1. De ‘liberale partij’: doctrinairen vs. progressisten
Belgische revolutie
- Actualiteit: ‘Poetin geeft een lesje Belgische geschiedenis’
o Bijeenkomst van 20 000 jongeren
o Vraag rond België antwoord Poetin: ‘dat België op de wereldkaart
staat is grotendeels te danken aan de Russische houding’
- 1830: opstand de Stomme van Portici opstand tegen het Nederlandse
gezag
Belgische Revolutie
o Rusland stond aan de kant van Nederland
Tsaar Nicolaas I wilde NIET dat het machtsevenwicht
verstoord zou raken
Hij was van plan om met zijn leger naar Brussel te komen
MAAR ging niet door omwille van een revolutie in Polen
- Is het resultaat van de samenwerking van liberalen en katholieken
(Unionisme)
o Op het moment dat je een buitenlandse vijand hebt makkelijker
om gelederen te sluiten binnen het land
o TOCH ook verschillende stromingen binnen de liberalen
Bv. Antiklerikale liberalen waren economisch sterk
afhankelijk van noordelijke provincies
DUS voor hen hoefde Belgische Revolutie NIET
Bv. Groep in Wallonië die liever wilde aansluiten bij Frankrijk
Deze groepen gaan zich verenigen in 1839
o Gemeenschappelijk strijdprogramma antiklerikalisme
Bv. Democraten
Waren ontgoocheld in de Belgische Revolutie men
vond dat men NIET ver genoeg is gegaan op vlak van
socio-economische aangelegenheden
1
,1839: Verdrag van de 24 Artikelen
- België vanaf dan officieel erkend DUS strijd tegen een gezamenlijke
buitenlandse vijand verdween
Resultaat: de politieke meningsverschillen tussen liberalen en katholieken
komen terug aan de oppervlakte
- 1838: veroordeling van de vrijmetselarij door de bisschoppen
o Daarvoor: vrijmetselarij stond open voor Katholieken DUS soort
club waar men vanuit verschillende gezindheden met elkaar in
contact kwam
Gevolg: veel katholieken verdwijnen uit die vrijmetselarij DUS
vrijmetselarij wordt een belangrijke steunpilaar voor het ontstaan van het
liberalisme
1 van die ‘loges: l’alliance: ligt aan de basis van het eerste liberale congres
1846: eerste congres liberalen
- 1846: ontstaan van de liberale partij!
- Verschillende meningen over programma
o Progressisten = progressieve vleugel
o Doctrinairen = conservatieve vleugel
o Doctrinairen
Hadden de economische macht in handen DUS zij willen die
macht behouden
Ze waren TEGEN elke (sociale) verandering
Ze ontweken de confrontatie met de katholieken ze wilden
goed overeenkomen met hen
WANT men had ze nodig omwille van de impact van de
Kerk
o Progressisten
Behoren tot de lagere bourgeoisie/ middenklasse
Waren VOOR sociale verandering
Wilden het conflict aangaan met de katholieken
Discussie over de organisatie van het lekenonderwijs
o Vroeger: les van priesters en zusters in
katholieke scholen
o MAAR progressisten pleiten voor lekenonderwijs
- WEL consensus over minimaal programma
o Programma zal tot 1893 behouden blijven
2
, Dan: Algemeen Meervoudig Stemrecht meer mensen
mogen stemmen
Ook die periode: opkomstplicht
- TOCH werd afstand tussen doctrinairen/gematigden en
progressisten/radicalen groter
o Op bepaald moment: poging tot de oprichting van een
progressistische partij
1900: verzoening tussen beide strekkingen
Finaal komt er toch een verzoening tussen beide strekkingen
Tot 1961 GEEN echte partijorganisatie
- Begin: heel beperkte partijorganisatie
o Verschillende pogingen tot een hechtere partijorganisatie, MAAR
zonder resultaat
19e eeuw: electoraal na de invoering van het Algemeen Enkelvoudig
Stemrecht
- Belangrijkste partijpolitieke stromingen:
o Katholieken
o Liberalen
o Vanaf 1885: OOK socialisten
Resultaat: liberalen pas op de derde plaats in partijhiërarchie
2. Na de Tweede Wereldoorlog
- Liberalen kwamen ontredderd uit de oorlog
o Ontredderd = in wanorde, in verwarring gebracht
- + Generatiewissel binnen de liberale partij
o Overlijden van een aantal belangrijke figuren
GEEN evidente situatie voor de liberale partij
o Zien we ook bij socialisten EN christendemocraten
Studiecentrum Hervorming van de Staat
3. De Koningskwestie
Politiek van l’effacement
3
, - Liberalen vragen aan de Koning om, desnoods met het opgeven van de
eigen aspiraties, zich te bekommeren over het behoud van de monarchie
en de nationale eenheid
o Aspiratie Leopold III: terug op de troon komen
DUS nationale eenheid + monarchie moet in stand gehouden worden
o DUS soort compromisvoorstel
Men vroeg NIET expliciet aan Leopold III om terug te keren
Het mocht evengoed een andere koning zijn
Verkiezingen 1946
- Zware electorale nederlaag voor de NOG ALTIJD unitaire partij
o Onder andere als gevolg van hun standpunt
- Christendemocraten willen een absolute meerderheid om zo Leopold III
terug op de troon te halen
Gepolariseerd landschap
4. Nieuw spanningsveld: De Schoolstrijd (1950-1958)
Zie uitgebreider in HS3 en HS4
1950
- CVP / PSC behaalden de absolute meerderheid
o MAAR slaagden niet in hun opzet om Leopold III terug op de troon te
krijgen
- Harmel als minister van onderwijs probeert een aantal maatregelen te
nemen op vlak van onderwijs
1954
- Regering-Van Acker
- Collard als minister van onderwijs
1958: Afsluiten van het Schoolpact
- Betekenis binnen de globale Belgische politiek?
→ levensbeschouwelijke pacificatie
o Levensbeschouwelijke breuklijn wordt iets minder belangrijk
o Sociaaleconomische + communautaire breuklijn worden belangrijk
Resultaat: politieke partijen moeten zich op die breuklijnen
herprofileren
- Betekenis voor de liberale partij?
o Levensbeschouwelijke pacificatie
4
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller marieverhaege4. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $8.28. You're not tied to anything after your purchase.