Summary
Samenvatting Toetsstof menswetenschappen thema 5, Pabo 2
- Course
- Institution
Samenvatting kennistoets thema 5, Pabo 2. Artikelen + hoofdstukken uit meer dan onderwijs en ontwerpen van onderwijs.
[Show more]
Seller
Follow
lisabercx
Reviews received
Content preview
Samenvatting menswetenschappenArtikel – Effectieve Instructie, leren lesgeven met het activerende instructiemodel
Onder instructie verstaan we het geheel van lesgeven van de leerkracht. Niet alleen de uitleg
van nieuwe stof, maar ook het begeleiden van de leerlingen bij het inoefenen van nieuwe
stof en de leerlingen de gelegenheid geven zelfstandig aan de stof te werken vallen onder de
instructie.
Als we kijken naar leerkrachten met effectieve instructiegedragingen, zien we vaak dat in hun
lessen de fasen naar voren komen van het activerende directe instructiemodel. Het
activerende directe instructiemodel wordt gekenmerkt dat de leerkracht in interactie met de
leerlingen, de leerinhouden en leerstrategieën die van belang zijn expliciet onderwijst. Door
de structuur van het stap voor stap voorbereiden en uitvoeren van de les, biedt het
activerende directe instructiemodel voor beginnende leerkrachten de gewenste houvast. De
leerlingen weten wat ze kunnen verwachten en wat er van hen wordt verwacht.
Het activerende directe instructie model bestaat uit de volgende fasen:
1. Terugblik
2. Oriëntatie
3. Uitleg
4. Begeleide inoefening Feedback
5. Zelfstandige verwerking
6. Evaluatie
7. Terug- en vooruitblik
Het doorlopen van de fasen van het activerende directe instructiemodel zorgt ervoor dat
leerlingen actief nieuwe kennis opnemen en koppelen aan kennis waarover ze al beschikken.
Ze ontwikkelen metacognitie.
Metacognitie → de kennis van het eigen leren en de vaardigheid om het eigen leerproces te
sturen.
Tijdens een les probeer je als leerkracht zo veel mogelijk rekening te houden met de eigen
beleving, interesses en mogelijkheden van de leerlingen. Je doet dit door veel interactie na te
streven en uit te gaan van reële situaties. Daarnaast kun je tijdens de les, minder sterk
presterende leerlingen als groep nog extra uitleg geven, terwijl andere leerlingen bezig zijn
met het zelfstandig verwerken van de stof. Dit is een vorm van differentiatie (aansluiten op
de verschillende leerniveaus van kinderen).
Differentiëren in de klas vraagt om goed klassenmanagement en een vermogen om
verschillende groepen tegelijkertijd in de gaten te houden.
Coöperatief leren → is een onderwijssituatie waarbij de leerlingen op een gestructureerde
manier in kleine groepjes samenwerken aan een gezamenlijk doel. Deze manier van werken
is effectief.
1
,Fasen van het activerende directe instructiemodel
Fase 1: terugblik
Effectieve leerkrachten beginnen een les met het bespreken van het gemaakte (huis)werk,
het ophalen van de voorkennis, het geven van een samenvatting van de voorgaande les en
het ophalen van de algemene voorkennis van de leerlingen.
De eerste lesfase is van groot belang omdat de leerlingen de nieuwe kennis dan kunnen
koppelen aan de bestaande kennis (voorkennis).
Met een bolletje worden de aandachtspunten aangegeven die vooral gericht zijn op de
structuur van het activerende directe instructiemodel.
Met een vierkantje worden de aandachtspunten aangegeven die vooral gericht zijn op het
activeren van de leerlingen.
Met een sterretje worden de aandachtspunten aangegeven die gericht zijn op het
differentiëren.
Aandachtspunten in deze lesfase zijn:
• Bespreek het voorgaande werk
• Haal de benodigde voorkennis op en vat deze samen
• Stel als het nodig is, de voorkennis opnieuw aan de orde
• Laat de leerlingen in tweetallen of groepjes hun voorkennis activeren
Bespreek het voorgaande werk
Bespreken van het werk moet in korte tijd gebeuren. Het is raadzaam de leerlingen de
gewoonte aan te leren bij de aanvang van elke les hun schriften of werkboeken open voor
zich op tafel klaar te leggen. Bij het bespreken van het werk, moet je erop letten dat het niet
gaat om het aangeven van de fouten, maar om het geven van feedback. Feedback is gericht
op het voorkomen van het opnieuw optreden van deze fouten.
Haal de benodigde voorkennis op en vat deze samen
Het activeren van de benodigde voorkennis is nodig voor het begrijpen van de nieuwe
lesstof. De nieuwe stof dient aan te sluiten bij de kennis waarover de leerlingen al
beschikken.
Het ophalen van voorkennis kan op verschillende manieren gebeuren. Je kunt de voorkennis
in een paar zinnen aan de leerlingen overdragen. Beter is het om door middel van vragen de
voorkennis uit de leerlingen zelf te laten komen.
Stel als het nodig is de voorkennis opnieuw aan de orde
Wanneer de leerlingen nog niet over voldoende voorkennis beschikken, is het belangrijk deze
te onderwijzen voordat je met de uitleg van de geplande les begint. Wanneer blijkt dat de
benodigde voorkennis in het geheel niet aanwezig is, herhaal je de les waar deze lesstof aan
de orde kwam en schuif je de geplande les op. Het heeft geen zin om je aan het geplande
lesdoel te houden als de basis voor het bereiken ervan ontbreekt.
Laat de leerlingen in tweetallen of groepjes hun voorkennis activeren
In plaats van voorkennis klassikaal te activeren, kun je er ook voor kiezen de leerlingen in
tweetallen of groepjes aan een opdracht te laten werken. Dit kun je doen met behulp van
een coöperatieve opdracht. Een voorbeeld hiervan is ‘denken-delen-uitwisselen’. Hierbij geef
2
, je eerst alle leerlingen de opdracht om over een bepaalde vraag individueel na te denken en
een antwoord op te schrijven. Vervolgens laat je de leerlingen in vooraf afgesproken
tweetallen delen wat ze bedacht hebben om vervolgens tot een gezamenlijk antwoord te
komen. Ten slotte laat je de leerlingen de gedeelde antwoorden klassikaal uitwisselen.
Fase 2: oriëntatie
In de oriëntatiefase komen het ‘wat’ en ‘waarom’ van de les aan de orde.
Wat zal er worden geleerd? Waarom is het belangrijk om dat te leren?
De oriëntatiefase heeft als doel om de leerlingen te motiveren.
Aandachtspunten in deze lesfase zijn:
• Presenteer het onderwerp van de les
• Relateer de les aan voorgaande en komende lessen
• Relateer de les aan betekenisvolle situaties
• Geef een lesoverzicht
• Stel leerdoelen
Presenteer het onderwerp van de les
Nadat je teruggeblikt hebt op wat leerlingen al weten, presenteer je het onderwerp van de
komende les. Door een leuk bijzonder voorwerp, een pakkende afbeelding, een stukje
toneel, video of muziek kun je iedereen in korte tijd bij de les betrekken.
Relateer de les aan voorgaande en komende lessen
Het is voor leerlingen belangrijk te weten waar de lesstof op voortbouwt en waar de lesstof
een voorbereiding op zal zijn.
Relateer de les aan betekenisvolle situaties
Het is niet alleen belangrijk om een nieuwe les aan andere lessen te koppelen, het is ook
belangrijk dat de leerlingen zich er bewust van zijn dat ze niet alleen iets moeten leren
omdat jij dat wilt. De leerlingen moeten ook beseffen dat ze in het dagelijks leven iets aan de
nieuwe kennis hebben. Door opdrachten te geven die betekenisvol (authentiek) zijn, versterk
je dit bewustzijn.
Geef een lesoverzicht
Er wordt begonnen met een overzicht van wat er behandeld gaat worden en er wordt
afgesloten met een samenvatting. Je kunt dit mondeling of op het bord doen. De leerlingen
kunnen zich voorbereiden op wat er gaat komen. Je verhoogt daarmee de betrokkenheid van
de leerlingen en wekt een juist verwachtingspatroon.
Stel leerdoelen
Leerdoelen geven de leerlingen, maar ook jezelf houvast.
Maar naast de (vak)inhoudelijke leerdoelen, die direct gericht zijn op de aan te leren kennis
of vaardigheden, is het zinvol om sociale doelen te stellen. Deze sociale doelen kunnen
steeds verschillen.
3
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller lisabercx. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $5.16. You're not tied to anything after your purchase.
Can Stuvia be trusted?
4.6 stars on Google & Trustpilot (+1000 reviews)
80796 documents were sold in the last 30 days
Founded in 2010, the go-to place to buy study notes for 14 years now