Class notes
College aantekeningen Rechtsvinding
- Course
- Institution
aantekeningen van , geslaagd in eerste zit
[Show more]
Seller
Follow
student0402
Content preview
Samenvatting rechtsvinding- Inleiding
Om een juridische vraag te beantwoorden heb je kennis van dat recht nodig =
materiele benodigdheden. ‘recept” is hoe je die juridische kennis moet gebruiken
(methodisch kennen). De uitvoering is ook een belangrijk aspect (praktisch
uitvoeren). Enkel door te verduidelijken hoe we zo een uitspraak doen, kunnen we
een begrippenkader ontwikkelen waardoor we kritisch kunnen kijken naar die
uitspraken & eventueel verbeteren.
3 soorten vakken: positiefrechterlijk (wat?, inhoud kennen & dus de gezagshebbende
uitspraken kennen), methodische vakken (hoe?, methodisch kennen & methode om
met gezagshebbende uitspraken om te gaan), vaardigheden (uitvoering? Praktisch
kunnen & technisch in staat zijn kennis in de praktijk te brengen)
Rechtsvinding houdt zich bezig met hermeneutiek (= hoe iets interpreteren
2 vormen van rechtsvinding namelijk heteronome & autonome
- Heteronome = mechanische rechtstoepassing, uitlegger geen keuze maken & inhoud
recht wordt neutraal bepaald
- Autonoom = creatieve rechtvorming, uitlegger maakt meerdere keuzes die inhoud
recht bepalen
- Voltaire midden 17de eeuw (rechter geen beoordelingsvrijheid)
- Deel I: 2 perspectieven op (juridische) uitlegging
o Titel 1: wat is (juridische) uitlegging?
- Hoofdstuk 1: uitlegging: begripsomschrijving
o Uitlegging in het algemeen
Uitlegging in ruime zin = ‘de activiteit waarbij de uitlegger een brongeheel en een
doelgeheel met elkaar in verbinding worden geplaatst’ = inhoud wordt toegeschreven
aan interpretatievoorwerp
- Brongeheel? Het geheel van elementen waarvan men vertrekt ;; het
interpretandum; het te interpreteren voorwerp = INTERPRETATIEVOORWERP bv:
teksten, gebaren
- Doelgeheel? Handelingen die uitlegger verricht met brondgeheel,
interpretant, geheel aan elementen dat de uitlegger door zijn uitleggingsactiviteit aan
brongeheel toevoegt. De betekenis die aan het brongeheel hecht bv: schriftelijke
commentaar, vertolking muzikant aan partituur
- Je kan niet vooraf weten of iets een Is of een Im is
o Gebaar iemand zwaait naar jou dan is dat gebaar hier een bron & jij moet
er dus nog betekenis aan hechten maar als je een konijn moet uitbeelden is het
rondspringen een doelgeheel (het is de betekenis die een persoon geeft aan het
woord konijn)
- Interpretatie heeft een dubbele betekenis
o Nadruk op handeling : het interpreteren van het interpretandum
De interpretatie van die wetsbepaling kost hen veel moeite (= het
interpreteren)
1
,o Nadruk op resultaat van handeling : de gelegde verbinding tussen het
interpretandum en interpretans
Hun interpretatie van dat cassatiearrest overtuigt niet (= het resultaat)
- Definitie? Interpretatie waarbij definiens wordt toegeschreven aan
definiendum (= dit is een vorm van interpretatie of uitlegging)
- Bv. hond = zoogdier uit de familie van de hondachtigen dat blaft en
dat tot huisdier is gemaakt vanwege zijn talenten om te jagen en te waken
(Van Dale)
o Interpretatievoorwerp = hond (im of definiendum)
o Inhoud = uitleg (Is of definies)
- Uitlegging of interpreteren = brongeheel en doelgeheel aan elkaar verbinden
- semiotische driehoek
o
o Chinees teken te interpreteren dus interprentandum
o Mentale voorstelling betekenis die we hechten aan Chinees teken dus
interpretants
o Het ding dat wordt opgeroepen door de betekenis = referent of denotatum
o Andere vb zie p11
o Concrete vormen van interpretatie
- In het algemeen is er geen beperking aan Im of Is maar bij sommige concrete vormen
wel.
- Onderscheid tussen 2 interpretaties: semantische & pragmatische
Semantische interpretatie
Begrip
- Vb: “Zoudt u uw arm willen uitsteken? Prima, dank u.”
- Uitdrukking = elk betekenisvol vormelement van een taal of opeenvolging van
dergelijke vormelementen (kan een zin of deel van een woord zijn bv: hoop & vol)
2
, o “Arm” → bepaald lichaamsdeel
o “Uw arm” → bepaald lichaamsdeel van toehoorder
o “Prima” → zeer goed/eerste
o “Uitsteken” → naar buiten brengen
- Zonder kennis van de context kan er over betekenis niet veel meer gezegd worden
- Semantiek = studie van betekenis van uitdrukkingen, dus woorden & zinnen los van
de context
- Brengt in kaart welke referenten uitdrukkingen refereren
o Arm kan bv meerdere betekenissen hebben
Kenmerken
- Bij S interpretatie is interpretans beperkt tot cognitieve handelingen
- S interpretatieproces is een geldige deductieve redenering
- Resultaat van S interpretatie is verifieerbaar
- Cognitieve handeling: is wordt ingeperkt niet elke handeling kan het doelgeheel
zijn dat kan enkel de cognitieve (=kenakten)
o Enige wat je nodig hebt om betekenis van teken te bepalen is vermogen om
kennis te nemen relevante taalkundige conventies, hierna staat de betekenis
van dat teken ook zonder enige discussie vast
o Hoe vertrouwd worden met deze conventies? Als het je moedertaal is of in
woordenboeken
o Dus het is een handeling die erin bestaat het vermogen met effectieve kennis
te koppelen (je maakt dus geen eigen keuze)
o Andere vb 2+2= 4
Sudoku vermogen om logisch te redeneren + sudokuregels kennen
o C handelingen = onweerlegbaar
- Deductieve redenering
o S interpretatieproces is mechanisch of algoritmisch redenering waarbij je
tot (ondubbelzinnig) juiste conclusie komt, louter door kennis te hebben van
relevante (wiskundige, taalkundige…) conventies
Zuiver kwestie van logica of het op iets slaagt maakt niet uit (vorm telt
dus want hier wordt geen rekening gehouden met de context)
A (als het regent) B (neem ik een paraplu)
Dus als het A is dan is B er
- Verifieerbare uitspraken
o Deze uitspraken zijn dus waar of onwaar
Bv: iemand beweert dat 2+2=5 is dan weet jij dat dit met zekerheid
onwaar is
Uitspraken die noodzakerlijkerwijze juist zijn (in eender welke
context) = apodictische uitspraken (= stellig)
- Theoretische wijsheid (sophia)
o Verifieerbare uitspraken kunnen doen is een kwestie van theoretische
wijsheid = Kennis hebben van set aan argumenten die nodig zijn om
verifieerbare uitspraken te rechtvaardigen (boekenwijsheid)
Deductieve formele argumenten & inhoudelijke argumenten die
empirische gegevens hernemen
Pragmatische interpretatie
Begrip
- Vb p15 rekening houden met de context
3
, - Pragmatiek = betekenissen van uitdrukking in concrete context
o Gaat dus om de betekenis voor concrete gebruiker (zender/ontvanger)
- Wat bedoelt men met de concrete uitdrukking?
- Herbert Paul Grice (midden 20ste eeuw) communiceren = actieve samenwerking
tussen zender & ontvanger
o In verband met semiotische driehoek zender wenst te communiceren en
gaat zich via klanken uitdrukken om je arm omhoog te steken (im) en heeft
dus een bepaald idee van hoe dat gaat zijn (referent) de ontvanger zal van die
klanken een mentale voorstelling maken van het idee dat de zender over
probeert te brengen (is)
- Je moet bij een P betekenis preciseren wie betekenis hecht aan een bepaalde uiting
o Zender persoon gebruikt tekens om bepaalde boodschap over te brengen
ZB = de betekenis die de zender beoogt over te brengen
o Ontvanger persoon die zich op basis van dat teken een voorstelling van die
boodschap probeert te maken
OB= betekenis die ontvanger effectief hecht aan uiting van de zender
Context
- = kader dat een im omringt & dat hulpmiddelen aanreikt die dienstig zijn voor de
interpretatie van dat im
o 2 soorten context : taalkundig & niet-taalkundige
Taalkundig of verbale context verwijst naar de omgeving waarin het
woord zich bevindt
Vb: de vorst stier van verdriet na het overlijden van zijn
echtgenote
De vorst , die in mei ongebruikelijk is, heeft grote schade
aangericht aan de bloesems
o Eerste door context weten we koning in tweede door
context weten we vrieskou
Niet- taalkundige of non verbale of situationele context
Verwijst naar geheel van omstandigheden waarin bepaalde
communicatie plaats vindt bv: tijd, plaats,..
3 vormen
-
- Explicatuur Interpretatie waarbij een uitlegger een keuze maakt tussen meerdere
aanvaardbare semantische betekenissen van een uiting
o Uiting is dan dubbelzinnig (syn: meerduidig of ambigu)
o Bv. ‘vorst’
o Focus op wat expliciet gezegd is
o Verhelpt dus dubbelzinnigheid
- Implicatuur Interpretatie waarbij een uitlegger een keuze maakt tussen meerdere
aanvaardbare mogelijke bedoelingen van een zender
4
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller student0402. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $8.22. You're not tied to anything after your purchase.
Can Stuvia be trusted?
4.6 stars on Google & Trustpilot (+1000 reviews)
52510 documents were sold in the last 30 days
Founded in 2010, the go-to place to buy study notes for 14 years now