Hoor- en werkcollege aantekeningen + kennisclips Inleiding Privaatrecht
1 view 0 purchase
Course
Inleiding Privaatrecht (RR114)
Institution
Erasmus Universiteit Rotterdam (EUR)
Een beknopte samenvatting met alle kernpunten die aan bod komen in het B1 vak Inleiding Privaatrecht. Alle stof komt aan bod en wordt overzichtelijk uitgewerkt. Ook enkele arresten worden uitgewerkt.
Week 1
Openingscollege
Inleiding privaatrecht: wat en hoe?
- Privaatrecht gaat over private rechtsverhoudingen: de relatie tussen burgers,
bedrijven en hun vermogensbestanddelen
(1) Personen- en familierecht (familiekwesties)
(2) Vermogensrecht (zakelijke kwesties)
- Goederenrecht
- Verbintenissenrecht
⇒ alle op geld waardeerbare rechten (art. 3:6 BW)
- Privaatrecht is geregeld in het Burgerlijk Wetboek
- Voor het vermogensrecht zijn vooral de Boeken 3, 5 en 6 BW van belang
- Je hebt vaak voor één casus meerdere Boeken van het BW nodig, je begint op het
laagste niveau en je gaat steeds naar een hoger BW.
Tweedeling: goederen- en verbintenissenrecht
I. Goederenrecht (Boeken 3 en 5 BW)
➢ Rechten op goederen (art. 3:1 BW): zaken en vermogensrechten
→ absolute rechten: jegens eenieder
- Je bent eigenaar van een goed, dit recht moet door iedereen worden
gerespecteerd
II. Verbintenissenrecht (Boeken 3 en 6 BW)
(a) Contractenrecht
➢ Verbintenissen uit overeenkomst (art. 6:213 BW): meerzijdige
rechtshandeling
(b) Aansprakelijkheidsrecht
➢ Verbintenissen uit de wet:
→ relatieve rechten: tussen betrokken partijen
Arrest - Blaauboer/Berlips - relatief vs. absoluut
- De broers Berlips waren eigenaar van stukken grond. Ze gaan de stukken grond aan
partijen verkopen, onder andere aan Blaauboer. Bij de verkoop beloven de
gebroeders Berlips dat ze een weg voor hem zullen aanleggen naast het stuk grond.
Ze maken deze overeenkomst en Blaauboer koopt het stuk grond. De broers Berlips
leggen echter geen weg aan, maar verkopen de grond waarop de weg moest komen
aan derden. Blaauboer gaat boos naar de broers Berlips, maar die zeggen dat hij bij
hen geen schadevergoeding kan krijgen, hij moet naar de nieuwe eigenaar van de
grond. Volgens hen is door de overeenkomst geen relatief recht in het leven
geroepen, de overeenkomst tot het aanleggen van de weg had als doel een absoluut
recht te creëren; namelijk dat Blaauboer bij elke eigenaar van het stuk grond kan
eisen dat de weg wordt aangelegd. Het recht geldt nu dus tegen de nieuwe eigenaar
van het stuk grond.
- HR: Als je zo’n verbintenis aangaat krijgt de tegenpartij een relatief recht, tenzij er
specifiek is gekozen voor een absoluut recht dat in de wet staat benoemd.
Overeenkomsten kunnen daarnaast alleen werken tussen de contractpartijen, tenzij
er een absoluut recht gecreëerd is. De broers Berlips krijgen dus ongelijk, zij zijn de
schuldenaar.
,Geschiedenis van het Burgerlijk Wetboek
- De totstandkoming van het BW begint bij de start van ons land
- De Republiek der Zeven Verenigde Nederlanden kende nog geen rechtseenheid:
lokaal gewoonterecht aangevuld met Romeins recht
- Keizer Justinianus heeft alle wetten uit de Romeinse tijd laten opschrijven, dit
fungeerde als vindplaats van regels
- In de tijd van de Franse overheersing is Nederland een Franse heerschappij en
komen er ook Franse regels, bedacht door Napoleon. → Code civil
- Vervolgens werd Napoleon verslagen en kwam het Koninkrijk de Nederlanden tot
stand, dit koninkrijk introduceerde in 1838 het Oud Burgerlijk Wetboek (OWB) →
letterlijke vertaling van Code civil met lokale aanpassingen
- Na WOII vond men dit burgerlijk wetboek een beetje verouderd, toen kwam in 1992
het Nieuw Burgerlijk Wetboek (NBW). Dit is allemaal bedacht door professor Meijers.
Betekenis voor het huidige privaatrecht
- Veel regels in ons huidige BW hebben een historische / romeinsrechtelijke
achtergrond
- Veel OBW-arresten blijven relevant voor NBW-uitleg
- Sommige middeleeuwse rechten bestaan nog
Introductie verbintenissenrecht
- Het verbintenissenrecht gaat vaak over leedvermaak
- Voor een overeenkomst is een wil nodig
- Om je te kunnen beroepen op verbintenissen, moet je altijd een bron vinden in de
wet
- Verbintenis: vermogensrechtelijke rechtsbetrekking tussen twee of meer personen
- Passieve zijde → schuld
- Actieve zijde → vorderingsrecht=goed
- Bronnen van verbintenissen (art. 6:1 BW):
i. Verbintenissen uit overeenkomst (art. 6:213 lid 1 BW) → vrijwillig
ii. Verbintenissen uit de wet: → onvrijwillig
- Onrechtmatige daad (art. 6:152 e.v BW)
- Kwalitatieve aansprakelijkheid (art. 6:169 e.v. BW)
- Zaakwaarneming (art. 6:198 e.v. BW)
- Onverschuldigde betaling (art. 6:203 e.v. BW)
- Ongerechtvaardigde verrijking (art. 6:212 BW)
- In principe was dit een gesloten lijstje, dit waren de enige bronnen, maar… zie
Quint/Te Poel
Arrest - Quint/Te Poel - Andere bronnen van verbintenissen
- Quint bouwt in opdracht van Te Poel twee winkelpanden; Te Poel betaalt niet.
Normaal gesproken kan je dan verhalen op de vermogensbestanddelen van de
wederpartij, want hij is immers eigenaar geworden van de panden. Maar het bleek
dat de grond eigendom van zijn broer is. Dus Quint had panden gebouwd op de
grond van iemand waar hij geen contract mee had.
, - Ons goederenrecht bepaalt (art. 5:20 sub e BW) dat er natrekking plaatsvindt.
Natrekking ⇒ degene die eigenaar is van de grond wordt ook eigenaar van de
panden
- Quint stelde een vordering in tegen de broer en beroept zich op ongerechtvaardigde
verrijking. Dat moet ook een grond zijn van aansprakelijkheid volgens hem. In het
OBW stond dit niet vermeld, dus het hof wees de vordering af. De HR zei dat een
verbintenis niet rechtstreeks uit de wet hoeft te komen, het mag ook volgens het
stelsel van de wet zijn.
- Rechtsregel: In principe kunnen we ook uit het ongeschreven recht verbintenissen
afleiden, er is dus toch wel een deels open stelsel van verbintenissen.
Overige verbintenissen uit de wet
- Ook in het Romeinse recht hadden we al overige verbintenissen
- Quasi contract → zaakwaarneming
- Quasi onrechtmatige daad
- In het Romeinse recht had je voor allerlei verschillende gevalstypen een aparte
regeling → condiciones
- Onverschuldigde betaling → alleen bij dwaling
- Dwaling = onjuiste voorstelling van zaken
- Onzedelijke oorzaak → bij betaling onder dwang
- Ongerechtvaardigde verrijking → als de aanvankelijke betalingsgrond
achteraf wegviel
- Onder OBW werden de overige verbintenissen uit de wet ook wel rechtmatige daden
genoemd
- Nu art. 6:198 e.v. BW
- Zaakwaarneming
- Je gaat zonder contract een ruit van je buren repareren → recht op
schadevergoeding
- Onverschuldigde betaling
- Betaling van 1250 ipv 12,50 → recht op terugbetaling
- Ongerechtvaardigde verrijking
- Bijvoorbeeld als je hebt gebouwd op de grond van een ander, waardoor die
ander is verrijkt → recht op schadevergoeding onder omstandigheden
(Quint/Te Poel)
Arrest - Van der Tuuk Adriani/Batelaan - Nog een voorbeeld ongerechtvaardigde verrijking
- Batelaan was een huisarts en had een eigen apotheek bij zijn praktijk, dit is
toegestaan, maar zodra er zich een marktpartij voordoet die een apotheek wil gaan
vestigen in het dorp, moet de huisarts zijn klantenkring overdragen aan de nieuwe
apotheek. Van der Tuuk wilde de klanten overnemen en wilde daarvoor ook een
bepaald bedrag betalen, maar Batelaan wilde zelf een apotheek houden en ging niet
akkoord met de vestiging van een nieuwe apotheek. Hij ging een bestuursrechtelijke
procedure voeren, maar verloor alsnog zijn vergunning. Toen wilde hij alsnog
akkoord gaan met het bod van Van der Tuuk Adriaan, hij wilde wel een geldbedrag
voor zijn klantenkring. Van der Tuuk zei dat hij nu te laat was. Batelaan vond dit niet
rechtvaardig.
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller schenkwessel. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $9.59. You're not tied to anything after your purchase.
