Summary
Samenvatting Strafrechtelijk Bewijs (jaar 4)
- Course
- Institution
Samenvatting Strafrechtelijk Bewijs (jaar 4) uit 2023/2024 van de opleiding Forensisch Onderzoek aan de HvA.
[Show more]
Seller
Follow
irisxo
Content preview
Hoorcollege 1Bewijs en bewijzen
- Bewijzen: aantonen van de (on)juistheid van een probandum (wat moet er worden
bewezen: wanneer, waar, welk feit = de tenlastelegging) of bewijsthema
- Tenlastelegging: geen scenario, maar moet worden bewezen
- Bewijs: bevestigde kennis
Artikel 350 SV
- Rechtbank en Hof: stellen (juridische) ‘feiten’ vast, dus feitenrechters
- Juridische feiten: wat door de rechter als feiten worden beschouwd
- Op grondslag van de tenlastelegging
- Naar aanleiding van het onderzoek op de terechtzitting (feiten die niet na of voor de
terechtzitting zijn vastgesteld, want feiten moeten controleerbaar zijn)
- Uitsluitend eerste deelvraag art. 350 SV: (tenlastegelegde) ‘feit’ door de verdachte
begaan?
Cassatieberoep hoge raad
- Hoge raad is geen feitenrechter
- Schending van ‘vormen’ en schendingen van ‘het recht’ met nietigheid bedreigd (431
Sv)
- Formele nietigheid: in de wet staat dat de vorm met nietigheid wordt bedreigd
- Substantiële nietigheid: nietigheden die worden uitgesproken door de rechter, staan
niet in de wet
- Formele nietigheden staan in de wet, substantiële bestaan op grond van
jurisprudentie
- Vormschendingen en rechtsschendingen zijn in de praktijk vrijwel niet van elkaar te
onderscheiden! → bepaald de rechter
Procedure bij EHRM (Europese hof van de rechten van de mensen)
- Instituut van raad van europa na WOII opgericht
- Die toetsen het nationale proces aan artikel 6 EVRM
- NL is hierop best vaak beoordeeld → bijvoorbeeld gebruik van anonieme getuigen,
betrouwbaarheid is moeilijk te controleren (alleen als ondergeschikt bewijs niet als
enige bewijs) / verdachte wordt gehoord door politie zonder advocaat erbij
- Proces ‘as a whole’ eerlijk?
- Declaratoir vonnis wijzen → Europese hof zegt alleen of het proces eerlijk is geweest
of niet eerlijk is geweest, hierna verdachte met vonnis naar Hoge Raad om het
vonnis te vernietigen en eventueel schadevergoeding te krijgen
Plaats in het strafproces
Voorbereiden onderzoek
- Opsporingsonderzoek: voorbereidend onderzoek en opsporingsonderzoek zijn
hetzelfde sinds de afschaffing van het gerechtelijk vooronderzoek (gvo)
Hoofdonderzoek
- Onderzoek ter terechtzitting
- Beraadslaging
- Voorleen vonnis
, - Het hoofdonderzoek is sterk verbonden met het voorbereidend onderzoek!!
Waarheidsvinding
- Antwoord op bewijsvraag is een in principe snel definitief ja/nee op de schuldvraag.
Proces van verificatie → niet falsificeren
- Dit is niet de gebruikelijke wetenschappelijke methode (Popper!) → met falsificatie
- De rechter is primair een (motiverende) beslisser
- Waarheidsvinding is een beperkt afgeleid doel (naast andere doelen), waarheid is
alleen maar een hulpmiddel en niet het doel (bijvoorbeeld doel belangen van de
verdachte, niet martelen bijvoorbeeld) of (bijvoorbeeld doel efficiëntie van het
strafproces)
Kan de waarheid gekend worden?
- Christendom: stond centraal
- Middeleeuws theocentrisch wereldbeeld
- Zondeval
- Er bestaat een waarheid; alleen God kent deze
- Godsgericht of ‘ordalie’ = goddelijk teken, bijvoorbeeld hand voor iemand in het vuur
steken, als getuige de waarheid sprak zou God ervoor zorgen dat de wonden zouden
helen
Rechter is meest ongeschikt om moordenaar te veroordelen, de rechter is ook besmet met
de zonden
Tortuur
Martelen van de verdachte, bijvoorbeeld duimschroef
Geen betrouwbaar bewijs, werd alleen als tweede bewijsmiddel gebruikt
Rationalisme
- Descartes (1569-1650)
- De waarheid kan gekend worden
- Door de onbegrensde mogelijkheden van de zuivere rede
- Eerst ‘tabula rasa’: jouw denken is vervuild door allemaal misverstanden en vuil uit je
jeugd, dus al je kennis van tafel vegen en bij nul beginnen, je kennis vanaf nul gaan
opbouwen
David Hume
- Alle kennis komt voort uit zintuiglijke waarneming: onvolledig
- Empirie ligt aan de basis van menselijke kennis
- Scepticisme ter aanvulling van het vermogen om de waarheid te kennen
Wat is kennis en hoe kunnen wij weten?
- Correspondentietheorie: samenhang met andere dingen??
- Coherentietheorie: kans dat iets waar is hoe meer mensen ermee eens zijn (bij
strafrecht: onafhankelijk, geen waarnemingsfouten)
Aard van het strafrechtelijke bewijsrecht
, - Empirisch (ervaringsafhankelijk) → bijvoorbeeld DNA niet, verschillende
vingerafdrukken
- Grotendeels gebaseerd op algemene principes van logica (1 getuige is geen getuige)
- Deel typisch juridisch van aard (bijvoorbeeld non-epistemologische
behoorlijkheidsregel) → bijvoorbeeld regels afluisteren van een telefoon met
toestemming van RC anders mag dat niet, want is zo’n grote inbreuk op iemand zijn
privacy / verbod om verdachte te martelen, hoort niet thuis in een rechtsstaat
WK 1966: Duitsland - Engeland
- Empirisch bewijs is ONZEKER → is bal over de doellijn of niet
- Bewijsstandaard art. 339 Sv
Bewijs krijgt pas betekenis…
- Door interpretatie, selectie en waardering; de mogelijkheden daartoe zijn vaak
beperkt
- In onderlinge samenhang van bewijsmiddelen
Legaliteitsbeginsel
- Gecodificeerd (opgeschreven) in artikel 1 Sv
- ‘Strafvordering vindt alleen plaats op de wijze bij de wet voorzien’: iedereen moet
zich aan de wet houden
- Wet in formele zin: rechtsregel die is gemaakt door de regering en staten generaal
- De meeste opsporings regels staan in het wetboek van strafvordering
- Zeker als grondrechten in het geding zijn
- Uitvoerende regelgeving kan worden gedelegeerd → meestal aan regering of
minister
- Vaak rechter in plaats van wetgever als hoeder constitutie
Regelgevend kader
Hiërarchische volgorde
1. Verdragenrecht (grondwet mag niet strijdig zijn met een verdragen)
2. Grondwet
3. Wet in formele zin
4. Afgeleide regelgeving: regel door uitvoerende macht: regering → wordt ook besluit
genoemd)
5. Jurisprudentie: uitspraken van rechters, waarin de wet wordt geïnterpreteerd
6. Algemene beginselen: staan soms in de wet (nemo tenetur, niemand kan worden
gedwongen om bewijs tegen zichzelf af te leggen), of (praesumptio innocentiae,
iedereen is onschuldig tot het tegendeel bewezen is)
Hoorcollege 2
Tenlastelegging
- OvJ is ‘dominus litis’ → bepaalt de tenlastelegging
- Tenlastelegging is onderdeel van de dagvaarding
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller irisxo. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $5.98. You're not tied to anything after your purchase.
Can Stuvia be trusted?
4.6 stars on Google & Trustpilot (+1000 reviews)
62890 documents were sold in the last 30 days
Founded in 2010, the go-to place to buy study notes for 14 years now