Summary
Aardrijkskunde Domein B Wereld Examensamenvatting
- Course
- Level
Complete Aardrijkskunde samenvatting Domein B Wereld globalisering. Ook te gebruiken voor samenvatting voor VWO 5 Globalisering en voedselvraagstukken.
[Show more]
Seller
Follow
elisevanmierlo99
Content preview
Wereld GlobaliseringHoofdstuk 1: een mozaïek van regio’s
Inhoud
Hoofdstuk 1: een mozaïek van regio’s ........................................................................................ 1
1.1 | De wereld indelen ....................................................................................................... 3
1.2 | Scheidslijnen in Europa ............................................................................................... 5
1.3 | De islamitische wereld ................................................................................................ 8
1.4 | Sub-Sahara-Afrika....................................................................................................... 9
1.5 | ‘Reuzen’ – verschillen in Oost-Azië............................................................................. 11
1.6 | Zuidoost-Azië: werkplaats van de wereld.................................................................... 12
2.1 | De eerste contouren van het wereldsysteem ................................................................. 14
2.2 | Verschuiving in het wereldsysteem................................................................................ 16
2.3 | Wereldwijde netwerken ................................................................................................ 18
2.4 | Politieke en culturele globalisering ............................................................................ 19
3.1 | Welvaart en werk .......................................................................................................... 20
3.2 | Welvaart en demografie ................................................................................................ 23
3.3 | Welvaart en wonen in de stad........................................................................................ 25
1.1 | Leven in Ethiopië ....................................................................................................... 26
Domein B: Wereld / globalisering ................................................................................................. 27
Wereldsystemen ..................................................................................................................... 27
Kolonialisme ........................................................................................................................... 28
Economie ............................................................................................................................... 28
Politiek ................................................................................................................................... 29
Economische activiteit ............................................................................................................ 29
Wereldwijde netwerken ........................................................................................................... 30
Politiek en cultuur ................................................................................................................... 31
Ongelijkheid ........................................................................................................................... 32
Welvaart en werk .................................................................................................................... 32
Demografie ............................................................................................................................. 33
Migratie .................................................................................................................................. 34
Grote steden ........................................................................................................................... 35
,
, 1.1 | De wereld indelen
Globalisering en global village
De moderne informatie- en communicatietechnologie (ICT) maakte in korte tijd snelle
wereldwijde sociale netwerken mogelijk, waardoor er sprake lijkt van een global village.
Er is nauwelijks belemmeringen qua tijd en afstand.
Samen met de toename van de politieke, culturele en economische banden zorgt de
groei van sociale netwerken voor versterking van globalisering.
Economische relaties (indicatoren); handel, geldstromen, uitwisseling van
arbeidskrachten.
Politieke relaties (indicatoren); regeringen maken afspraken over samenwerking, plegen
internationaal overleg, democratiseringidex, conflicten
Sociale relaties (indicatoren); veiligheid tussen landen
Culturele relaties (indicatoren); kunsten, talen, geloof, eten, afkomsten
demografische relaties (indicatoren); geboortecijfer, sterftecijfer, leeftijd
De toenemende verbindingen in de wereld noem je globalisering (mondialisering).
De wereld indelen
Gebieden zijn niet allemaal even sterk vervlochten met andere delen van de wereld. Je
kunt dat aantonen met de globaliseringsindex. De ruimtelijke verschillen hebben te
maken met historische ontwikkelingen en met (vroegere) culturele, politieke,
economische en demografische kenmerken van gebieden.
Cultuurgebieden
Cultuurgebieden zijn regio’s met een gemeenschappelijke cultuur, die alle door de
menselijke geest voortgebrachte elementen (als taal, religie, gewoonten, kunst,
technologie of waarden en normen) omvat. Het is niet zo gemakkelijk om een indeling te
maken door het grote aantal cultuurelementen.
De grenzen tussen cultuurgebieden zijn bijna overal geleidelijk. Op mondiaal niveau zijn
er zelfs vier brede overgangszones:
- het grensgebied tussen Noord-Amerika en Latijns-Amerika
- enkele landen tussen Noord-Afrika en Sub-Sahara-Afrika
- een gebied tussen Europa en de voormalige Sovjet-Unie
- een zone tussen Rusland, Oost-Azië en Zuid-Azië.
De bevolking in de cultuurgebieden ontwikkelde een eigen identiteit. Er zijn soms grote
verschillen, bijvoorbeeld qua taal. Dan kan een lingua franca uitkomst bieden, dit is een
derde taal tussen gebieden dat iedereen spreek.
De godsdienst, een tweede cultuurelement dat de identiteit bepaald, drukt vaak een
grote stempel op de normen en waarden van een samenleving.
, Politiek mozaïek
Een manier om de wereld in te delen op grond van politieke kenmerken, is te kijken naar
de verdeling van macht in een samenleving.
Met een democratie-index meet je het democratisch gehalte (0-10). Kenmerken; het
houden van vrije verkiezingen, het functioneren van de regering, de mate waarin de
bevolking deelneemt aan de politieke besluitvorming, de politieke cultuur en het
omgaan met de mensenrechten (rechten die iedere wereldburger heeft).
De tien landen met het hoogste democratisch gehalte, waaronder Nederland, liggen in
de westerse wereld. Noord-Korea, Tsjaad, Turkmenistan, Oezbekistan en Saudi-Arabië
zijn andere uitersten.
Rijke en arme regio’s
Tussen en binnen cultuurgebieden verschilt de welvaart sterk. Je kunt dat meten met
het bruto binnenlands product per inwoner (bbp/inw). Bruto regionaal product per
inwoner (brp/inw)
Je moet daarbij wel letten op enkele punten:
● De betrouwbaarheid van de cijfers.
● Wat heeft men meegerekend in het bbp (brp)? In landen met een laag inkomen per
hoofd proberen mensen het hoofd boven water te houden in de informele sector. Zij zijn
niet officieel geregistreerd dus wordt hun inkomen niet meegenomen in de cijfers. Zit er
bijvoorbeeld ook de zelfvoorziening bij? De vorm van inkomen bij zelfvoorziening is
meestal ook niet meegenomen in het bbp of brp.
● Is bij vergelijking gelet op de koopkracht? In landen waar de prijzen van goederen en
diensten lager zijn, is de koopkracht groter.
● Is er binnen een land sprake van grote of kleine regionale (gebieden) en/of sociale
(groepen mensen) ongelijkheid?
Beroepsbevolking
Het economische ontwikkelingspeil van gebieden kun je ook afleiden uit de
samenstelling van de beroepsbevolking.
Het ontwikkelingspeil is het beste te meten aan het aandeel van de landbouwers in de
beroepsbevolking (primaire sector) en in mindere mate aan de secundaire en tertiaire
sector (denk aan de rol van de informele sector).
Dicht- en dunbevolkte regio’s
De bevolkingsspreiding in de wereld is ongelijkmatig. Vooral in vruchtbare rivierdalen
en delta’s is de bevolkingsdichtheid hoog in tegenstelling tot die in extreem koude,
droge of hooggelegen regio’s.
De verstedelijkingsgraad (urbanisatiegraad) ligt wereldwijd boven de 50%. Welvarende
regio’s zijn sterk verstedelijkt.
De totale stedelijke bevolking is in rijke regio’s kleiner dan in arme landen. Het
verstedelijkingstempo in arme macroregio’s is hoog.
Regionaliseren
Je kunt de wereld aan de hand van een of meerdere kenmerken indelen of
regionaliseren.
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller elisevanmierlo99. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $6.39. You're not tied to anything after your purchase.
Can Stuvia be trusted?
4.6 stars on Google & Trustpilot (+1000 reviews)
67474 documents were sold in the last 30 days
Founded in 2010, the go-to place to buy study notes for 14 years now