● Ontwikkeling moedertaal
○ Jonge leeftijd
○ Hoge snelheid
● Welke prikkels/mechanismen doen een kind een taal leren?
○ Theoretische vraag
○ Therapeutisch belangrijk
○ Theoretische modellen
Behavioristische visie
● Oudste verklaring, psychologie
● Operante conditionering
○ Bestudeert enkel uitwendig waarneembaar gedrag
○ Gedragsequens
■ Reflex
■ Aangeleerd
○ (S → R) + beloning = vaker (S → R) = aanleren
○ (S → R) + straf = minder (S → R) = afleren
○ Alles tussen S en R = black box
○ Generalisatie
■ (S’) + (S → R) wordt (S’ → R)
● Taalontwikkeling
○ Een gedrag zoals een ander
○ Skinner
○ Verbal behaviour
■ Taalontwikkeling in termen van stimuli, responsen, beloningen en
straffen
○ Gebrabbel baby
○ Opzettelijke imitatie
■ Geluidsproductie met toevallige gelijkenis, hoe gebrekkig ook, met
uiting vd volwassene + enthousiasme ouders
○ Nazeggen
■ (S’ = moeder zegt iets → R = kind zegt ongeveer na) + blijk
genegenheid → vaker nazeggen
○ Woordenschatontwikkeling
■ Generalisatie
, ■ (S’ = kind ziet beeld hond) + (S= moeder zegt hond) → R = kind
imiteert spraakgeluid als [ɔ]) + blijk genegenheid → zo leert kind dat
geluid hond bij beeld hond hoort
● Kritieken
○ Theorie proefdieren (rat in skinner box)
○ Brown & Harlow
■ Tussenkomst ouders
● Waarheidsgehalte
● Niet voor correcte uitspraak, grammatica
○ Creativiteit
■ Neologismen
■ Rijmpjes
■ Grammaticaliteitsoordeel
● Voordelen
○ Basisidee belonend optreden goed gedrag
■ Toepassingen logopedische therapie
○ Sommige taaluitingen: eenvoudig aanleer mechanisme
Nativistische visie
● Noam Chomsky
○ Amerikaanse taalkundige
○ Hypothese universele grammatica
■ Aangeboren taal eigen aan de mens
■ Verklaart taalovereenkomsten
■ Abstracte basisregels toepasbaar elke taal
● S = NP + VP
● NP → (Det) + nA + N
● VP → V + NP
● Grammaticaal correcte zinnen
○ Transformationeel generatieve grammatica ⇔ behaviorisme
● Argumenten pro
○ Neuropsychologische uitrusting is universeel
■ Alle mensen gelijk (uitz. hersenletsel)
■ Fundamentele gelijkenis tussen talen
■ Beschreven onder vorm universele grammatica
■ Aangeboren taalvaardigheden
○ Language acquisition device
■ Taal uiterst complex
■ Kinderen leren in sneltempo
■ Ondanks aanvankelijk beperkte mentale mogelijkheden
○ Lenneberg, Pinker
■ Kinderen volgen zelfde programma
■ Zelfde tijdschema
■ Levensomstandigheden ≠
● Uniformiteit → biologische verankering taal
, ○ Genie
○ Wolfskinderen
■ Geen milieu-inbreng op taalgebied (bvb. verwaarlozing)
■ Gevoelige periode
● < 6 jaar: redelijke kans herstel
● > 6 jaar: nooit volledig herstel
● // tweedetaalverwerving
● // hersenbeschadiging
● → biologisch vastliggend tijdschema voor ontplooiing vd
aangeboren taalgaven
○ Originaliteit en creativiteit grammatica
■ Overgeneralisaties
■ Omgeving
○ Pidgintaal en creolisering
■ Optreden taalsystematiek in en door (paar) generatie(s)
● Suikerrietplantages Hawaï
● Nicaragua 1979 LSN: Linguaje de Signos Nicaragüense
○ Erfelijke taaldefecten
■ Specific Language Impairment
■ Familiale voorgeschiedenis
● Categoriale perceptie - Patricia Kuhl
○ Spraaklankcontrasten
○ Continuüm van kunstspraakprikkels baby’s
■ Vb. langzaam overgaan van typische ‘r’ naar ‘l’
■ Varianten systematisch wijzigen in gelijke stapjes
■ Gepercipieerd als twee reeksen van gelijke klanken waartussen
abrupt (niet geleidelijk) overgeschakeld wordt
■ Baby’s merken en negeren zelfde onderscheiden
■ Voor spraakklankcontrasten van alle talen
■ → aangeboren fonetisch-fonologische vaardigheid
○ Fonetisch-fonologische vaardigheid
■ Auditieve zintuigen mogelijkheden
■ Stemloze fricatieven minder, want stiller
○ Bij apen ook
○ Ook bij niet-spraak stimuli
○ Onderscheidingsvermogen klankcontrasten voor andere talen stopt op 1 jaar
■ Nativistische verklaring
● Aangeboren klankkenmerkdetectoren sterven af → omgeving
● Door gebrek stimulering
● Gevoelige periode
■ Andere verklaring
● Merken irrelevante klankcontrasten nog wel op
● Reserveren aandacht voor de relevante
● Native Language Magnet-theorie (NML) - Kuhl
○ Kinderen merken fonetische contrasten uit alle talen
■ → Aard van het gehoor
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller logopediste. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $3.23. You're not tied to anything after your purchase.