Summary
Samenvatting Inleiding tot de Psychodiagnostiek, met practicum
- Course
- Institution
Samenvatting alle slides & college notities
[Show more]
Seller
Follow
julietielemans
Content preview
INLEIDING TOT DE PSYCHODIAGNOSTIEKBASISTHEMA 1
DEEL 1: SITUERING VAN PSYCHODIAGNOSTIEK
Wat is psychodiagnostiek?
Basisassumpties
Mensen hebben herkenbare psychologische trekken of eigenschappen die potentieel belangrijk zijn
én waarin mensen individueel verschillen
Kunnen gekwantificeerd worden
Zekere mate van stabiliteit
Belangrijke link met effectief gedrag: als trek niet aan effectief gedrag gelinkt is heeft het geen zin
dit te meten
Er zijn ook fundamentele dingen die we allemaal hebben bv.: we hebben allemaal zuurstof nodig
Gangbare definities
“Systematisch beslissingsproces waarin verschillende theoretische en empirische onderzoekslijnen
samengebracht worden” - De Bruyn (1988)
Systematisch: volgens wetenchappelijke procedures, op zelfde manier telkens doen
Proces: het is veel breder dan enkel een test afnemen
Theorie en emperie samenbrengen
“Individuele verschillen tussen mensen vaststellen om deze kennis toe te passen op het enkele
individu, de persoon ten dienste van zijn of haar belang in persoonlijk of maatschappelijk opzicht” -
De Zeeuw (1983)
Maatschappij: kan je een gedetineerde terug vrij laten? Niet enkel meer van persoonlijk
belang
“Op wetenschappelijk verantwoorde wijze verzamelen van informatie omtrent de persoon en zijn
omgeving met het oog op het nemen van beslissingen” - Van Aarle (1990)
“Proces van hulp bieden aan personen met hun vragen en problemen (informatieverzameling,
begrijpen van de informatie, integreren van de informatie tot een oordeel en advies, interventie om
het probleem op te lossen)” - Walsh & Betz (2001)
“Wetenschappelijke discipline die methoden ontwikkelt en toepast om relevante kenmerken van
personen, groepen, situaties, instituties en zelfs voorwerpen vast te stellen, die vervolgens in een
oordeel geïntegreerd moeten worden” - Jager & Petermann (1999)
European Federation of Psychologists’ Associations – Board of Assessment
The Board agreed a definition of assessment as “a systematic method or procedure for
ascertaining the psychological characteristics of an individual or group of individuals, or the
performance of an individual or group of individuals”.
The Board emphasizes that it intends a broad view of ‘psychological characteristics’
Assessment = synoniem psychodiagnostiek
De psychologische test
Diagnose stellen is soms een doel van psychologische test
Definitie =?
1
, Niet zo makkelijk
Op vele manieren gebruikt
Vaak circulair gedefinieerd
Binnen gedragswetenschappen toch 6 centrale elementen/ definiërende kenmerken:
Soort proces of materiaal dat
Informatie oplevert over
Een steekproef van
Gedrag en cognitieve processen
Op systematische, gestandaardiseerde wijze
Resulterend in één of andere kwantificatie
“A psychological test is the measurement of a sample of behavior obtained under standardized
conditions and that has established rules for scoring or interpreting this sample”
Een psychologische test is “een systematisch onderzoek van gedrag met behulp van speciaal
geselecteerde vragen of opgaven, met de bedoeling inzicht te krijgen in een psychologisch kenmerk
van de betrokkene in vergelijking met anderen”
Meestal resultaten achteraf vergelijken met anderen (vaak met betekenisvolle groep van anderen)
Er bestaan ook testen waarbij je niet vergelijkt met anderen maar met bepaald criterium (bv.:
examens)
Rol van diagnostiek in werkveld
Klinische klant
Onderwijs
Bedrijfscontext (organisatie)
Onderzoek
…
Psychologencommissie
Klinische psychologen
…[schoolpsychologen]…Hun taken omhelzen onder andere: psychodiagnostiek van cognitieve en
gedragsmatige vaardigheden of beperkingen, zoals dyslexie of ADHD…
…Klinisch psychologen voeren uiteenlopende taken uit: diagnostisch onderzoek, begeleiding of
therapie, psychoeducatie, preventie, etc.
Hoge gezondheidsraad
Kan gaan van subtiele tot ernstigere consequenties…
2
, Een begaafd meisje dat cognitief onderschat werd door haar leerkracht mag na een
psychodiagnostisch proces dan toch naar de kangoeroeklas waar ze eindelijk zichzelf kan zijn en
voldoende wordt uitgedaagd
Een 25-jarige man die politieagent wil worden, wordt niet aangenomen ondanks een
indrukwekkend sollicitatiegesprek omdat een persoonlijkheidstest laat zien dat hij impulsief is en
moeilijk omkan met autoriteit
Een 40-jarige vrouw die recent een depressie heeft doorgemaakt, vertelt bij de psycholoog dat ze
heel gefrustreerd is nu ze beseft dat ze in het verleden een verkeerde studie- en carrièrekeuze (in
het financiële domein) heeft gemaakt na testing door het toenmalige PMS. Ze twijfelt of ze zich
nu nog kan herscholen tot kinderverzorgster.
Classificatie van psychologische testen
Verschillende indelingen:
1. Volgens instructie en afname
Individuele tests vs. groepstests
o Het ene is niet beter dan het andere
o Welke je kiest hangt af van doel
o Voordeel groep: efficienter, tijd- en kostenbesparend
o Voordeel individu: veel meer diepgaand, je kan meer dingen observeren
Snelheidstests vs. niveautests
o Snelheidstest: peilt naar snelheid waarmee de onderzochte kan
werken (afbeelding = voorbeeld)
Alle items vaak zelfde moeilijkheidsgraad
Maat = aantal opgaven dat onderzochte kan voltooien binnen
bepaalde tijd
o Niveautest: peilt naar het prestatieniveau dat de onderzochte behaalt
Maakt snelheid niet uit (soms wel bonuspunten)
Maat = aantal correct opgeloste opgaven
2. Volgens de aard van de testvragen
Cultuurvrij of niet?
o Bv.: Raven Progressive Matrices
o Bv.: In bepaalde culturen spelen kinderen gewoon met anderen dingen, ze spelen
bijvoorbeeld niet met blokken. Wanneer ze hier dan aankomen en een test moeten
afnemen weten zij niet hoe ze dit moeten doen
o Rekening houden met subtesten die cultuurvrij zijn of niet
Directe vs. indirecte tests
Projectieve technieken: indirecte soort test
naar onderbewuste van iemand peilen maar
niet zo voorstellen aan mensen
Test met vrije antwoorden vs. keuzeantwoorden
o Vrije: test waarbij de onderzochte zelf het antwoord moet bedenken en formuleren
Open vragen, ongecodeerde vragen
o Keuze: test waarbij de onderzochte verzocht wordt een keuze te maken uit vooraf door de
testconstructeur geformuleerde antwoordmogelijkheden
Gesloten vragen, geprecodeerde vragen
Goed voor betrouwbaarheid v test, snel te scoren
3
, 3. Volgens testgedrag
2 soorten
Tests voor prestatieniveau
o Van de onderzochte persoon wordt een maximale prestatie gevraagd
o Duidelijke norm voor wat ‘goed’ is en wat ‘fout’
o Meting van intelligentie, cognitieve capaciteiten, kennis, inzicht, …
Tests voor gedragswijze
o focus op hoe iemand iets doet of op welke manier zijn prestatie of reactie plaatsvindt
o geen vooraf gekende ‘goed/fout’-sleutel
o meting van persoonlijkheidstrekken, voorkeuren, houdingen,…
Tests voor prestatieniveau
3 grote categorieen
1. Algemene niveautests
Enkele illustraties:
Intelligentie (zie verderop): WISC-5/CoVaT-CHC/RAKIT-2, WAIS-4
Andere vaardigheden: GATB
Specifieke vaardigheden worden gemeten maar ze zitten samen in de test daarom algemeen
Illustratie: General Aptitude Test Battery (GATB)
Meet cognitieve vaardigheden relevant om een veelheid aan functies met succes te vervullen
8 schriftelijke subtests, peilend naar:
o Verbaal vermogen (Woordenschat)
o Numeriek vermogen (Elementair Cijferwerk)
o Ruimtelijk inzicht (Driedimensionale Ruimte)
o Vormwaarneming (Gereedschap Vergelijken)
o Waarneming van administratief materiaal (Namen Vergelijken)
o Motorische coördinatie (Strepen Zetten)
o Algemeen Leervermogen/Intelligentie (diverse)
4 apparatentests, peilend naar
o Handvaardigheid (Plaatsen)
o Vingervaardigheid (Monteren)
2. Speciale niveautest
Heel specifieke vaardigheden die je nodig hebt om bepaalde school- of werkvaardigheden tot
goed einde te brengen
Zie strooptest
3. Vorderingentests
Doel = meten in hoeverre de onderzochte het doel van een opleiding bereikt heeft
Verder onderscheid mogelijk tussen
o Schoolvorderingentest (‘achievement test’): specifiek gericht op schoolse kennis
Bv. LVS-toetsen, AVI-leeskaarten, TODIO
o Vaardigheidstest (‘proficiency test’): gericht op vaardigheden buiten de directe cognitieve
sfeer en kennis
Tests voor gedragswijze
4 categorieen
1. Observatietests
Beoordelaar observeert de cliënt beoordelaar = belangrijke actor in proces
Aanvangsgegevens zijn al het resultaat van een informatieverwerkingsproces
4
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller julietielemans. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $7.79. You're not tied to anything after your purchase.
Can Stuvia be trusted?
4.6 stars on Google & Trustpilot (+1000 reviews)
80467 documents were sold in the last 30 days
Founded in 2010, the go-to place to buy study notes for 14 years now