Morfologie
Inleiding
Morfologie (vormleer, organografie) = bestudeert/ beschrijft de uitwendige vorm van
organismen.
Vegetatieve organen (hoofdorganen) = wortel, stengel en blad
Generatieve organen = bloem, vrucht en zaad
Kenmerken van levende wezens:
- Celvormige structuur
- Voortplanting (geslachtelijk vs. ongeslachtelijk)
- Groeien
- Ontwikkeling
- Afsterven → beperkte levensduur
Systematiek
Definitie = Studie van de evolutieve relaties
Hiërarchische ordening (classificatie, taxonomie)
Doel:
- Indelen, ordenen, groeperen in klassen (classificatie)
- Inzicht krijgen in de evolutie van de natuur
- Inschatting van de biodiversiteit (= diversiteit aan levende wezens, verscheidenheid
aan genen binnen een soort en de verscheidenheid aan ecosystemen)
- Voorspellende waarde
- Middel voor heldere communicatie
Aristoteles (384-322 v Chr.): Scala Naturae (‘ladder van het leven’) =
ordening van de natuur in een duidelijk hiërarchisch systeem van
oplopende perfectie, ontstaan vanuit religieus oogpunt
Carolus Linnaeus (Carl von Liné -18de eeuw)
Systematische indeling in 2 rijken
- Botanie: Species Plantarum Rijk der planten (Regnum ‘Plantae’)
- Zoölogie: Systema Naturea Rijk der dieren (Regnum ‘Animalia’)
Binaire nomenclatuur: Genus (geslacht) + species (soort)
Vb: Homo sapiens (wijze mens), Lamium album (Witte dovenetel)
R.H. Whittaker (1969)
- Systematische indeling in 5 rijken
CRITERIA
- één-/meercellig
- pro-/eukaryoot
- producent / reducent /consument
De overgang van waterplanten naar landplanten kwam door de verandering van de
luchtsamenstelling: CO2 en O2 ➔ vergroening van de continenten.
,Indeling van het plantenrijk
Niet-vasculaire planten: MOSSEN of Bryophytes:
- Afdeling Hauwmossen of Anthocerotae (100 soorten-5 inheems)
- Afdeling Levermossen of Hepaticae (6000 soorten-170 inheems)
- Afdeling Bladmossen of Musci (syn Bryophyta) (9500 soorten-560 inheems)
Vasculaire planten of vaatplanten: Lycophytes vb: Biersvarens, Wolfsklauw
,Hoofdstuk 1 De bouw van wortel, stengel en blad
De wortel
Definitie: Niet geleed (geen knopen), bevat geen chlorofyl (uitzonderingen) → geen stengels
of bladeren
Functies:
- Vestigt de plant in de bodem
- Neemt uit de bodem water met daarin de opgeloste voedingsstoffen
- Transport van plantensap
- De wortel ademt, vandaar de noodzaak dat de grond luchtig is (ademwortels)
- Als opslagplaats voor reservevoedsel
- Vermenigvuldiging
Bouw:
De groei van de wortel: wortelharen hebben een beperkte levensduur, nieuwe wortelharen
ontstaan aan de top, oude wortelharen verschrompelen en sterven af.
De wortel neemt water en mineralen op via de wortelharen
De slijmschede strekt zich uit vanaf de worteltop tot achter de laatst afgestorven
wortelharen. Het slijm zorgt voor een beter contact tussen de absorberende wortelharen en
de bodemdeeltjes. Het geeft ook een zekere bescherming tegen uitdroging.
Het wortelmutsje is een beschermend laagje voor de groeipunten aan de worteltoppen
(groeipunten kunnen afslijten door bodemdeeltjes)
In de kurkzone (buitenste cellen in de zone van de wortelharen verkurken) zijn de cellen
ondoordringbaar voor water. Er kunnen zich wel zijwortels met wortelhaartjes vormen.
, Types:
Primaire wortelstelsels:
- Kiemwortels: = Radicula. Primaire wortel aanwezig in het embryo
- Hoofdwortel (a): ondergrondse verlenging van de stengel en verdere ontwikkeling
van de kiemwortel
- Zijwortels: vertakking van de hoofdwortel
- Bijwortels (=adventiefwortels) (b): ontstaan indien oorspronkelijke hoofdwortel
verdwijnt of de andere wortel evenwaardig uitgroeien, vegetatieve vermenigvuldiging
Omgevormde wortel:
Knolvormige wortels: hoofdwortel verdikt (opslagplaats van voedsel)
- Penwortel (c): langwerpig en smalle verdikking van de hoofdwortel (bv:
paardenbloem, suikerbiet)
- Radijswortel (d): verdikking van hoofdwortel + onderste gedeelte van de stengel
(hypocotyl) (bv: voederbiet, rode biet)
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller nonadefauw. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $3.77. You're not tied to anything after your purchase.