Inhoud
Hoofdstuk 1: kennis verzamelen en de wetenschappelijke methode (pg
1-26)..................................................................................................8
Introductie in de methodologie........................................................................... 8
Waarom?...................................................................................................................... 8
Methoden om te weten en het verzamelen van kennis.......................................8
De methode van volharding (tenacity).........................................................................8
De methode van intuïtie............................................................................................... 8
De methode van autoriteit............................................................................................9
De rationele methode (rationalisme)..........................................................................10
De empirische methode (empirisme)..........................................................................10
Samenvatting.................................................................................................... 11
De wetenschappelijke methode........................................................................12
Stappenplan van de wetenschappelijke methode.......................................................12
Andere elementen van de wetenschappelijke methode.............................................14
Wetenschap vs Pseudowetenschap............................................................................15
Het onderzoeksproces....................................................................................... 15
Kwantitatief en kwalitatief onderzoek.........................................................................15
De stappen in het onderzoeksproces..........................................................................16
Hoofdstuk 2: Onderzoeksideeën en hypotheses (pg 27-50)..................19
Beginnen........................................................................................................... 19
Kies een onderwerp waarin je geïnteresseerd bent....................................................19
Casual observation..................................................................................................... 19
verslagen van andere observaties..............................................................................19
Praktische problemen en vragen................................................................................19
Gedragstheorieën....................................................................................................... 20
Het zoeken naar de bestaande onderzoeksliteratuur in een
onderwerpgebied..............................................................................20
Tips voor het starten van een onderzoeksliteratuur..........................................20
Doe je huiswerk.......................................................................................................... 20
Houd een open geest.................................................................................................. 20
Focus, focus, focus..................................................................................................... 21
Neem één stap per keer............................................................................................. 21
Primaire en secundaire bronnen.......................................................................21
Het doel van een literatuurstudie...............................................................................21
Voorbereiden op/uitvoeren van een literatuuronderzoek............................................22
, Online databases gebruiken.......................................................................................22
Using PsycINFO........................................................................................................... 23
Focus blijven houden in je literatuuronderzoek..........................................................23
Artikels screenen tijdens een literatuuronderzoek......................................................23
Een literatuuronderzoek eindigen...............................................................................23
Een onderzoeksidee vinden door een gepubliceerd onderzoeksartikel. 24
Vind suggesties voor toekomstig onderzoek.....................................................24
Combineer of contrasteer bestaande resultaten...............................................24
De componenten van een onderzoeksartikel – kritisch lezen............................24
Een onderzoeksidee gebruiken om een hypothese te vormen en een
onderzoek te creëren........................................................................26
Kenmerken van een goede hypothese..............................................................26
Logica......................................................................................................................... 26
Testbaar..................................................................................................................... 26
Weerlegbaar (refutable) (of niet testbaar)..................................................................27
Een hypothese gebruiken om een onderzoek te creëren............................................27
Hoofdstuk 3: definieren en meten van variabelen (pg 50-80)...............28
Een introductie in metingen.............................................................................. 28
constructies en operationele definities.............................................................28
theorieën en constructies........................................................................................... 28
operationele definities................................................................................................ 29
beperkingen (limitations) van operationele definities.................................................29
operationele definities gebruiken...............................................................................29
validiteit en betrouwbaarheid (reliability) van metingen...................................30
consistentie van een relatie........................................................................................ 30
validiteit van een meting............................................................................................ 30
Betrouwbaarheid (reliability) van metingen................................................................33
De relatie tussen betrouwbaarheid en validiteit.........................................................34
meetschalen...................................................................................................... 34
de nominale schaal..................................................................................................... 35
de ordinale schaal...................................................................................................... 35
de interval- en ratioschaal.......................................................................................... 35
een meetschaal selecteren......................................................................................... 36
modaliteiten (: voorwaarden) van metingen.....................................................36
zelfrapporterende maat.............................................................................................. 36
fysiologische maat...................................................................................................... 37
gedragsmaat.............................................................................................................. 37
1
, Andere aspecten van metingen........................................................................37
Meervoudige metingen............................................................................................... 37
gevoeligheid en bereikeffecten..................................................................................38
artefacten: vooringenomen onderzoeker en reactiviteit deelnemer...........................38
een meetprocedure selecteren...................................................................................41
Metingen over verschillende culturen.........................................................................42
Hoofdstuk 4: EThiek in onderzoek (pg 81-108)....................................42
Introductie......................................................................................................... 42
Ethische bedenkingen doorheen het onderzoeksproces.............................................42
De basiscategorieën van ethische verantwoordelijkheid............................................43
Ethische kwesties en menselijke participanten in onderzoek............................43
Historische hoogtepunten in de behandeling van menselijke participanten...............43
Amerikaanse psychologische verenigingsrichtlijnen...................................................44
Institutional Review Board (IRB).................................................................................49
Ethische kwesties en niet-menselijke proefpersonen in onderzoek...................49
Ethische kwesties en wetenschappelijke integriteit..........................................49
Fraude in de wetenschap............................................................................................ 50
Bedenkelijke onderzoekspraktijken............................................................................51
De open wetenschapsbeweging en waarborgen tegen twijfelachtige praktijken........51
Plagiaat...................................................................................................................... 52
hoofdstuk 5: participanten selecteren (pg 109-127)............................52
Introductie tot steekproeven.............................................................................52
populaties en steekproeven........................................................................................ 52
representatieve steekproeven (samples)...................................................................53
steekproefgrootte (sample size).................................................................................54
Basisprincipes van steekproeven................................................................................54
probability sampling methodes.........................................................................55
simpel random sampling............................................................................................ 55
systematische sampling............................................................................................. 56
gestratificeerde random sampling..............................................................................56
evenredig (proportionate) gestratificeerde random sampling....................................57
cluster sampling......................................................................................................... 57
gecombineerde strategie sampling............................................................................58
Samenvatting van probability sampling methods (kanssteekproef)...........................58
Nonprobability sampling methodes...................................................................58
convenience sampling/opportuniteit, accidental, haphazard......................................58
quota sampling........................................................................................................... 59
2
, Hoofdstuk 6: onderzoeksstrategieën en validiteit (pg 128-158)...........60
onderzoeksstrategieën...................................................................................... 60
de beschrijvende onderzoeksstrategie (1) (Individuele variabelen onderzoeken).......61
Strategiëen dat de relatie tussen variabelen bekijkt..................................................61
de correlationele onderzoeksstrategie: twee variabelen meten voor elk individu (2). 61
twee of meer scoresets vergelijken: de experimentele, quasi-experimentele and niet-
experimentele onderzoeksstrategieën.......................................................................62
Quasi-experimenteel en niet-experimentaal onderzoek.............................................62
niet-experimenteel en correlationeel onderzoek........................................................62
Samenvatting............................................................................................................. 63
onderzoeksstrategieën, onderzoeksdesigns en onderzoeksprocedures......................63
Data structuren en statistische analyse......................................................................64
interne en externe validiteit..............................................................................64
externe validiteit........................................................................................................ 64
interne validiteit......................................................................................................... 65
validiteit en de kwaliteit van een studie.....................................................................65
bedreigingen van externe validiteit...................................................................66
categorie 1: Generaliseren over participanten of subjecten.......................................66
Categorie 2: Generaliseren over kenmerken van een studie......................................67
Categorie 3: Generaliseren over kenmerken van de metingen...................................67
bedreigingen van interne validiteit...................................................................68
vreemde variabelen.................................................................................................... 68
verstorende variabelen............................................................................................... 68
vreemde variabelen, verstorende variabelen en interne validiteit..............................68
meer over interne en externe validiteit.............................................................69
interne en externe validiteit balanceren.....................................................................70
Artefacten: bedreigingen van zowel interne als externe validiteit..............................70
overdreven variabelen................................................................................................ 71
validiteit en individuele onderzoeksstrategieën..........................................................71
Hoofdstuk 7: de experimentele onderzoeksstrategie (pg 159-187).......71
oorzaak-gevolgrelaties...................................................................................... 71
terminologie............................................................................................................... 71
causaliteit en het derde-variable probleem................................................................72
causaliteit en het gerichtheidsprobleem.....................................................................73
de natuur controleren................................................................................................. 73
elementen van een experiment onderscheiden................................................73
manipulatie (1)........................................................................................................... 74
Controle (2)................................................................................................................ 74
3
Hoofdstuk 1: kennis verzamelen en de wetenschappelijke methode (pg
1-26)..................................................................................................8
Introductie in de methodologie........................................................................... 8
Waarom?...................................................................................................................... 8
Methoden om te weten en het verzamelen van kennis.......................................8
De methode van volharding (tenacity).........................................................................8
De methode van intuïtie............................................................................................... 8
De methode van autoriteit............................................................................................9
De rationele methode (rationalisme)..........................................................................10
De empirische methode (empirisme)..........................................................................10
Samenvatting.................................................................................................... 11
De wetenschappelijke methode........................................................................12
Stappenplan van de wetenschappelijke methode.......................................................12
Andere elementen van de wetenschappelijke methode.............................................14
Wetenschap vs Pseudowetenschap............................................................................15
Het onderzoeksproces....................................................................................... 15
Kwantitatief en kwalitatief onderzoek.........................................................................15
De stappen in het onderzoeksproces..........................................................................16
Hoofdstuk 2: Onderzoeksideeën en hypotheses (pg 27-50)..................19
Beginnen........................................................................................................... 19
Kies een onderwerp waarin je geïnteresseerd bent....................................................19
Casual observation..................................................................................................... 19
verslagen van andere observaties..............................................................................19
Praktische problemen en vragen................................................................................19
Gedragstheorieën....................................................................................................... 20
Het zoeken naar de bestaande onderzoeksliteratuur in een
onderwerpgebied..............................................................................20
Tips voor het starten van een onderzoeksliteratuur..........................................20
Doe je huiswerk.......................................................................................................... 20
Houd een open geest.................................................................................................. 20
Focus, focus, focus..................................................................................................... 21
Neem één stap per keer............................................................................................. 21
Primaire en secundaire bronnen.......................................................................21
Het doel van een literatuurstudie...............................................................................21
Voorbereiden op/uitvoeren van een literatuuronderzoek............................................22
, Online databases gebruiken.......................................................................................22
Using PsycINFO........................................................................................................... 23
Focus blijven houden in je literatuuronderzoek..........................................................23
Artikels screenen tijdens een literatuuronderzoek......................................................23
Een literatuuronderzoek eindigen...............................................................................23
Een onderzoeksidee vinden door een gepubliceerd onderzoeksartikel. 24
Vind suggesties voor toekomstig onderzoek.....................................................24
Combineer of contrasteer bestaande resultaten...............................................24
De componenten van een onderzoeksartikel – kritisch lezen............................24
Een onderzoeksidee gebruiken om een hypothese te vormen en een
onderzoek te creëren........................................................................26
Kenmerken van een goede hypothese..............................................................26
Logica......................................................................................................................... 26
Testbaar..................................................................................................................... 26
Weerlegbaar (refutable) (of niet testbaar)..................................................................27
Een hypothese gebruiken om een onderzoek te creëren............................................27
Hoofdstuk 3: definieren en meten van variabelen (pg 50-80)...............28
Een introductie in metingen.............................................................................. 28
constructies en operationele definities.............................................................28
theorieën en constructies........................................................................................... 28
operationele definities................................................................................................ 29
beperkingen (limitations) van operationele definities.................................................29
operationele definities gebruiken...............................................................................29
validiteit en betrouwbaarheid (reliability) van metingen...................................30
consistentie van een relatie........................................................................................ 30
validiteit van een meting............................................................................................ 30
Betrouwbaarheid (reliability) van metingen................................................................33
De relatie tussen betrouwbaarheid en validiteit.........................................................34
meetschalen...................................................................................................... 34
de nominale schaal..................................................................................................... 35
de ordinale schaal...................................................................................................... 35
de interval- en ratioschaal.......................................................................................... 35
een meetschaal selecteren......................................................................................... 36
modaliteiten (: voorwaarden) van metingen.....................................................36
zelfrapporterende maat.............................................................................................. 36
fysiologische maat...................................................................................................... 37
gedragsmaat.............................................................................................................. 37
1
, Andere aspecten van metingen........................................................................37
Meervoudige metingen............................................................................................... 37
gevoeligheid en bereikeffecten..................................................................................38
artefacten: vooringenomen onderzoeker en reactiviteit deelnemer...........................38
een meetprocedure selecteren...................................................................................41
Metingen over verschillende culturen.........................................................................42
Hoofdstuk 4: EThiek in onderzoek (pg 81-108)....................................42
Introductie......................................................................................................... 42
Ethische bedenkingen doorheen het onderzoeksproces.............................................42
De basiscategorieën van ethische verantwoordelijkheid............................................43
Ethische kwesties en menselijke participanten in onderzoek............................43
Historische hoogtepunten in de behandeling van menselijke participanten...............43
Amerikaanse psychologische verenigingsrichtlijnen...................................................44
Institutional Review Board (IRB).................................................................................49
Ethische kwesties en niet-menselijke proefpersonen in onderzoek...................49
Ethische kwesties en wetenschappelijke integriteit..........................................49
Fraude in de wetenschap............................................................................................ 50
Bedenkelijke onderzoekspraktijken............................................................................51
De open wetenschapsbeweging en waarborgen tegen twijfelachtige praktijken........51
Plagiaat...................................................................................................................... 52
hoofdstuk 5: participanten selecteren (pg 109-127)............................52
Introductie tot steekproeven.............................................................................52
populaties en steekproeven........................................................................................ 52
representatieve steekproeven (samples)...................................................................53
steekproefgrootte (sample size).................................................................................54
Basisprincipes van steekproeven................................................................................54
probability sampling methodes.........................................................................55
simpel random sampling............................................................................................ 55
systematische sampling............................................................................................. 56
gestratificeerde random sampling..............................................................................56
evenredig (proportionate) gestratificeerde random sampling....................................57
cluster sampling......................................................................................................... 57
gecombineerde strategie sampling............................................................................58
Samenvatting van probability sampling methods (kanssteekproef)...........................58
Nonprobability sampling methodes...................................................................58
convenience sampling/opportuniteit, accidental, haphazard......................................58
quota sampling........................................................................................................... 59
2
, Hoofdstuk 6: onderzoeksstrategieën en validiteit (pg 128-158)...........60
onderzoeksstrategieën...................................................................................... 60
de beschrijvende onderzoeksstrategie (1) (Individuele variabelen onderzoeken).......61
Strategiëen dat de relatie tussen variabelen bekijkt..................................................61
de correlationele onderzoeksstrategie: twee variabelen meten voor elk individu (2). 61
twee of meer scoresets vergelijken: de experimentele, quasi-experimentele and niet-
experimentele onderzoeksstrategieën.......................................................................62
Quasi-experimenteel en niet-experimentaal onderzoek.............................................62
niet-experimenteel en correlationeel onderzoek........................................................62
Samenvatting............................................................................................................. 63
onderzoeksstrategieën, onderzoeksdesigns en onderzoeksprocedures......................63
Data structuren en statistische analyse......................................................................64
interne en externe validiteit..............................................................................64
externe validiteit........................................................................................................ 64
interne validiteit......................................................................................................... 65
validiteit en de kwaliteit van een studie.....................................................................65
bedreigingen van externe validiteit...................................................................66
categorie 1: Generaliseren over participanten of subjecten.......................................66
Categorie 2: Generaliseren over kenmerken van een studie......................................67
Categorie 3: Generaliseren over kenmerken van de metingen...................................67
bedreigingen van interne validiteit...................................................................68
vreemde variabelen.................................................................................................... 68
verstorende variabelen............................................................................................... 68
vreemde variabelen, verstorende variabelen en interne validiteit..............................68
meer over interne en externe validiteit.............................................................69
interne en externe validiteit balanceren.....................................................................70
Artefacten: bedreigingen van zowel interne als externe validiteit..............................70
overdreven variabelen................................................................................................ 71
validiteit en individuele onderzoeksstrategieën..........................................................71
Hoofdstuk 7: de experimentele onderzoeksstrategie (pg 159-187).......71
oorzaak-gevolgrelaties...................................................................................... 71
terminologie............................................................................................................... 71
causaliteit en het derde-variable probleem................................................................72
causaliteit en het gerichtheidsprobleem.....................................................................73
de natuur controleren................................................................................................. 73
elementen van een experiment onderscheiden................................................73
manipulatie (1)........................................................................................................... 74
Controle (2)................................................................................................................ 74
3
