Samenvatting van het boek ontwikkeling in de groep. H1, §2.1, §3.1, H5 en H7. Dit is alles wat geleerd moet worden voor de kennistoets voor de opleiding Pedagogiek op de HAN.
Luitjes en de Zeeuw-Jans - Ontwikkeling in de groep
Hoofdstuk 1 (Kinderen en groepen)
1.1 Wat is een groep?
Groepsdynamica: het leven en werken in groepen
Behoort tot het vakgebied van meerdere sociale gedragswetenschappen; de psychologie, de
sociale psychologie en de sociologie
o Psychologie: de individuele mens staat centraal
o Sociale psychologie: de mens in een groep staat centraal
o Sociologie: de groep staat centraal
Psychologie: Het gedrag van de mens als individu. De psycholoog is op zoek naar objectieve
verklaringen voor menselijk gedrag (waarneembaar handelen; knikken, elkaar aanstoten,
lopen en voeten vegen) en niet-waarneembaar handelen (nadenken, luisteren, niet reageren en
geëmotioneerd zijn).
Sociale psychologie: De wisselwerking tussen het individu en zijn sociale omgeving. De
sociaalpsycholoog houdt zich bezig met de invloeden die het individu ondergaat van de groep
waarin hij zich bevindt en met de manier waarop het individu op zijn beurt weer anderen in de
groep beïnvloedt.
Sociologie: Het menselijk gedrag binnen bepaalde gemeenschappen of
samenlevingsverbanden. Hierbinnen gaat het om gedrag van mensen dat ontwikkeld wordt in
relatie tot andere mensen in een duurzaam samenlevingsverband.
Groep: een verzameling van twee of meer mensen die in zekere mate afhankelijk van elkaar
zijn om hun doel te bereiken, die gemeenschappelijke uitgangspunten hebben en die elkaar
wederzijds beïnvloeden. Er is interactie nodig.
Kenmerken van een groep:
- Directe interactie: er is direct contact tussen de groepsleden
- Gezamenlijke waarden, doelen en normen: elke groep ontwikkelt zijn eigen stijl
(groepscultuur)
- Groepsstructuur: er is sprake van een netwerk van onderlinge relaties waarbij de
groepsleden rollen vervullen en er leiders en volgers zijn.
Waarom maken mensen deel uit van groepen?
- Praktisch perspectief (spel) je hebt andere nodig om het leuk te hebben.
- Evolutionair oogpunt (overleven) elkaar beschermen tegen wilde dieren.
- Persoonlijke ontwikkeling (vriendschappen) je leert wat je waard bent in een groep.
- Sociale identiteitsontwikkeling (status) ik ontleen status aan het feit dat ik in een
groep zit. Veel erkenning (belangrijk zijn in een groep).
- Sociale werkelijkheid categoriseren (overzicht) mbo-studenten/hbo-studenten,
jongens/meisjes.
- Erkenning voor de eigen identiteit (bestaansniveau) acceptatie in een groep. ‘Ik ben
het waar om er te zijn’.
, Collectiviteit: als je een meer dan toevallig gezamenlijk kenmerk hebt, er een zekere
verwantschap is in waarden en opvattingen en je gericht bent op hetzelfde doel (bijv. een
bepaalde opleiding volgen).
Sociale categorie: als er sprake is van een bepaald gemeenschappelijk kenmerk (bijv. sekse,
leeftijd of beroep).
Togetherness-situatie: een aantal mensen zijn tijdelijk bij elkaar. De aanwezigen zien elkaar
en er is interactie mogelijk, maar groepsvorming doet zich (nog) niet voor (bijv. de dagelijkse
treinreis naar school).
1.1.1 Verschillen tussen groepen kinderen of jongeren en groepen volwassenen
Modelling: vorm van leren, waarbij het kind via observatie en imitatie gedrag overneemt van
een menselijk model
In hoeverre dit plaatsvindt heeft te maken met de mate waarin het model gewaardeerd en
gerespecteerd wordt. Ook de status, sekse, aantrekkelijkheid en leeftijd van het model spelen
een rol.
Bij volwassenen is er sprake van een duidelijke taakomschrijving of welomschreven
eindproduct; de groepsleden weten waarom zij bij elkaar zijn.
Bij jongeren is de taakomschrijving of het eindproduct meer onbewust of op zijn minst meer
diffuus; zij weten ergens wel dat ze naar school gaan om te leren, maar gaan er toch vooral
heen omdat het moet.
1.1.2 Typering van verschillende groepen
Onderverdeling tussen een drietal parameters (=gewogen aspecten) bij groepen
kinderen en jongeren:
1. Verplicht versus vrije keus
2. Begeleid versus onbegeleid
3. Ontspannen versus leren
1. Verplicht versus vrije keus:
De baby en de peuter zullen weinig stem hebben bij de keuzes die moeten worden gemaakt
(bijv. welke kinderopvang). Naarmate het kind ouder wordt, neemt zijn invloed meestal toe.
Of kinderen al dan niet zelfgekozen hebben voor een groep of setting is van invloed op hun
motivatie. Voor een zelfgekozen activiteit zullen ze zich met meer enthousiasme inzetten dan
voor een activiteit die voor hen gekozen is en daarmee als verplicht wordt gezien. (Voorbeeld;
school is verplicht, maar in de setting van de klas vinden de meeste kinderen wel aansluiting
bij een paar klasgenootjes, wat motiverend werkt).
2. Begeleid versus onbegeleid
Hoe ouder het kind wordt, hoe meer verantwoordelijkheid het krijgt. Naarmate het kind dus
ouder wordt, zal het ook minder activiteiten met begeleiding kunnen doen in tegenstelling tot
jongere kinderen die deze begeleiding wel nodig hebben omdat zij die verantwoordelijkheid
nog niet ervaren.
3. Ontspannen versus leren
In een kinderleven gaan ontspannen en leren vaak samen.
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller samenvattingenpedagogiek. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $3.75. You're not tied to anything after your purchase.
