Summary
Samenvatting strafrecht
- Course
- Institution
Met deze samenvatting 14/20 gehaald! - Samenvatting van de volledige syllabus + Aanvulling a.d.h.v. mijn lesnota's
[Show more]
Seller
Follow
eliza18n
Reviews received
Content preview
SAMENVATTINGSTRAFRECHT
2023-2024
INLEIDING
1.BEGRIPSBEPALING
1. SLEUTELBEGRIPPEN:
Het (positief) strafrecht is het geheel van rechtsregels die bepaalde gedragingen
strafbaar stellen en sancties bepalen die op de daders toepasselijk zijn. De gehanteerde
definitie heeft een louter didactische waarde.
Misdrijf: De gedraging die door de wet als misdrijf omschreven wordt en waarop een
sanctie staat.
Strafrechtelijke sanctie: Sancties die door de wet zijn vastgesteld als reactie op de
schending van strafrechtelijke normen (≠ Straffen, want sancties zijn ook maatregelen,
reacties, …) (EHRM, Gillberg/Zweden)
Klassieke leer: Leedtoevoeging belangrijk
Al vele evoluties geweest, maar steeds vraag naar nieuwe
Dader: Dader is de persoon die het misdrijf pleegt. Zonder dader kan er geen sanctie
worden opgelegd want die vervolging is persoonlijk.
Zowel NP als RP
Niet: Dieren (dader is dan de eigenaar of bewaker van het dier)
2. KENMERKEN VAN HET STRAFRECHT:
Opsomming – Strafrecht is … :
Sanctierecht
Legaal recht
Publiekrecht
Een autonome rechtstak
Pagina 1 van 99
Eliza Nielandt 2023-24
,a) Strafrecht is sanctierecht
Wat?
Beteugelen van inbreuken op gestelde normen.
Hoe?
Strafrecht
Andere sanctioneringsmechanismen: Bv.: Bestuurlijk handhavingsapparaat: De
belangrijkste evolutie hierin was de mogelijkheid tot het geven van GAS-boetes.
(Art. 51-53 Wet van 2014 betreffende de gemeentelijke administratieve sancties)
Soorten sancties?
Bestuurlijke administratieve sanctie = een door of krachtens de wet vastgestelde
maatregel met een repressief karakter, die door een bestuursorgaan wordt
opgelegd door middel van een eenzijdige, individuele bestuurshandeling, als
reactie op een inbreuk op een rechtsnorm. (geen rechterlijke controle)
Een strafrechtelijke sanctie = een sanctie die wordt opgelegd door de rechter
(met rechterlijke controle nadien)
Non bis in idem – beginsel
Iemand mag niet twee keer voor hetzelfde feit terechtstaan en worden gestraft.
Geldt ook wanneer er reeds een bestuurlijke geldboete heeft betaald.
MAAR – Soms bijkomende strafrechtelijke vervolging niet strijdig met het beginsel
Toetsingscriteria EHRM
o (1) Voldoende samenhang in tijd en inhoud tussen de procedures
o (2) Procedures moeten complementair zijn en moeten derhalve andere
doelen dienen en andere aspecten van het gedrag sanctioneren.
o (3) Moet voorzienbaar zijn dat het gedrag kan leiden tot verschillende
procedures
o (4) Bij de strafoplegging moet voldoende rekening worden gehouden met
eerder opgelegde sancties
o (5) Procedures dienen zodanig te zijn ingericht dat dubbele bewijsgaring
wordt voorkomen door samenwerking tussen de verschillende instanties.
Toetsingscriteria HvJ
o (1) Bij wet gesteld
o (2) De wezenlijke inhoud van de rechten en vrijheden van het Handvest
eerbiedigt
o (3) Beantwoordt aan de doelstellingen van algemeen belang of aan de
eisen van de bescherming van rechten en vrijheden van anderen
o (4) Noodzakelijk
Pagina 2 van 99
Eliza Nielandt 2023-24
,b) Strafrecht is legaal recht
Het legaliteitsprincipe: Het misdrijf en de sanctie moeten in de wet staan. Het handelen
van bevoegd gezag moet gebaseerd zijn op een vooraf aanwezige bepaling.
Beperking soeverein gezag
Bescherming rechtsonderhorigen tegen rechterlijke willekeur
c) Strafrecht is publiek recht
Overheid (OH): Monopolie op bestraffing van burgers. (M.u.v. klachtmisdrijven)
OM: Vertegenwoordigd de gemeenschap (niet: slachtoffer)
Strafrecht is publiek recht en daarom ook dwingend recht en van OO.
d) Strafrecht is een autonome rechtstak
Het strafrecht heeft een algemene draagwijdte.
Het strafrecht bepaald zijn eigen begrippen zonder hierbij gebonden te zijn door andere
rechtstakken.
Dit principe wordt het principe van de conceptuele autonomie van het strafrecht
genoemd.
Slechts bij wijze van uitzondering zal de strafrechter rekening moeten houden met de
regel van het burgerlijk recht. (bv. art. 15-16 V.T.Sv.)
II. HISTORISCH OVERZICHT EN THEORIEËN VAN STRAFRECHT
Pagina 3 van 99
Eliza Nielandt 2023-24
, We kunnen 3 perioden onderscheiden:
Het strafrecht van haar oorsprong t.e.m. de eerste helft 18de eeuw.
(2) De humanitaire periode en de klassieke leer.
(3) De moderne periode.
1. HET STRAFRECHT VANAF ZIJN OORSPRONG T.E.M. DE EERSTE HELFT VAN DE
18DE EEUW
Strafrecht was bij de primitieve volkeren gerelateerd aan godsdienstige en morele
normen.
Familie/Stam: Collectieve weerwraak tegen andere familie/stam
Afkoping d.m.v. ‘compositio’ (zoengeld/bloedgeld)
Strafrecht + Burgerlijk recht = 1 geheel
Evolutie van primitieve gemeenschap naar meer georganiseerde maatschappij
Van systeem van wraakneming en familiale solidariteit naar een systeem van
publieke gerechtigheid en individuele verantwoordelijkheid
o Beperking eigenrichting (straf niet zwaarder dan misdrijf)
o Tussenkomst overheidsgezag
o Publieke straf in plaats van privé straf
Het strafrecht blijft tot eerste helft van de 18 de eeuw gefundeerd op de begrippen van
sociale wraakneming en vergelding voor het bedreven kwaad en afschrikking.
Strafbedeling is gekenmerkt door: Willekeur en Ongelijkheid
Geen duidelijke wetteksten
2. DE HUMANITAIRE PERIODE EN DE KLASSIEKE LEER:
Pagina 4 van 99
Eliza Nielandt 2023-24
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller eliza18n. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $9.29. You're not tied to anything after your purchase.
Can Stuvia be trusted?
4.6 stars on Google & Trustpilot (+1000 reviews)
67474 documents were sold in the last 30 days
Founded in 2010, the go-to place to buy study notes for 14 years now