Juridische luik, juridische vragen:
- Wie naar het jeugdrecht/klassiek strafrecht?
➔ Discussie van leeftijd: “jeugd”, “jongeren”, “kinderen”
- Waarom een apart recht voor “kinderen” en “jongeren”?
- Hoe ziet dat “jeugdrecht” er dan uit?
o Materieel jeugdrecht formeel jeugdrecht (jeugdprocesrecht)
o Wat is er zo bijzonder/specifiek aan het jeugdrecht in vergelijking met het
“strafrecht”?
- Wie is er bevoegd in België voor het jeugdrecht?
- Wat is de invloed van de Europese en internationale rechtsnormen
(“kinderrechten”)?
Leerdoelen luik jeugdrecht:
- Juridisch & criminologisch (empirisch) inzicht in en kennis verwerven in het
Belgisch/Vlaamse/BXL jeugd(beschermings)recht en deze kennis kunnen toepassen
op een casus
o Fundamentele beginselen (“sui generis”-karakter) → one in a kind ‘recht’, je
gaat dit nergens anders vinden = een eigensoort recht
o Bevoegdheidsverdeling
o Europese/Internationale normen (kinderrechten)
o “Jeugddelict” (MOF) = jeugddelinquentierecht (de aanpak)
o “Verontrustende situaties” (VOS) = jeugdhulprecht
o Gerechtelijk recht (of jeugdprocesrecht)
o Interventies t.a.v. ouders
EXAMEN: gaan we een casus krijgen
Een definitie van “jeugd(beschermings)recht”
- “Het jeugdbeschermingsrecht regelt de (overheids)interventies ten aanzien van
kinderen en jongeren die zich in bijzondere probleemsituaties bevinden of die
delicten hebben gepleegd. De interventies betreffen zowel vrijwillige als
gerechtelijke maatregelen (=Gedwongen), veelal uitgevoerd in specifieke
voorzieningen. De bevoegdheid om die interventies te regelen komt grotendeels
toe aan de gemeenschappen, maar ook de federale staat heeft een aantal
bevoegdheden behouden.”
,2 doelgroepen:
- Children in need/ care (engelse term voor VOS),
o vb.: kinderen die mishandeld worden, of al een drugverslaving hebben →
jeugdhulprecht
- MOF, hebben een delict gepleegd → nu: jeugddelinquenten en of jongeren die
delicten hebben gepleegd
VOS
MOF/jeugddelict
2 soorten hulpverlenende interventies: !! begrijpen, je krijgt hier sowieso vragen over
- Gedwongen/ gerechtelijke HV(gegeven door JRB): treedt op wanneer er geen
vrijwillige medewerking mogelijk is en wanneer de JR het toch nodig vindt om hulp
op te leggen.
- Vrijwillige HV: als je zelf naar hulpverlening gaat stappen. (sociale hv)
Beiden kunnen voorkomen bij zowel MOF als VOS-dossiers.
Sociale
vrijwillige HV Grechtelijke,
gedwongen HV
2 bevoegdheidsniveaus:
- Gemeenschap: vooral zij zijn bevoegd
- Federale overheid: maar er zijn een aantal uitzonderingen waardoor ook de FO
bevoegd is.
Gemeenschap
Federale
overheid ➔ We gaan zien bij welke situatie, welk
decreet of recht de JR moet gebruiken.
1
,“Sui generis” karakter van het jeugdrecht:
Eigensoortige recht →!dat
zich bevind tussen strafrecht
en het sociale recht (hv), het
heeft kenmerken van die
verschillende rechtstakken.
Het is een voorkeur van een
strafrechtelijke geaardheid
- Bijzondere doelgroep: - 18 jarigen → leeftijd is belangrijk criteria.
- Specifieke procedures: je hebt 1 jeugdrechter die de gehele procedure gaat volgen
tot het dossier afgesloten wordt (dit is helemaal anders dan in het klassieke
strafrecht) !!!!
- Wet op voorlopige hechtenis: bestaat niet in het JR
- Finaliteit hulpverlening (zowel bij MOF als VOS): men wil de kinderen of jongeren
terug mee in de maatschappij integreren. Verlenen van hulp → het moet gericht zijn
op hulpverlening.
- Subsidiariteit: dit mag men ALLEEN doen in laatste instantie! Overheid moet altijd
eerst inzetten op begeleiding binnen gezin. Het kind uit huis plaatsen wordt gezien
als laatste redmiddel. → Minst ingrijpende
- Kinderrechten: geldt voor iedereen jongeren dan 18 jaar, deze rechten zijn
bijzonder. (2)
o Enerzijds benadrukken ze dat we kinderen serieus moeten nemen en dat
deze moeten kunnen participeren en gehoord moeten worden
o anderzijds gaan die kinderrechten ook benadrukken dat het hier om kinderen
gaat die nog nood hebben aan zorg en hulp komende van volwassen.
→ dit geeft soms een spanningsveld. Want minderjarigen willen soms geen
hulp meer, maar tegelijkertijd hebben ouders de plicht dat hun kind naar
school gaat.
- Gezinsgerichtheid: als je als meerderjarige een feit pleegt, hebben je ouders er
niets mee te maken. Ze gaan je ouders niet naar de strafrechtbank roepen om te
komen uitleggen hoe ze hun kind hebben opgevoed. Maar dit doet men in het
jeugdrecht wel! Men vindt het belangrijk om het gezin te betrekken in het proces. Er
voor zorgen dat heel het gezin beter wordt. Zo kan er dus ook besloten worden om
het kind uit de gezinscontext te halen, als dit ten voordele van het welzijn van het
kind is.
Complex!!! Niets is wat het lijkt: beschermen, niet straffen, … → maar vb. gesloten
jeugdinstelling: wat is het verschil met een gevangenis?
2
, H1: BEVOEGDHEIDSVERDELING
Historische tijdlijn
Tijdlijn = meer juridisch uitgewerkt.
1912: Kinderbescherming → Nu: Jeugdbescherming
MOF? Strafrechtelijke verantwoordelijkheid → Je moet 16 jaar
zijn om bewust te zijn van hun misdrijven. (Juridische fictie –
verantwoordelijkheid)
Pre-delinquentie: landloperij, bedelarij, ontucht(ige) meisjes, nefaste eigenwijze wezens
(leeglopers die niets deden met hun leven), pre-delinquenten (statusdelicten zoals
gedragingen die bij volwassen niet strafbaar zijn: bv: Prostitutie, luiheid)… → nog geen
delinquent gedrag maar jongeren die niet goed bezig waren
Wangedrag: vaag begrip → ouders konden ouderlijke klacht indienen.
BV: Vader kon kind laten opsluiten in gevangenis -> om zo gehoorzaamheid af te
dwingen
“Onwaardige” ouders AKA slechte ouders, die hun kinderen niet goed opvoeden
(vandaag zouden we zeggen VOS): konden ontzet worden van hun ouderlijke macht → dit
gebeurde door de rechtbank van eerste aanleg .
Je kon dus eigenlijk beter een delict plegen in deze tijd dan slachtoffer worden van
onwaardige ouders, want bij dit slachtofferschap was er geen hulp.
3
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller StCrimia. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $14.42. You're not tied to anything after your purchase.