Dit is een samenvatting van de hoorcolleges van Studie Dader en Slachtofferschap. Deze samenvatting hoeft niet gecombineerd te worden met ander studiemateriaal, dit leren is voldoende.
Studie van dader en slachtofferschap bachelor Maatschappelijke Veiligheid
STRAFFEN
STRAFDOELEN
1. Vergelding
- Voelen van een straf
- Verdiende loon
- Soort van “wraak”
2. Onschadelijkmaking
- Maatschappij beschermen
- Time-out, schorsing, gevangenis…
3. Resocialisatie
- Dader heropvoeden
- Re-integratie
4. Afschrikking
- Individueel als generalistisch
- Niet (opnieuw) misdrijf plegen
5. Herstel
- Wat heeft slachtoffer nodig
- Schade vergoeden aan slachtoffer door dader
- Genoegdoening
Kunnen allemaal in eenzelfde straf verwerkt zitten
STRAFTHEORIEËN
RETRIBUTIVISME
- Vergelding = belangrijk
- Grondlegger = KANT (18” eeuw)
- Mensen zijn redelijke wezens kiezen hoe ze handelen
- Moeten Morele wet gehoorzamen
- Straf = evenredige schuld betalen, voordeel weghalen en rechtsorde herstellen
- Doel van straf
o in het algemeen
Handhaven van wet en balans eigen voordeel en zelfbeheersing
o Bijzonder
Betalen van schuld, verdiende straf
o rechtvaardiging
Morele wet handhaven
- Gelijkheidsbeginsel
- Proportionaliteit
- Straf is doel, op zichzelf goed en gerechtvaardigd
- Gericht op in verleden gestelde daad
- Gericht op gerechtigheid slachtoffer (door compensatie) en maatschappij (door straf)
- Kritiek:
o Negatief strafdoel
o Vergelding door leedtoevoeging: humaan? Ethisch?
o Mens als rationeel wezen?
2019-2020
2
, Studie van dader en slachtofferschap bachelor Maatschappelijke Veiligheid
o Geen ruimte voor individualisering
UTILITARISME
- Afschrikking, onschadelijkmaking en resocialisatie
- Oog op preventie wat kunnen we doen met onze straf om misdrijven in de toekomst te vermijden?
- Door BENTHAM (18e – 19e E)
- Elke mens wil zoveel mogelijk genot en zo weinig mogelijk pijn (hedonistische mensvisie)
- Straf = toekomstige misdrijven vermijden
- Nutstheorie = straf als instrument
- Doel van straf
o Algemeen
algemene preventie
o Bijzonder
Afschrikking, resocialisatie of neutralisatie
o Rechtvaardiging
vergroten van totale geluk, betere smlv, voorkomen onheil, gebaseerd op schade
aan smlv
- Wegnemen mogelijkheid (o), verlangen (R) of durf (a)
- strafmaat is gelijk aan te verwachten toekomstig gedrag en verleiding tot misdrijg alleen straffen als
meer voordelen dan nadelen opbrengt (geen proportionaliteit )
- straf = middel (pragmatisch, instrumenteel)
- gericht op toekomstig maatschappelijk nut en geluk
- gericht op dader en maatschappij weinig aandacht aan slachtoffer
- kritiek:
o zware straffen als (generale) afschrikking: proportionaliteit?
o Resocialisatie: mens “genezen”?
o Wat na “onschadelijkmaking”?
o Welke plaats krijgt slachtoffer?
o …
HYBRIDETHEORIEËN OF VERENIGINGSTHEORIEËN (UTILARISME EN RETRIBUTIVISME)
- Combinatie elementen uit de absolute en relatieve theorieën (vergelding en preventie)
- Vermijden van straffen om te straffen (r) en mateloosheid (u), vermijden excessen
- Cfr ons strafrechtsysteem
o Gepleegd strafbaar gedrag bestraffen en maatschappij beschermen
HERSTEL
- Herstelgericht
- Restauratieve benadering
- Doel van straf
o Herstel schade (niet bestraffing of behandeling) en of verzoening
- Rechtvaardiging straf:
o pacificatie van smlv
o Herstel aan slachtoffer en smlv
o Verantwoordelijkheid dader
- Toepassing: HCA, bemiddeling, Family Group Conferences, Sentencing Circles
- Vaak naast de straf gebruikt
- Criminaliteit is conflict tss individuen
2019-2020
2
, Studie van dader en slachtofferschap bachelor Maatschappelijke Veiligheid
- Pacificatie van de smlv door verzoening van partijen en herstelling schade
- Kritiek
o Wat als het niet te herstellen is
o Wat als partij niet wil meewerken
o Subjectief (slachtoffers)
STRAFOPVATTINGEN VERENIGEN
ARTIKEL: STRAFDOELEN EN TENUITVOERLEGGING: PERSPECTIEF OP EEN NIEUWE
VERENIGINGSTHEORIE – GERDJAN HOEKENDIJK EN MAX KOMMER
Vraag: moet bepaald ongewenst gedrag ook daadwerkelijk strafbaar gesteld worden?
DRIE DENKRICHTINGEN
1. Vergelding als doel
o Retributivisme
o Bestraffing
o Niet gericht op maatschappelijk nut
2. Maatschappelijk nut: voorkomen van criminaliteit
o Utilitarisme
o Soorten
Algemene afschrikking
Individuele afschrikking
Incapacitatie (mogelijkheid)
Rehabilitatie
3. Herstel
2019-2020
2
, Studie van dader en slachtofferschap bachelor Maatschappelijke Veiligheid
EEN NIEUW PERSPECTIEF
- Herstel heeft als doel nog nooit een volwaardige plaats te verwerven
- Uiteenlopende strafrechttheorieën met bijbehorende strafdoelen in onderlinge samenhang zien
Samenleving/rechtsorde
Retributivisme utilitarisme
slachtoffer Herstelrecht dader
uitgangspunt: strafrechtelijk antwoord op een delict moet betekenisvol zijn van zowel perspectief van smlv als
van dader en slachtoffer
ARTIKEL: STRAFFEN IN THEORIE EN PRAKTIJK
DENKBEELDEN OVER STRAF
- 7 kenmerken van bestraffing:
1. Er wordt iets toegebracht aan een ander, waarvan verondersteld wordt dat het onaangenaam is
2. Toebrengen van de straf is intentioneel en om bep redenen
3. Degene die straf opleggen hebben het recht daartoe
4. Straf wordt opgelegd ter gelegenheid van een daad of omissie, die overtreding van wet, regel of
gewoonte inhoudt
5. Degene die gestraft wordt heeft inbreuk vrijwillig gepleegd
6. Redenen om te straffen moeten te rechtvaardigen zijn
7. Of bestraffing werkelijk als straf wordt beschouwd is afhankelijk van wat de bestraffer verstaat
onder bestraffing en niet van de opvatting gestrafte
- 2 benaderingswijzen in het denken over straf:
o Filosofisch grondslagen van de straf
o Penologisch toepassen van straf
- Bestraffer weet vaak niet welk doel een bepaalde straf nastreeft
- Onderscheid:
2019-2020
2
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller AlexiaL. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $8.07. You're not tied to anything after your purchase.
