Thema 2: Cellen
Basisstof 2: Cellen bekijken
Cellen werden ontdekt doordat Robert Hooke een dun laagje kurk onder een
microscoop had bekeken en de structuur leek op een honingraat, die werden
cellen genoemd.
Om cellen onder de microscoop te bekijken moet je eerst een preparaat maken
Werken met een lichtmicroscoop
Preparaat leg je op de tafel van microscoop
Zet preparaat vast met preparaatklemmen
Stel microscoop in
Vergroting berekenen: vergroting oculair x vergroting objectief
In cellen komen structuren voor die je niet onder een lichtmicroscoop kan zien.
Hiervoor gebruiken ze elektronenmicroscopen. In een elektronenmicroscoop
wordt een elektronenbundel op het object gericht.
1. Als het licht door het object heen gaat spreek je van een transmissie-
elektronenmicroscoop (TEM).
2. Ook zijn er elektronenmicroscopen waaronder het object juist de
elektronen weerkaatst, dan spreek je van een scanning-
elektronenmicroscoop (SEM).
Elektronenmicroscopen zijn aangesloten op computers die kleuren toevoegen,
dit zijn dus niet de echte kleuren, maar het laat de structuur goed zien.
TEM SEM
Ziet binnenkant object Beeld van oppervlak object
Kan objecten van 2 nm zien 3D beeld
2D beeld, zoals Cellen worden bevroren, om
lichtmicroscoop binnenkant cel te kunnen zien
Daarna breekt men het object,
ook cellen breken, hierdoor
kan je de binnenkant zien
, Basisstof 3: Plantaardige en dierlijke cellen
Celmembraan Is buitenste laag van cel en bestaat uit vetmoleculen
Cytoplasma Wordt gescheiden van milieu buiten de cel door
celmembraan
Bestaat uit water met daarin celorganellen en opgeloste
stoffen
Celkern (bij plantaardige cel) ligt om celmembraan
Ligt in cytoplasma
Hierin zitten chromosomen
Kernmembraa Is de buitenste laag van celkern
n
Als er een vacuole is, ligt het cytoplasma in een dunne laag tegen de celwand
aan.
Zorgt voor stevigheid
Kunnen bij planten kleurstoffen bevatten
In cytoplasma kunnen ook plastiden voorkomen. Plastiden vormen een groep
organellen die bij planten en sommige protisten voorkomen.
3 typen plastiden:
1. Chloroplasten – bladgroenkorrels
2. Chromoplasten – kleurstofkorrels
3. Leukoplasten, hier horen zetmeelkorrels bij
Sommige plastiden kunnen overgaan in andere
Organellen: deel van cel
Protisten: eencelligen
Basisstof 2: Cellen bekijken
Cellen werden ontdekt doordat Robert Hooke een dun laagje kurk onder een
microscoop had bekeken en de structuur leek op een honingraat, die werden
cellen genoemd.
Om cellen onder de microscoop te bekijken moet je eerst een preparaat maken
Werken met een lichtmicroscoop
Preparaat leg je op de tafel van microscoop
Zet preparaat vast met preparaatklemmen
Stel microscoop in
Vergroting berekenen: vergroting oculair x vergroting objectief
In cellen komen structuren voor die je niet onder een lichtmicroscoop kan zien.
Hiervoor gebruiken ze elektronenmicroscopen. In een elektronenmicroscoop
wordt een elektronenbundel op het object gericht.
1. Als het licht door het object heen gaat spreek je van een transmissie-
elektronenmicroscoop (TEM).
2. Ook zijn er elektronenmicroscopen waaronder het object juist de
elektronen weerkaatst, dan spreek je van een scanning-
elektronenmicroscoop (SEM).
Elektronenmicroscopen zijn aangesloten op computers die kleuren toevoegen,
dit zijn dus niet de echte kleuren, maar het laat de structuur goed zien.
TEM SEM
Ziet binnenkant object Beeld van oppervlak object
Kan objecten van 2 nm zien 3D beeld
2D beeld, zoals Cellen worden bevroren, om
lichtmicroscoop binnenkant cel te kunnen zien
Daarna breekt men het object,
ook cellen breken, hierdoor
kan je de binnenkant zien
, Basisstof 3: Plantaardige en dierlijke cellen
Celmembraan Is buitenste laag van cel en bestaat uit vetmoleculen
Cytoplasma Wordt gescheiden van milieu buiten de cel door
celmembraan
Bestaat uit water met daarin celorganellen en opgeloste
stoffen
Celkern (bij plantaardige cel) ligt om celmembraan
Ligt in cytoplasma
Hierin zitten chromosomen
Kernmembraa Is de buitenste laag van celkern
n
Als er een vacuole is, ligt het cytoplasma in een dunne laag tegen de celwand
aan.
Zorgt voor stevigheid
Kunnen bij planten kleurstoffen bevatten
In cytoplasma kunnen ook plastiden voorkomen. Plastiden vormen een groep
organellen die bij planten en sommige protisten voorkomen.
3 typen plastiden:
1. Chloroplasten – bladgroenkorrels
2. Chromoplasten – kleurstofkorrels
3. Leukoplasten, hier horen zetmeelkorrels bij
Sommige plastiden kunnen overgaan in andere
Organellen: deel van cel
Protisten: eencelligen
