INSTRUCTIEPSYCHOLOGIE EN -TECHNOLOGIE
INLEIDING: MAATSCHAPPELIJKE INBEDDING VAN LEREN EN ONDERWIJZEN
• Maatschappij = voortdurend in verandering
o Industrialisatie + verstedelijking 2de helft 19de eeuw -> versnelling = modernisering
▪ Grote invloed op maatschappij + instituties daarbinnen
▪ Kenmerken van modernisering
• Rationaliteit
• Afnemende rol geloof -> secularisering
• Democratisering
• Continu streven naar vernieuwing, verandering & verbetering
• Individualisering
• Geïndustrialiseerde maatschappij
• Belangrijke rol voor wetenschap
• Belangrijke rol voor technologie
• Beheersing natuur & samenleving door wetenschap en technologie
o 2de helft 20ste eeuw: veel maatschappelijke veranderingen (het doel, aard en context
hebben gewijzigd)
KENNISEXPLOSIE EN VEROUDERDE KENNIS
• De huidige maatschappij gekenmerkt door enorme explosie van kennis en versnelde
veroudering van bestaande kennis
o Kennisexplosie -> niet volgens rekenkundige reeks (1,2,3,4,..), maar volgens
meetkundige reeks (2,4,16,..)
o Snel verouderende kennis
▪ Snel + veel nieuwe inzichten op vele terreinen! = voortdurend oudere/ vroegere
gegevens op de helling zetten
• Onderwijs = voorbereiden om de maatschappij van morgen en niet vandaag:
o Nieuwe permanente keuzes maken over wat we als essentieel kennis en vaardigheden
beschouwen
▪ Inhoud van onderwijs constant herdacht moet worden wat op dat moment als
relevante cultuurinhouden en instrumentele vaardigheden zijn.
o Leraar = niet meer de persoon die van alles van zijn vakgebied weet + alle andere
professioneel competenties naast bezitten ban basiskennis = belangrijk
o Mensen moeten op alk moment in staat zijn om snel en efficiënt info te vinden + kennis
en vaardigheden op te bouwen.
KRITIEKEN
Leerlingen moeten voorbereid worden om steeds nieuwe kennis en vaardigheden op te bouwen
• Geleid tot over beklemtonen van die infoverwerkings-, probleemoplossingen-, leer en
communicatievaardigheden
o ten koste van inhoudelijke kennis en vaardigheden
• pleiten voor herwaardering van kennis in het onderwijs
o niet willekeur, tijdsgebonden en vluchtige informatie
• discussie over waar onderwijs klemtoon op dient te leggen:
1
, o systematische bijbrengen van kennisstructuren en elementaire instrumentele
vaardigheden
o geven van ruimte aan leerlingen om denk- en probleemoplossings-, leer- en
communicatievaardigheden te ontwikkelen
• oplossing:
o goed gebalanceerd & geïntegreerde kennis- en vaardigheidsgeoriënteerd onderwijs
o onmisbare waarden negeert en leerlingen uitrust met algemene vaardigheden
INFORMATISERING EN TECHNOLOGISERING
• enorm reservoir van kennis + wordt makkelijk en snel wereldwijd verspreid
• informatisering, communicatie en kennis beïnvloeden elkaar sterk = kennismaatschappij
o nieuwe maatschappij = werkelijke bron van welvaar -> kennis!
o Is als sinds de verlichting
WAT IS ER DAN NIEUW?
• Kennismaatschappijen blijven niet langer beperkt tot geografische nabijheid
• Mogelijkheden voor het bewaren, verdelen en terugvinden van kennis zijn enorm toegenomen
• Overlevingskans van een maatschappij hangt af van menselijk kapitaal
BETEKENIS VOOR HET ONDERWIJS
• voorbereiden van jongeren op de kennismaatschappij = goede invulling van vakken als
technologie & informatica
o + verwerven van inzicht, beperkingen, de kansen en risico’s
• Alles aspecten van het schoolgebeuren worden erdoor beïnvloed
• Globalisering = economische globalisering: proces van voortschrijdende integratie van de
wereldeconomie, waarbij handel tussen landen als maar uitbreidt en meer verstrengeld geraakt
Nu:
• Trendbreuk: economische globalisering = door ontw van vervoer en ICT veel sneller gaan ontw en
treed ook in interactie met andere domeinen : politiek, cultuur, milieu en gezondheid
o Ruimere van het mondiaal dichterbij elkaar komen van verschillende economieën,
maatschappijen en culturen
GLOBALISERING IN HET ONDERWIJS
• Aandacht voor ‘mondiale vorming’ via:
o ontwikkeling van daarop gerichte leermaterialen binnen allerlei vakgebieden
o via mogelijkheden tot Europese en ruimere internationale samenwerking
o mobiliteit van studenten, lesgevers en onderzoekers
• kinderen en jongeren mensen ontwikkelen tot kritische wereld burgers van de 21 ste eeuw
o met begrip voor dreigingen die er zijn
LEVENSLANG EN LEVENSBREED LEREN
2
, • levenslang leren voor iedereen = 1 vd sleutelelementen kennismaatschappij
o Leren vanaf voorschoolse leeftijd tot na de pensionering
o Dient het hele scala van formeel, niet-formeel en informeel leren te omvatten
o Geheel vd leeractiviteiten die gedurende het leven omgeplooid worden om kennis,
vaardigheden & competenties binnen een persoonlijk, burgerlijk, sociaal en/of
werkgelegenheidsperspectief te verbeteren
o Lerende moet centraal staan
o Belang van gelijke kansen en goede kwaliteit van de leersituaties
• Juni 202 resolutie goedgekeurd -> voorrang geven aan:
o Het verlenen van toegaan aan allen ongeacht leeftijd, inclusief speciale maatregelen
voor meest kansarme personen, migranten = sociale integratie bevorderen!
o Scheppen van mogelijkheden om basisvaardigheden te verwerven/ actualiseren &
inbegrip van nieuwe basisvaardigheden (ICT, talen, technologische cultuur,
ondernemerschap en sociale vaardigheden)
o Opleiding, aanwerving en bijscholing van leerkrachten en opleiders
o Validering en erkenning van formele kwalificaties & niet-formele, informele
▪ Tussen landen en onderwijssectoren
▪ dmv grote transparantie en waarborging van kwaliteit
o hoge kwaliteit & ruime toegankelijkheid van doelgroepgerichte voorlichting, begeleiding
en advisering
o aanmoediging van vertegenwoordiging van betrokken sectoren (ook jeugdsector) in
bestaande of nog op te richten netwerken/ structuren
COMPETENTIEGERICHT LEREN
Bedrijfswereld
• nieuwe uitdagingen voor de bedrijfswereld = competentiegericht denken
• toenemende nood aan werknemers met bepaalde startcompetenties
• nood aan explicitatie en specificatie van competenties neemt toe
In het onderwijs
• leerdoelen meer en meer in competenties omschreven
DOCHY
• competentiegericht leren moet gebeuren via authentieke, realistische en relevante opdrachten
en instructie
o moet oproep doen op samenhangend geheel van vaardigheden, kennis en aspecten van
professioneel functioneren
o niet enkel betrekking op de aard, maar ook op de inrichting van het onderwijs
KRITIEKEN
• onderwijs uithollen -> inhoud enkel belangrijk als ze functioneel zijn (de leerstof en vak hebben
geen waarde meer los van de geleverde competenties)
• door het gebruik van lange, gedetailleerde lijsten van deelcompetenties & permanente
assessment = onderwijs vervreemden van de buitenwereld
o veel administratieve overlast
• minder ruimte voor scholen en leerkrachten om een eigen project te formuleren en uitvoeren
KRITIEKEN
• Kinderen rusteloosheid en concentratiegebrek veroorzaken + lui en dom maken
• Steeds minder boeken gaan lezen -> nieuwe analfabeten ontwikkelen
• Nefaste gevolgen op de intellectuele (en morele) ontwikkeling van jongeren
o Leescultuur verliest haar vanzelfsprekendheid
o Boeken verdwijnen niet, maar ondergaan een functieverandering
Ander discours van positieve veranderingen (De Einstein Generatie’ – Groen en Boesma)
• Eerste, positieve, slimme generatie die een geheel nieuwe benadering nodig heeft
HET ONDERWIJS
• Dubbel:
o Leesbevordering activiteiten -> lezen moet aangemoedigd worden en bevorderd worden,
angst om leescultuur te verliezen
o Toenemende aandacht voor beeldcultuur = audiovisuele vorming -> jongeren hebben
nood aan een kritische en bewuste blik tov audiovisuele technologieën
CONCLUSIE
Leren en onderwijzen: 3 te onderscheiden, niet te scheiden niveaus (heeft allemaal invloed op elkaar)
• Micro -> de interactie tussen de leerkracht en de leerling, het direct contact tussen de lerende en
de lesgevende
• Meso -> de omgeving van de school
• Macro -> de ruimere context, onderwijsbeleid, het maatschappelijke
=> In deze cursus richten we ons vooral op het MICRONIVEAU
Les 1
HOOFDSTUK 1: LEREN
INLEIDING
• Essentiële taak onderwijsgevende:
o ontwerpen, realiseren en evalueren van onderwijsleeromgevingen, dwz situaties die bij
leerlingen of studenten de vereiste leerprocessen kunnen uitlokken en op gang brengen
om de beoogde leerresultaten te bereiken
• Leerresultaten: competenties die maatschappelijk als nastrevenswaardig en haalbaar
worden beschouwd
o De leerresultaten moeten na de stopzetting van de instructie niet verdwijnen
o Moeten ook efficiënt toegepast worden in situaties die afwijken van de oorspronkelijke
leersituatie
4
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller MarieKV. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $7.78. You're not tied to anything after your purchase.