HO 1 – KLINISCHE NEFROLOGIE
1 Hematurie & proteïnurie
Geïsoleerde hematurie of proteïnurie komen regelmatig voor
Screening > 100.000 personen
o Geïsoleerde proteïnurie → altijd nier, meestal glomerulair
Als er een duidelijke proteïnurie is, pleit dat altijd voor een glomerulaire aandoening (glomeruli is
een barriere voor eiwitten)
o Geïsoleerde hematurie → urologische, nefrologische of gynaecologische oorzaken
Bij vrouwen meer hematurie bij maandstonden → niet van glomerulaire oorzaak
Het komt meer voor op oudere leeftijd, hoe ouder hoe vaker
Vier pijlers binnen de nefrologie
Proteïnurie
Hematurie
Acute nierinsufficiëntie
Chronische nierinsufficiëntie
Klinische renale syndromen: tekens & symptomen
Nefritisch syndroom
Hematurie: erythrocyturie, dysmorf, cilinders
o Erythroyten zijn niet normaal biconcaaf maar zijn dismorf en als ze gebundeld worden → erythrocyten
cilinders
Asymptomatisch, geïsoleerde (microscopische) hematurie
Hematurie met proteïnurie en/of hypertensie en/of gereduceerde GFR
Nefrotisch syndroom
Proteïnurie (nefrotische range 3g/dag)
Hypalbuminemie, oedeem, hypercholesterolemie
o Compensatoire hypersynthese in de lever → hypercholesterolemie
Inactief urinair sediment
o een leeg sediment (geen Wbc, RBc,..)
1
,Acute kidney injury (AKI)
Acuut renaal falen (GFR dalen in uren-weken)
o Non-glomerulair: ischemisch, toxines, pigmenten, sepsis
o Glomerulair: bv. acuut poststreptococcam GN
Rapidly progressive glomerulonefritis
Snelle progressief renaal falen (weken-maanden)
o Crescentic GN: systemische vasculitis, autoimmuuun ziekten
o Nefritisch sediment, proteïnurie <3g/dag
o Hypertensie, oedeeem
Chronisch nierziekten
End-stage renaal falen
Casus
18-jarige patiënt heeft een routine sportkeuring
M.b.v. dipstick onderzoek wordt hematurie (++) en proteïnurie (++) vastgesteld
Nadere evaluatie leert:
o Serum creatinine 1.6 mg/dl → eGFR 55 ml/min/1.73m²
o Urine proteïne/creatinine-ratio = 2,102 g/g
Is een nierbiopsie noodzakelijk?
o Serum creatinine is 2 x te hoog → hoe lang is dit al?
2 Hematurie
Nefron: functionele eenheid nier
Filtratie neemt plaats in glomeruli: met afferent en efferent
arteriool; druk in aanvoerende en afvoerende bloedvaten
bepaald de filtratiedruk hoeveel gaat gefiltreerd worden
Glomerulus: network of capillaries dedicated to filtration
Links: dwarsdoornsede
Groene; endotheelcellen liggen tegen basaalcellen aan
Podocyten met hun voetprocessjes gaan als vingers aan
elkaar bepaald of glomeruli doorlaatbaar is of niet
Albumine gaat hier niet door omdat lading in de weg staat
2
,Glomerular hematuria: intracapillary proliferative GN
Normale glomerulus
Dunne/delicate capillaire loops
Endotheliale en mesangiale cellen normaal in aantal
Normaal capillair kluwen, vaatcapillairen omgeven door cellen (mesanchiumcellen =
steuncellen), (endotheelcellen en podocyten niet zichtbaar)
Proliferatieve glomerulonefritis
Neutrofielen in/rond glomerulaire capillair kluwen
Verhoogd aantal van epitheliale, endotheliale en mesangiumcellen
Vaatjes vernauwd → minder doorstroming, minder filtratie, minder nierfunctie → rode
bloedcellen in urine = acuut ziektebeeld
Definitie hematurie = erythrocyturie
Hematurie = aanwezigheid van RBC in een urine sample
o Microscopisch
40x vergroting → 3 RBC/hpf (meer dan 3 RBC per veld)
Dipstick detects 1-2 RBC/hpf
o Macroscopisch → veel hematurie
Rode urine: kan hematurie zijn maar is meestal niet van renale oorzaak, eerder bloeding van blaas
ofzo
Bloed van renale oorzaak → cola kleur
Dipstick hematurie = potentieel verkeerde benaming → kan bij verschillende dingen positief zijn
o Hemoglobinuria (intravascular hemolysis)
o Myoglobinurie
Dit kan zijn door rabdomyolyse = nadeel van dipstick
o True erythrocyturia
Een patiënt met rode urine
Centrifugeren: RBC gaan neerslaan
vanonder
Als het niet neerslaat dipstick
heam neg voedsel, drugs, ziekte
3
, Passagere (eenmalig) of persistent?
Excludeer
o Contaminatie (bv. menstruatie)
o Infectie (bv. cystitis, prostatitis)
Passagere (herhaal het sediment)
o Normale urine kan tot 10.000 RBC/ml bevatten
o Na forse inspanning (bv marathon) tot 30.000 RBC/ml bevatten
NB: Passagere microscopische hematurie in volwassenen is niet ongewoon
o Jaarlijks urinesediment in 1000 mannen van 18-33 jaar:
Hematurie ≥1 onderzoek: 39%
Hematurie ≥2 onderzoeken: 16%
o Meestal (~60%) werd geen duidelijke oorzaak gevonden
Recent koorts, infectie, forse inspanning, trauma?
o Belangrijke uitzondering m.b.t. expectatief beleid!
Patiënten >50 jaar (risico op maligniteit)
Geïsoleerde hematurie: non-glomerulaire oorzaken naar frequentie afhankelijk van leeftijd
Nephrolithiasis = nierstenen
Patiënten met macroscopische hematurie of microscopische hematurie ≥50 jaar hebben altijd urologische
evaluatie nodig.
Duidelijk bewijs van glomerulaire hematurie voorkomt onnodige (invasieve) evaluatie van mogelijk ernstige
urologische aandoeningen.
Boven 50j meer denken aan maligniteiten
o Boven 50j → doorsturen naar uroloog
Onder 50j doorsturen naar nefroloog
Hematurie & pijn in onderrug
= Autosomaal dominante polycystische nierziekte
Nieren worden gigantisch groot ; Lever ook vol cysten
Variatie hier is heel divers: bij sommige mensen al op 30j dialyse nodig, sommige kunnen verder zonder enige
complicatie
Op jonge leeftijd kan dit presenteren in geïsoleerde hematurie
Argumenten ter ondersteuning van glomerulaire hematurie
Pijltje: mickey mouse rode
bloedcellen je kan zeker zijn dat
de RBC van glomeruli komen
4
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller J5566. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $14.07. You're not tied to anything after your purchase.