Aandachtsblindheid: We focussen soms zo hard op één element dat we blind zijn voor
alles wat daarbuiten gebeurt, zelfs als we er met onze neus bovenop zitten.
2. WAAROM IS KRITISCH DENKEN BELANGRIJK?
Kritische vaardigheden:
● Betrouwbare informatie zoeken
● Bronnen interpreteren en analyseren
● Redeneren en reflecteren voordat je een standpunt inneemt of voor je beslist hoe
te handelen
● Verklaren waarop je standpunt of handeling gebaseerd is
● Onderscheid maken tussen waarschijnlijke en minder waarschijnlijke beweringen
● Drogredenen herkennen en vermijden
Kritische houding:
● een open geest hebben
● nieuwsgierig en onderzoekend zijn
● de juiste vragen stellen
● jezelf in vraag stellen en twijfelen
● verschillende alternatieven afwegen
● voorzichtig zijn bij het trekken van conclusies
● bereid zijn om je standpunt aan te passen
● eerlijk en open zijn
Kritische vaardigheden en houding trainen
3. BEDREIGINGEN VOOR ONS KRITISCH DENKVERMOGEN
3.1 HOE DENKT ONS BREIN?
Type 1: Snelle denken → bij kritisch denken leren onderdrukken
● Snel en minder inspanning
Type 2: Weloverwogen denken → bij kritisch denken kansen geven
● Expliciet & stap voor stap
● Regels en strategieën welbewust toegepast.
● Langzaam & meer inspanning
3.2 HOE WORDEN WE ONBEWUST MISLEID DOOR ONS BREIN?
Selectieve waarneming: Brein filtert info, vult aan en maakt hapklare en herkenbare
stukken.
Essentialisme: Neiging bepaalde kenmerken toekennen aan dingen
Confirmation bias/tunnelvisie: Van natura hebben we alleen oog voor elementen die
onze keuzes, mening en gedrag ondersteunen, geen oog elementen die dat niet doen
,Groepsdruk
3.3 HOE WORDEN WE MISLEID DOOR ANDEREN?
We worden niet alleen onbewust misleid door ons eigen brein, ook anderen spelen in op
onze hersenkronkels om ons bewust te misleiden.
3.3.1 HOE WORDEN WE MISLEID DOOR DE RECLAME?
Speel in op onbewuste mechanisme van ons brein
Bewust misleid: Beter en mooier voorgesteld
Framing: Communicatiestrategie waarbij je via taal en beelden bewust de aandacht
vestigt op een aantal kenmerken terwijl je de andere negeert. Door woorden en beelden
te kiezen stuur je publiek hoe het te interpreteren
Promoverpakkingen → Niets is gratis!
↪ Grote verpakkingen lijken voordeliger maar dat is niet altijd zo
3.3.2 HOE WORDEN WE MISLEID DOOR DE MEDIA?
Doordat iedereen altijd zijn smartphone op zak heeft → nieuws snel rond
Als ze nieuws kunnen uitbrengen → slordig met info
Beelden = krachtig → idee mensen veranderen
3.3.3 HOE WORDEN WE MISLEID DOOR DE POLITIEK?
Factcheck: Pers controleert uitspraken politici
3.3.4 HOE WORDEN WE MISLEID DOOR DE WETENSCHAP?
Fouten onderzoek: Subjectief en onnauwkeurig
4. HOE KAN JE ZELF KRITISCH LEREN DENKEN?
4.1 KRITISCH OMGAAN MET BRONNEN
4.1.1 VERSCHILLENDE SOORTEN BRONNEN
2 soorten:
● Primaire bronnen: rechtstreeks betrokken
● Secundaire bronnen
○ Niet rechtstreeks
○ Later geproduceerd
, ○ Interpretatie primaire bronnen
Type bron hangt af van context zoekvraag:
● Oplossing voor een huis-tuin en keukenprobleem → het internet
● Professionele of academische redenen → vak- of wetenschappelijke literatuur
4.1.2 FEITEN EN MENINGEN ONDERSCHEIDEN
Mening:
● Subjectief
● Gebaseerd op emoties
● Open voor interpretatie
● Kan niet bevestigd worden
Meningen van zwak naar sterk:
● Persoonlijke mening van een individu
● Persoonlijke mening van een groep
● Mening van een expert
● Mening van een groep experten
Feit:
● Bevestigd door experts
● Geaccepteerd
● Bewezen informatie
Feit weten → experten/autoriteiten:
● De expert moet objectief zijn
● De expert moet competent zijn in het vakgebied waarover hij uitspraken doet
● De bewering van de expert moet correct geïnterpreteerd worden
● De expert moet zijn beweging voldoende onderbouwen of beargumenteren
Drogredenen: Als je een beroep doet op een expert zonder rekening te houden met
deze voorwaarden.
4.1.3 DE CRAAP-TEST: KRITISCH EVALUEREN VAN BRONNEN
Hoe kun je nu zelf de kwaliteit van online informatie controleren? Daar bestaan heel wat
mogelijkheden voor zoals de CRAAP-test.
De CRAAP-test onderzoekt de kwaliteit van een website aan de hand van 5 criteria:
● Currency (actualiteit)
● Relevance (Relevantie)
● Authority (Autoriteit)
● Accuracy (Volledigheid)
● Purpose (Bedoeling)
Currency
● Hoe recent is de informatie?
● Wanneer is de website voor het laatst geüpdatet?
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller demidhaenens. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $3.21. You're not tied to anything after your purchase.