Sociologie
Hoofdstuk 1: Sociologie, een eerste kennismaking
1.1. Inleiding: niet iedereen leeft even lang
- Niet alle mensen zijn even krachtig toevallig? of zijn er kenmerken uit de samenleving die
ertoe leiden dat sommige mensen sneller ziek worden of minder lang leven?
- Grafiek 1 (p.2): levensverwachting uiteengezet volgens geslacht en diploma
o Vrouwen: langere levensverwachting dan mannen
o Zowel mannen als vrouwen met diploma hoger onderwijs hebben hogere
levensverwachting dan zij met lager onderwijsniveau
- Grafiek 2 (p.2): gezonde levensverwachting
o Naarmate mensen hoger diploma behalen betere gezondheid
VERKLARING: relaties tussen mensen
o Opleidingsverschillen leiden tot sociale ongelijkheid, verschillen in levenskansen
Hoge opleiding stimuleert vermogen om ingewikkelde problemen in te
schatten
Diploma (hoge opleiding) leidt naar een job
Hoog diploma goede job hoger loon beter buurten om in te
wonen betere gezondheid
Goede job gezondere arbeidsomstandigheden + hogere
arbeidstevredenheid persoon voelt zich beter in zijn/ haar vel
Conclusie: hogere opleiding zorgt voor materiële voordelen + bepaalt persoonlijke vorming
dit leidt tot hogere levensverwachting
- Voorbeeld van een sociologische redenering
o Niet voor iedereen logisch focus op biologische en psychologische componenten
o MAAR toch is sociale omgeving een cruciale factor
1.2. De sociologische verbeelding
Hebben mensen een vrije wil?
- Je kan heel veel verschillende kanten uit van bij de geboorte (van braaf tot stout kind)
- Jef Vermassen over iemand die zijn vrouw met messteken om het leven bracht
o Volgens hem: geen misdrijf WANT persoon had op dat moment geen vrije wil
overmant door passie
, - De hersenwetenschappen
o Veel verschillende delen in onze hersenpan, die elk iets anders aansturen
o Beslissen? Dat doen de hersenen voor je
Je bent je daar niet ten volle van bewust
Je moet beslissing maken centrum genot vs. centrum pijn sterkste
centrum zal domineren
Bv. Telefoon
o Centrum genot: sport volgen, tiktok, muziek luisteren,…
o Centrum pijn: prijs
Zorgt toch voor kritiek
o Karel De Gucht (liberaal, dus pro vrije wil)
Als er geen vrije wil meer is, is er ook geen persoonlijke verantwoordelijkheid
meer, waardoor we bv. geen misdadigers kunnen veroordelen
99% heeft vrije wil
Er zijn altijd nog uitzonderingen (bv. ontoerekeningsvatbare mensen)
Voorbeeld: Persoon x: geboren in middenklasse-familie in Vlaanderen
- Opleiding
o De kans dat iemand hoogopgeleid is, is hoger als de ouders ook hoogopgeleid zijn
DUS opleidingsniveau wordt doorgegeven aan de kinderen
- Werkloosheid
o Land waarin je geboren bent bepaalt kans op hebben van een job
o OOK verschil tussen migranten en niet-migranten
Kans op werk is minder groot als je een migratieachtergrond hebt
- Kijk naar de wereld/ tolerantie van 18-34 jarigen
o Nederlanders zijn over het algemeen toleranter (zie voorbeeld dia 13)
- Man-vrouwrelaties
o Verschillende klassen hebben een ander idee over man-vrouwrelaties
Middenklasse en hogere klassen: man en vrouw gelijkwaardig
Lagere klasse: vrouw moet alles doen
o Voorbeeld: verschil vrouwen UK en Zweden
In Zweden: meeste taken 50/50 verdeeld
Conclusie: geboren in middenklasse-familie in Vlaanderen
o Hoog opleidingsniveau
o Werk, hoog inkomen, weinig risico op werkloosheid
o Niet al te openminded, niet al te veel wordt getolereerd
o Respect voor vrouwen
o Hoge levensverwachting
, - DUS we hebben een vrije wil + hersencentra die dingen beslist voor ons
- MAAR we hebben ook een omgeving (vrienden, familie, buren, bedrijven, regering,…)
rondom ons hebben gigantische impact op ons functioneren
Sociologie: kijken hoe die omgeving een impact heeft op ons functioneren
De sociologische verbeelding
- Stap 1: kijken naar de biografie
o Levensloop van een individu
Naar jeugdbeweging?
Kiezen van school?
In een rusthuis?
Kinderen en kinderen krijgen?
o Wat zijn de verklaringen?
Waarom gaan sommige kinderen naar de jeugdbeweging?
- Stap 2: Levensloop gelinkt aan sociale omgeving
o Voorbeeld: ouders willen rust op zondagnamiddag kinderen moeten het huis uit
oplossing: Chiro
Onze sociale omgeving (onze ouders) hebben ons daar gebracht
- Stap 3: Sociale omgeving = resultaat van historische ontwikkeling
o Vroeger: industrialisatie
Iedereen moest hard werken, kinderen ook
MAAR we zijn rijker geworden er kwam vrije tijd
Vrije tijd moest opgevuld worden, nood aan meer privacy voor de
ouders
Gevolg: jeugdbewegingen
Voorbeeld: kiezen voor universiteit
- Stap 1: Biografie
o Pas vanaf jaren 60-70: meer studenten
o Eerst meer jongens
o NU: meer meisjes dan jongens studeren aan de universiteit
- Stap 2: Sociale omgeving
o Bedrijven vragen hooggeschoolden
- Stap 3: Historisch proces
o We leven in een kennissamenleving in de late-industrialisatie
Is overal gegroeid in de voorbije decennia
Voorbeeld: de huisman
- Stap 1: Biografie
, o Grootvader zou nooit aan strijken denken
o Voor vader is strijken niet belangrijk
- Stap 2: Sociale omgeving
o Vandaag: steeds meer gendergelijkheid ook mannen moeten strijken
- Stap 3: Historisch proces
o Modernisatie in de 20ste eeuw
Voorbeeld: telefoon kopen
- Stap 1: Biografie
o Kopen telefoon
- Stap 2: Sociale omgeving
o Bedrijven bieden telefoons aan
o Jeugd krijgt veel zakgeld van ouders
- Stap 3: Historisch proces
o Er is ontwikkeling van de technologie
o Er is toename van de levensstandaard mensen hebben geld voor telefoons
Moraalfilosoof Jan Verplaetse
- Vrije wil = het vermogen om zelf, oorzaakloos, te beslissen wat en hoe je het doet
o MAAR er gebeurt van alles in ons brein we beslissen niet oorzaakloos
Brein = geleider van sociale en politieke oorzaken
Bewust of min of meer onbewust
Conclusie: we handelen zelf, op basis van context
1.3. Van gedrag tot samenleving, de bouwstenen van de
samenleving
- Bouwstenen van de biografie en de maatschappelijke omgeving + samenhang
o Gedrag
o Sociaal handelen
o Interactie Omgeving
o Context
o Structuur
o Cultuur
Sociale interactie Gedrag
1.3.1. Gedrag
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller marieverhaege4. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $10.83. You're not tied to anything after your purchase.