Summary
Samenvatting Artikels Interculturele pedagogiek
- Course
- Institution
Samenvatting van de artikels.
[Show more]
Seller
Follow
nainpoppe1
Content preview
Artikel 1: Diagnostiek bij kinderen, jongeren en gezinnen (Lucia De Haene en Ilse Derluyn)Ontwikkeling en opvoeding in culturele context: betekeniswereld, migratie en maatschappelijke
positie
Inleiding
De culturele competentie veronderstelt een begrip van de rol van cultuur in het vormgeven aan
gedrag, ontwikkeling en betekenisgeving.
Kindontwikkeling in etnische minderheidsgroepen: van deficiëntie- naar differentiemodel
Onderzoek naar de ontwikkelingstrajecten van kinderen uit minderheidsgroepen kreeg in
wetenschappelijk onderzoek lange tijd voornamelijk vorm vanuit een comparatief paradigma,
waarbij de ontwikkeling van kinderen uit minderheidsgroepen vergeleken werd met die van
kinderen uit meerderheidsgroepen. Het etnische perspectief en de onderliggende assumptie
van universele kenmerken van adaptieve ontwikkelingstrajecten, resulteerde in cross-cultureel
onderzoek waarin de nadruk kwam te liggen op cultuurspecifieke individuele aanleg,
gedragspatronen en waardeoriëntaties als verklarende factoren voor de differentiële
ontwikkelingstrajecten van kinderen uit etnische minderheidsgroepen in vergelijking met
kinderen uit blanke, middenklassenpopulaties. Gedragsproblemen worden dan verklaard vanuit
cultuurspecifieke genetische kwetsbaarheden of vanuit de culturele waarden, normen,…
Vanaf 1990 toonde het wetenschappelijke onderzoek naar de rol van cultuur in
ontwikkelingstrajecten een paradigmaverschuiving, waarbij de universele geldigheid van
westerse concepten van kindontwikkeling en opvoeding geproblematiseerd werd. Culturele
gemeenschappen tonen immers een sterke variatie in concepten van ontwikkeling en
normaliteit, wat leidt tot verschillen in omschrijving, identificatie en verklaring van adaptieve en
atypische ontwikkeling. Dit impliceert dat het adaptieve of afwijkende karakter van
ontwikkelingstrajecten enkel valide beoordeeld kan worden vanuit de cultuurspecifieke
interpretaties die gelden binnen de betrokken culturele gemeenschap.
Zo kwam de verschuiving van deficiëntieparadigma naar differentieparadigma. Een
differentiemodel neemt als uitgangspunt dat cultuur de ervaring, expressie, verloop en outcome
van ontwikkeling diepgaand beïnvloedt en beoogt een analyse van ontwikkeling en opvoeding in
etnische minderheidsgroepen vanuit een inzicht in de betrokken culturele betekenissystemen.
Deze verschuiving naar een differentieparadigma heeft fundamentele implicaties voor het
begrijpen en evalueren van ontwikkeling en opvoeding in de interculturele praktijk.
Individu in culturele context: van cultuurdrager naar cultuurproducent
Tylor benadrukt cultuur als geheel van opvattingen, handelingsrepertoires en
gedragsvoorschriften die eigen zijn aan een bepaalde groep of natie. Diverse mechanismen
spelen een rol in dit proces van cultuurtransmissie. Binnen culturele gemeenschappen wordt er
vormgegeven aan zowel een horizontale als een verticale cultuuroverdracht, waarbij horizontale
cultuurtransmissie verwijst naar de manier waarop culturele kenmerken breed gedeeld worden
door leden van eenzelfde gemeenschap en verticale overdracht de continue intergenerationele
overdracht tussen leden van oudere en jongere generaties betreft.
Cultuur als homogene set van waarden, symbolen en gedragsvormen
Individu als cultuurdrager
Individu of monoculturaliteit; personen zijn drager van één cultuur die richtinggevend is
voor het handelen
1
, Statitische cultuurnotie = conceptualisering die cultuur omschrijven als een dergelijke
consistente set van gedragsvormen en waarde opvattingen gedeeld door de individuele leden
van een gemeenschap.
Dit perspectief ontwikkelde binnen de antropologie onder invloed van toenemende
migratiestromen, dekolonisatie en de ontwikkeling naar een geglobaliseerde wereld, waardoor
de aandacht voor de interne variatie binnen culturele groepen sterk toenam en duidelijk werd
hoe een proces van culturele transitie ervoor zorgde dat individuen drager werden van meer
dan één culturele identiteit. Zo ontwikkelde een dynamische notie van cultuur, waarbij de focus
evolueerde naar een nadruk op de flexibele, veranderlijke aard van cultuur in intersubjectieve
praktijk. Cultuur vormt vanuit dit dynamische cultuur begrip niet langer een vaststaande,
homogene karakteristiek van individuen en groepen, maar een geheel van betekenissen dat als
flexibel werkelijkheidsmodel fungeert binnen een gemeenschap en dat handvatten biedt voor
de beleefde ervaring en het concrete handelen van haar leden, hoe ze de wereld interpreteren
en een hiërarchie van waarden construeren.
Individu als cultuurproducent
Nu ontwikkeld de aandacht voor het proces van creolisering of het ontstaan van mix-culturen in
interculturele relaties. Het individu ontleent gedrag en betekenis aan culturele systemen
wanneer deze toegankelijk en relevant zijn binnen een bepaalde context. Er wordt vanuit een
dynamisch cultuurperspectief ook de nadruk gelegd op hoe het proces van betekenisconstructie
niet enkel afhangt van dynamische interacties binnen culturele gemeenschappen, maar ook van
de interactie tussen culturele groepen en de bredere samenleving en haar instituties.
Cultuur voor kindontwikkeling en opvoedingspatronen in ethische minderheidsgroepen
vanuit een dynamisch cultuurbegrip
Opvoeding en ontwikkelingstrajecten zijn dus niet enkel gevormd door de culturele context, ze
vormen altijd ook de ruimte waarin individuen op een actieve, dynamische wijze betekenis
geven aan die culturele achtergrond. Om opvoeding en ontwikkeling in minderheidsgroepen in
kaart te brengen vanuit dit dynamische cultuurbegrip, onderscheiden we 3 dimensies van de rol
van cultuur in ontwikkeling en opvoeding: betekeniswereld, migratiegeschiedenis en
maatschappelijke positie.
Drie perspectieven op de rol van cultuur in ontwikkeling en opvoeding: betekeniswereld,
migratie en maatschappelijke positie
Betekeniswereld: cultuurspecifieke opvoedingspraktijken en interpretatiekaders voor ontwikkeling
Hoe structureren de cultuurspecifieke betekenissystemen van kinderen en gezinnen het
verloop van ontwikkeling en opvoeding?
Het impliceert een focus op cultuur als meer dan louter de brede achtergrond waarbinnen deze
processen plaatsvinden, maar legt de nadruk op cultuur als proximale determinant van
kindontwikkeling en opvoedingspraktijken en op culturele processen als een centraal medium
voor ontwikkeling.
Het developmental niche-model van Harkness en Super:
Het is een vruchtbaar kader van waaruit deze culturele regulatie van microprocessen van
ontwikkeling en opvoeding in kaart kan worden gebracht.
2
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller nainpoppe1. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $7.66. You're not tied to anything after your purchase.
Can Stuvia be trusted?
4.6 stars on Google & Trustpilot (+1000 reviews)
53068 documents were sold in the last 30 days
Founded in 2010, the go-to place to buy study notes for 14 years now