (en al
evenmin vanuit een doctrinaire methode).
Antwoord vanuit een extern perspectief: mate van “dubbele
institutionalisering” zowel de norm in de samenleving als de
norm in de wet – norm is op een dubbele manier
geïnstitutionaliseerd
o Wat is de impact van de zogenaamde ‘juridisering’ op traditionele
domeinen van de samenleving, bijvoorbeeld onderwijs of
zorgverlening?
o Hoe kan de achterstand bij de rechtbanken van eerste aanleg en bij
de hoven van beroep worden weggewerkt?
o Waarom komt Online Dispute Resolution in civiele zaken zo
moeizaam van de grond, terwijl online
bankieren/shoppen/administratie… zo succesvol is?
o …
2. Waarom rechtssociologie?
Overzicht van argumenten, oude en nieuwe:
1) Academisering van de rechtenstudie;
2) Maatschappelijke ontwikkelingen en het recht;
3) Professionele ontwikkelingen - Evoluties binnen de juridische
beroepen en de verwachtingen hiervan;
4) Meerwaarde voor de rechtspraktijk: concrete voorbeelden voor
juridische beroepen.
1) Sociaalwetenschappelijke disciplines (zoals rechtssociologie,
antropologie) zijn ‘academische’ studies.
o Niet direct op een beroep gericht.
o Componenten
- Empirische sociaalwetenschappelijke methode.
- Theorievorming.
- Belang van wetenschappelijke benadering van
samenlevingsproblemen.
2) Maatschappelijke ontwikkelingen en recht
o Toenemende complexiteit van de te reguleren maatschappelijke
domeinen.
o Mondige burger wil meer verantwoording (en inspraak).
o Schaarse overheidsmiddelen dwingen tot effectiviteit en efficiëntie
van wetgeving en geschilbeslechting.
o ‘Better regulation’ en gestage groei van evaluatiecultuur: wat werkt
best?
o Digitalisering veroorzaakt nieuwe juridische problemen.
o Meer aandacht voor performante handhaving, uitvoering en naleving
van regels.
Alexia Yurchenko Sociologie en rechtssociologie 2023-2024
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller yurchenkoalexia. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $11.37. You're not tied to anything after your purchase.
Can Stuvia be trusted?
4.6 stars on Google & Trustpilot (+1000 reviews)
64438 documents were sold in the last 30 days
Founded in 2010, the go-to place to buy study notes for 14 years now