Samenvatting van hoofdstuk 4 van het boek 'Met recht bedreven!' voor het vak Juridische Vaardigheden. Het boek dat ik heb gebruikt heeft de volgende code: ISBN 978 90 469 09195.
Juridische vaardigheden samenvatting hoofdstuk 4
4.1 Jurisprudentie
Jurisprudentie is een verzamelnaam voor uitspraken, oftewel beslissingen, van
rechters. Rechters nemen beslissingen en spreken recht in geschillen tussen
burgers onderling, tussen burgers en overheden, tussen burgers en organisatie
en tussen organisaties onderling.
De taak van een rechter is niet alleen beslissingen nemen, maar ook het
beargumenteren van de uitspraken door de algemene rechtsregels
(wetsartikelen) uit te leggen en te interpreteren. Met interpreteren bedoelen we
het vaststellen van de betekenis van een regel of een woord in een wetsartikel.
Wanneer rechters inhoudelijk gezien een lijn trekken over een bepaald
onderwerp, noemen we dat ‘vaste jurisprudentie’.
4.2 Organisatie van de rechterlijke macht
In hoofdstuk 6 van de Grondwet en in de Wet op de rechterlijke organisatie is
neergelegd hoe de rechterlijke macht is georganiseerd. De rechterlijke macht is
volgens art. 112 en 113 Grondwet belast met het beslechten van geschillen in
civielrechtelijke, bestuursrechtelijke en strafrechtelijke zaken.
Uit art. 116 Grondwet en art. 2 Wet op de rechterlijke organisatie is vervolgens af
te leiden dat de rechtbanken, de gerechtshoven en de Hoge Raad behoren tot de
rechterlijke macht. Naast deze drie rechterlijke colleges, zijn er nog enkele
bijzondere colleges.
4.2.1 Rechtbanken
Nederland kent 11 rechtbanken. Elke zaak die door een rechter wordt beslecht,
wordt in principe eerst aan de rechtbank voorgelegd: ‘procedure in eerste
aanleg’.
Rechtbanken kennen meerdere locaties waar zittingen worden gehouden, dit
noemen we zittingsplaatsen. Ook bestaan er meervoudige en enkelvoudige
kamers. Bij eenvoudige kamers spreekt een rechter recht. Meervoudige
kamers bestaan uit ten minste drie rechters en behandelen zwaardere,
ingewikkeldere of maatschappelijk relevantere zaken.
4.2.2 Gerechtshoven
Daarnaast bestaan er in Nederland vier gerechtshoven, ook wel hoven genoemd.
Als een procespartij het niet eens is met de uitspraak van de rechtbank kan die
procespartij in de meeste gevallen in hoger beroep bij een van een van de
hoven. Het gerechtshof bekijkt de zaak dan helemaal opnieuw. De hoven
behandelen de volgende rechtsgebieden:
Civielrecht
Belastingrecht
Strafrecht
Speciale rechtsgebieden.
Ook bij de gerechtshoven spreken de raadsheren recht in een enkelvoudige
kamer (een raadsheer) of meervoudige kamer (ten minste drie raadsheren).
, 4.2.3 Hoge Raad
De Hoge Raad is de hoogste rechter op het gebied van het civiele recht, het
belastingrecht en het strafrecht. De Hoge Raad behandelt zaken waarbij een
procespartij in cassatie is gegaan, dat wil zeggen dat een procespartij in beroep
is gegaan bij de Hoge Raad tegen een beslissing van een lagere rechter. De Hoge
Raad is cassatierechter; die betekent dat een beroep bij de Hoge Raad geen
gewone hoger beroep is. De feiten in een zaak worden door de Hoge Raad niet
opnieuw onderzocht. De rechters bij de rechtbanken en gerechtshoven doen dat
wel (feitenrechters).
De Hoge Raad toetst of het gerechtshof of de rechtbank in zijn uitspraak het
recht juist heeft geïnterpreteerd en toegepast en of de uitspraak voldoende en
begrijpelijk is gemotiveerd. De cassatieprocedure is erop gericht de
rechtseenheid, rechtsontwikkeling en rechtsbescherming te bevorderen en te
verzekeren. De Hoge Raad spreekt recht met die of met vijf raadsheren.
4.2.4 Hoger beroep in bestuursrechtelijke zaken
De vier hoogste bestuursrecht die Nederland kent zijn:
Afdeling bestuursrechtspraak van de Raad van State
(de hoogste algemene bestuursrechter)
Centrale Raad van Beroep
(zaken over studiefinanciering, sociale zekerheid en ambtenarenzaken)
College van Beroep voor het bedrijfsleven
(sociaaleconomisch bestuursrecht)
Gerechtshof
(belastingzaken).
De eerste drie bestuursrechters behoren niet tot de rechterlijke macht.
De verschillende rechters van de verscheidende instanties hebben met elkaar
gemeen dat zij uitspraken schrijven. Deze uitspraken verschillen onderling niet
alleen qua rechtsgebied, maar ook wat betreft de structuur van de uitspraken en
de terminologie.
4.3 Juridische procedures
De volgende schema’s schetsen de standaardprocedures, waarop vele
uitzondering bestaan.
Civiel recht:
Beroepsproduct Instantie/partij
1 Dagvaarding Eisende partij
2 Conclusie van antwoord Gedaagde partij
3 Vonnis Rechtbank (afdeling kanton of civiel)
4 Hoger beroepschrift Eisende partij of gedaagde partij
5 Arrest Gerechtshof (afdeling civiel)
6 Cassatie Eisende partij of gedaagde partij
7 Arrest of beschikking Hoge Raad
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller josefinelutje. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $7.01. You're not tied to anything after your purchase.
