Summary
Samenvatting Algmemene heelkunde 1
- Course
- Institution
Samenvatting op basis van lessen en slides.
[Show more]
Seller
Follow
dhaeyeremarthe
Content preview
Heelkunde 1 3de Bachelor 2023-2024Hoofdstuk 1: Asepsie en hygiene
Hygiëne => verzamelnaam voor alle handelingen en handelingswijzen die ervoor zorgen dat mensen en
dieren gezond blijven door ziekteverwekkers uit de buurt te houden -> hygiëne omvat niet alleen
handhygiëne maar ook
• Het dragen van schone, aangepaste kleding
• Het dragen van schone, comfortabele schoenen
• Verzorgd haar
• Geen sieraden
• Korte nagels
Bij een chirurgische ingreep zijn hygiëne en asepsie van zeer groot
belang
Asepsie => nastreven van een kiemvrije toestand -> kunnen we
bereiken door antiseptica => dood micro-organismen op levend
weefsel en desinfectantia => dood micro-organismen op niet-levend
materiaal
Asepsie is niet hetzelfde als steriliteit => volledige afwezigheid van
micro-organismen
Hoe langer je opereert, hoe groter de kans op infectie! Lucht is niet steriel.
Chirurg is ook verantwoordelijk voor de nazorg of toch het monitoren ervan.
Oog hond dag na ingreep: hematoom is het meest voorkomende.
Chirurg is meestal leider van het team, niet de anaestesist.
Het lichaam kan je niet steriliseren, enkel ontsmetten.
Directieve stijl = bevelend
➔ In crisissituaties
➔ Kan shokkerend overkomen
Joseph Lister: chirurgijn, is begonnen met ontsmetten, carbolzuur = kiemdodend middel (zit ook in listerine)
Op de huid en voor wondjes maken we dus gebruik van aseptische middelen terwijl we voor het materiaal
van de chirurgische ingreep desinfectantia gebruiken
Asepsie wordt tijdens de chirurgische ingreep nagestreefd ter voorkoming van SSI (‘’Surgical Side
Infection’’): we willen groei van kiemen dat schadelijk is voor weefsel in de wond vermijden -> kiemgroei
kan zowel oppervlakkig als in de diepere lagen voorkomen en kan ook ontstaan in lichaamsholte waardoor
bv peritonitis kan ontstaan → SSI kan zich tot 30 dagen na de ingreep ontwikkelen
Antiseptica
Antiseptica wordt gebruikt om micro-organismen op levend weefsel af te doden -> verschillende soorten
antiseptica
MARTHE D'HAEYERE 1
,Heelkunde 1 3de Bachelor 2023-2024
• Alcohol
Door gebruik te maken van alcohol kunnen we geen steriliteit bekomen maar wel in belangrijke mate
asepsie -> alcohol zorgt voor de denaturatie van eiwitten waardoor de aanwezige kiemen worden gedood
→ alcohol kent een krachtigere werking in aanwezigheid van water dus verdund alcohol werkt het meest
efficiënt: meest effectieve concentratie alcohol in water is 60-70% -> meest gebruikte alcohol is
ethylalcohol (ethanol) en isopropylalcohol (isopropanol) waarbij isopropanol een hogere antibacteriële
werking kent.
Snel optredende asepsie kan ook bekomen worden door 70% alcohol op te lossen in 0,5-2,5%
chloorhexidine: in europa typisch roze. Er is een zeepoplossing en een wateroplossing. Hier wel wat
resistentie
Alcohol werkt zeer efficiënt tegen bacteriën, virussen met envelop en schimmels maar werkt niet efficiënt
tegen virussen zonder envelop
• Chloorhexidine
Chloorhexidine kent een kiemdodende werking en is zeer effectief maar niet voor sporen, virussen en
schimmels -> chloorhexidine is zelf niet oplosbaar in water maar chloorhexidinezout wel (gebonden aan
digluconaat waardoor dit wateroplosbaar is)
→ Kent verschillende werking bij andere concentraties:
- Lage concentratie: zorgt voor lekkage van celmembraan dus is bacteriostatisch => doden bacteriën
niet maar voorkomen dat ze vermeerderen
- Hoge concentratie: zorgt voor coagulatie celinhoud dus is bactericied => doden de bacteriën af
Chloorhexidine wordt gebruikt als zeep voor scrub van de huid (2-4% oplossing), kan voor desinfectie
gebruikt worden (0,5-2% oplossing) en voor wondbehandeling (0,05% oplossing -> om toxische effecten in
wond te vermijden) → chloorhexidine is neuro- en ototoxisch dus gebruiken we nooit in oren of
rechtstreeks op zenuwuiteinden
Chloorhexidine wordt vaak gebruikt vanwege de residuele eigenschap: na spoelen bevinden de deeltjes
zich nog steeds op de huid want binden vast aan huideiwitten -> kiemen die nog aanwezig zijn in
haarfollikels kunnen, als ze uit de follikels treden, nog steeds onschadelijk worden gemaakt door
chloorhexidine dat nog aanwezig is
• Jodium/jodoforen
Vrij jodium kent een sterke antimicrobiële werking tegen bacteriën, sporen, schimmels, gisten en virussen:
joodtictuur is een oplossing van I2 in ethanol dat we als antisepticum kunnen gebruiken maar dit verkleurd
de huid donkerbruin en irriteert op de normale huid -> we maken liever gebruik van jodoforen =>
jooddragers en dit is een tensioactieve stof waarin jood is opgelost dus bij verdunning van deze jodoforen in
water ontstaan micellen waardoor jood geleidelijk wordt vrijgegeven en antimicrobiële werking kan
uitvoeren → meest gebruikte jodofoor is povidone-iodine (PVP) met als merknaam betadine dat in een
zeepoplossing en in een wateroplossing bestaat -> 0,1% verdunning voor desinfectie
Nadelen betadine: bruine verkleuring, geen residuele werking, inactivatie in aanwezigheid van organisch
materiaal en bloed
Handhygiëne
Handhygiëne is een van de belangrijkste maatregelen voor de infectiecontrole in de diergeneeskunde en is
belangrijk om verspreiding van zoönotische en niet-zoönotische pathogenen tegen te gaan -> door
toepassen goede handhygiëne bescherm je jezelf, de patiënt en de omgeving
Handschoenen: kunnen eigenlijk vrij snel geperforeerd worden.
MARTHE D'HAEYERE 2
,Heelkunde 1 3de Bachelor 2023-2024
Handhygiëne passen we toe:
Voor/na patiënt manipulatie
Voor aseptische manipulaties
Na contact met bloed/lichaamsvocht
Tussen verzorging op 2 plaatsen van lichaam
Tussen uittrekken handschoenen
Na gebruik zakdoek, telefoon, etc
Na toiletbezoek
Voor eten
Wassen met water en zeep: voor
organismen die niet/weinig gevoelig
zijn aan alcohol
➔ 40-60 seconden wassen
Zones met meeste contaminatie:
tussen vingers en nagel, tussen duim
en vingers
We wassen de handen eerst met water en zeep: dit doen we bij zichtbare vervuiling van de handen of als
we mogelijke besmetting van infecties verwachten zoals Parvovirus, Clostridium of Cryptosporidium -> we
maken gebruik van vloeibare zeep en we wassen de handen volgens het protocol en lang genoeg → na
wassen met zeep spoelen we de handen af en drogen we deze met een wegwerpdoekje
Nadeel van wassen met zeep: duurt lang en er is niet altijd een pompbak aanwezig dus niet altijd haalbaar
Handontsmetting
➔ 20-30 sec
➔ Sterilium (isopropyl)
➔ Doen we niet als uw handen al vuil
zijn met zand of aarde
MARTHE D'HAEYERE 3
, Heelkunde 1 3de Bachelor 2023-2024
We ontsmetten de handen met een alcoholische oplossing want dit is snel en eenvoudig, is zeer effectief als
zichtbare vervuiling niet aanwezig is op de handen en zorgt voor minder beschadiging van de huid -> bij
bepaalde infecties (blauwe kader) moeten we een combinatie van handen wassen met zeep en handen
desinfecteren met alcohol gebruiken
Voor hygiënische handontsmetting kennen we door de desinfectie van de handen ook een bepaald protocol
waarbij voldoende alcoholische oplossing gebruikt moet worden en er moet 20-30 seconde contact zijn met
het alcohol -> handen worden aan de lucht gedroogd
Vaak maken we gebruik van handschoenen: doel is de overdracht van micro-organismen voorkomen ->
handschoenen zien we als aanvulling op de handhygiëne en niet als vervanging en we maken gebruik van
handschoenen om zowel jezelf als de patiënt te beschermen
Zelfbescherming Bescherming patiënt
Mogelijke zoönosen Niet-steriele handschoenen: verbandwissel,
controle katheter en oogonderzoek
Vermoeden van besmetting met virulente of Steriele handschoenen: intra-articulaire injecties,
resistente bacteriën blijf katheter plaatsen of prepareren steriele
bereidingen
Blootstelling aan mogelijk infectieus lichaamsvocht
zoals een abces
Orale manipulaties
Handschoenen
➔ Fysieke barrière
➔ Kan nog perforaties zijn, dus
moeten zwz handen eerst reinigen en
ontsmetten
Niet steriele handschoenen moeten
op voldoende plaatsen aanwezig zijn.
Moeten verschillende maten zijn!
Nemen handschoenen vast aan de
machete, polsdeel. Doe eerst 1
handschoen aan en neem dan de
andere. Niet met eerste handschoen
de openliggende pols aanraken.
Uitdoen: aan pols kant vasthouden en
binnenstebuiten trekken. Een bolletje
maken met de 2de handschoen
MARTHE D'HAEYERE 4
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller dhaeyeremarthe. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $14.66. You're not tied to anything after your purchase.
Can Stuvia be trusted?
4.6 stars on Google & Trustpilot (+1000 reviews)
67474 documents were sold in the last 30 days
Founded in 2010, the go-to place to buy study notes for 14 years now