Summary
Samenvatting milieu-economie
- Course
- Institution
- Book
Met deze samenvatting had ik een 16/20 voor het examen milieu-economie gedoceerd door prof. Jan Brusselaers
[Show more]
Connected book
Book Title:
Author(s):
- Edition:
- ISBN:
- Edition:
Seller
Follow
UAstudent123
Reviews received
Content preview
KORTE SV Milieu-economieH1: Bouwstenen voor een verruimde milieueconomie
1) Ecosysteemvisie en economische groei
Klassieke benadering:
- Linear model: bedrijven produceren goederen en diensten die
geconsumeerd worden door huishoudens huishoudens
leveren de productiefactoren arbeid en kapitaal aan bedrijven
- GEEN rekening met omgeving in dit model
Ecosysteemvisie:
- interactie tussen de economie (industriële maatschappij) en de
natuur (metabolisme) waarin ze is ingebed
omgeving wordt vaak vergeten
- Industrieel metabolisme: noodzakelijke stoffen en
energiestromen uit omgeving opnemen (anabolisme), na gebruik
afvoer van deze naar omgeving nodig (ketabolisme)
- Natuurlijk omgeving verstrekt aan drie hoofdfuncties:
1. Bronfunctie (source)
2. Stortfunctie (sink)
3. Kaderfunctie (life-support)
- Ecologische economie: rekening houden met ecologie rond economie
Massa- en energiestromen zijn onderhevig aan natuurwetten (thermodynamica)
1. Wet van behoud van massa/energie: Gesloten systeem dingen worden iets anders
2. Wet van stijgende entropie (= dalende kwaliteit):
- Kwaliteit van grondstoffen wordt steeds minder
- Onmogelijk om energie te recycleren
Uitputting: te veel grondstoffen gebruiken,
overbelasting van de bronnen
Vervuilen: overbelasting van de storten
Aantasting: draagkracht v/d aarde en leefbaarheid
voor mens komen onder druk te staan door
destructie van natuurlijke mechanismen en
evenwichten
impact op welvaart: men minder produceren
en gevolgen voor bv. gezondheid
impact op draagvlak: steeds meer cruciale ecosystemen (bv. klimaat, biodiversiteit)
Milieuwetgeving om welvaart niet te veel te impacteren maar alleen niet voldoende
Afvalsysteem, sorteren, plastic verzamelen is er gekomen wanneer er draagvlak voor was
,Ecosysteemdiensten en ecosysteemgoederen:
• Natuur is eindig wordt door technologie omgezet
in economische middelen Inzetten op technologie!
Personal material wealth & index op happiness:
link tussen geld en geluk MAAR deze is beperkt
verdwijnt na een bepaald niveau
CO2 levels over the last 10.000 years “hockey stick”
- heel duidelijke stijging
- Antropogeen: veroorzaakt door de mens
Landbouwschade door klimaatopwarming:
- Warmere gebieden van Europa bv. Spanje, Portugal,
Griekenland gaan niet bruikbaar meer zijn voor voedselproductie
gaan woestijn worden
drastische economische impact
Waar bevinden de mineralen zich?
- Veel discussie over China: grondstofafhankelijkheid, 5G…
Gaat steeds belangrijker worden want voor economische omwenteling en bv.
batterijen zijn grondstoffen uit China nodig
- Veel oorlogen over gas en olie MAAR ook voor bv. kobalt
2) Samenstellende bestanddelen van milieuverstoring
Decompositie: bep zaken uit elkaar halen om impact van verschillende delen te bekijken
Impact = Population x Affluence x Technology IPAT-identiteit
- Affluence = economische welvaart
- Technology = hvl milieudruk die gepaard gaan met productie en consumptie
Kaya-identity: tot. CO2 emissions = population * GDP/population * energy/GDP * emission/energy
- Stijgt elk jaar ontleedt in verschillende bestanddelen door een decompositie
- population: mensen zorgen voor meer CO2 uitstoot
- GDP per capita: rijkere mensen gaan meer consumer
- energy/GDP: oenergie nodig om welvaart te creëren
o Was vroeger veel hoger
o We zijn minder energie intensief geworden in België
o Bv. verbrandingsmoters zijn efficiënter, verwarmingen zijn efficiënter, ...
- emission/energy: CO2 nodig om energie/elektriciteit te creëren
o op wereldschaal zeer slecht en vooral gedreven door China & India
Hoe krijgen we totale CO2 emmissies naar 0?
- Inzetten op technologie: efficiënter worden &
hernieuwbare bronnen
- Inzetten op eco-efficiëntie: verlaagde
materiaalintensiteit, verhogen van de
recycleerbaarheid, gebruik van hernieuwbare
bronnen, verhoogde levensduur
- Beleid? slimme migratie, minder groeien in
bevolking
• Focus op transitiebeleid
, Men kan op verschillende manieren naar milieuverstoring kijken:
- Eco-efficiëntie (WBCSD): kijken naar hoeveel water er gebruikt wordt, kijken naar hoeveel
methaan er wordt geproduceerd per koe, ...
- Economische waarde / milieu-impact
Rebound effect: door efficiëntiewinsten gaan mensen meer gebruiken waardoor effect ongedaan
wordt gemaakt
3) Milieuproblemen ontleden om ze te beheren
We zetten al decennialang druk op ecosystemen er ontstaan barsten die misschien niet meer te
dichten zijn
Extra probleem: het duurt vreselijk lang voor resultaat van inspanningen meetbaar is
Causale verstoringsketen (DPSI):
Drijvende kracht: maatschappelijke
activiteiten ondernomen binnen een
bepaalde macro-economische context
- Bv. meer online bestellen,
meer leveringen
Pressures/druk: bv. meer afval (meer
verpakkingen), meer emissies
(vrachtwagens) neg. Invloed milieu
State/Verandering in omgeving: bv. meer broeikasgassen in atmosfeer waardoor er opwarming is,
meer energie nodig voor recyclage, meer fijn stof,...
Impact: bv. klimaatopwarming, asma door fijn stof, mensen overlijden door hittegolven
- Gevolgen van milieuverstoringen worden door mensen negatief ervaren en geëvalueerd
Beleidsmatige terugkoppeling (response) kan op verschillende momenten gebeuren: tijdscomponent
- Curatief: vb. airco’s installeren om hittegolven op te lossen
- Effectgericht: vb. fijn stof opvangen met roetfilter, meer groen aanleggen langs de weg
effect verminderen
- Brongericht: vb. lage emissie zone om uitstoot te verminderen
- Sectorgericht: vb. beleid uitstippelen om transport te verminderen
- Macrobeleid: vb. groei richten op diensten ipv bepaalde industrieën
er moet langs alle wegen ingezet worden en een goede balans gevonden worden om
draagvlak te creëren
Enkel planmatige aanpak van milieuproblemen is efficiënt en effectief door hun complexiteit en
langdurigheid
o Vertrekkend van situatieanalyse (DPSI) omschrijft planning welke doelstellingen op iedere
schakel v/d verstoringsketen tegen wanneer te realiseren zijn
Ruimtelijke component:
- Voorbeeld van probleem: klimaatverandering
- Lokale impact: vb. stank en lawaai is een vrij
lokaal probleem
- Regionale impact: vb. luchtvervuiling
- Mondiale impact: klimaatverandering
beleid is hieraan gekoppeld
Mondiale problemen moeten mondiaal worden opgelost
MAAR moeilijk om machtsmisbruik tegen te gaan!
, H2: Duurzame ontwikkeling
Overzicht
1. Belang van duurzame ontwikkeling (DO)
2. Wat is duurzaamheid?
3. DO: concepten
4. Duurzaamheid workshop
1) Belang van duurzame ontwikkeling (DO)
Doel: vermijden van klimaatverandering
Heel veel toepassingen en uitdagingen van duurzame ontwikkeling:
o Energieproductie (olie, kolen, …)
o Materialenconsumptie
o Transport vb. files, fossiele verbranding
- Actualiteit: bedrijfswagens verplicht elektrisch in de toekomst
o Gebouwen: slechte isolatie, te grote ruimtes energievreters
- Actualiteit: subsidies voor isolatie, strengere nieuwbouw normen
o Armoede:
- bv. Strengere bouwnormen duurdere huizen geen toegang voor mensen met
laag loon stijgende ongelijkheid
o Biodiversiteit
Hoe gaan we deze uitdagingen politiek oplossen?
Veel crisissen gelinkt aan duurzame ontwikkeling: ecologische crisis, sociale crisis, economische crisis
& financiële crisis, energiecrisis
Optimal allocation and optimal scale:
- Herman Daly’s ‘nautical plimsoll line’ (1990) pleit voor steady-state economy
- Optimaal & efficiënt laden is niet genoeg want als je te veel laadt, dan zinkt de boot DUS er
moet rekening gehouden worden met de schaal van ecosysteem
- Jackson: degrowth focus op kwantitatieve groei is niet nodig
Niet iedereen is overtuigd van duurzame ontwikkeling: bv. Bjorn Lomborg
- Stabilisering van ecosysteemdiensten waar welvaart hoog is (bv. VL, Scandinavië) bv.
rivieren zijn minder vervuild dan vroeger
- Dus: zorg dat er groei en welvaart is zodat problemen worden opgelost
veel kritiek op zijn redenering: complexer en moeilijker op te lossen
2) Wat is duurzaamheid?
Sustainable development goals (SDG’s)
- Handvat van de VN sinds 2015 wordt wereldwijd gebruikt
- 17 duurzaamheidsdoelstellingen
Basis:
- Duurzame ontwikkeling = ontwikkeling die voorziet in de behoeften van de huidige en
toekomstige generaties, waarbij aandacht gegeven wordt aan de social, ecologische &
economische dimensie waarvan de realisatie een veranderingsproces vergt
- Duurzaamheid is geen staat het is een proces: laatste jaren: focus op veranderingsprocessen
Geen algemene aanvaarde omschrijving. Is dit wel nodig? discussie hierover
o Ene visie: het is een hol begrip
o Andere visie: diversiteit aan invullingen & diversiteit is rijkheid
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller UAstudent123. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $9.12. You're not tied to anything after your purchase.
Can Stuvia be trusted?
4.6 stars on Google & Trustpilot (+1000 reviews)
53340 documents were sold in the last 30 days
Founded in 2010, the go-to place to buy study notes for 14 years now