Summary
Samenvatting Inleiding tot Klinische Seksuologie
- Course
- Institution
alle slides & notities college
[Show more]
Seller
Follow
julietielemans
Content preview
INLEIDING TOT DE KLINISCHE SEKSUOLOGIEINLEIDING
1. KLINISCHE VIGNETTEN
Casus 1: meisje van 17 consulteert voor “vaginisme”
o Vaginisme: onvrijwillige verkramping van de vagina/spieren rondom de vagina
kan pijn bij vrijen zijn, poging tot penetratie onmogelijk.
o In onze maatschappij: seks is gelijk aan penetratie waardoor mensen met
“vaginisme” het gevoel hebben niet seksueel actief te kunnen zijn
Casus 2: koppel dat het fertiliteitscentrum consulteert: tijdens de anamnese blijkt dat
het koppel nooit seks heeft
o Komen langs om te kijken wat er mogelijk biologisch aan de hand is/verholpen
kan worden
o 10-15% van koppels die graag kinderen willen, hebben moeite met het krijgen
van kinderen
o Tijdens fertiliteitsprogramma weinig seks: wanneer mensen wel kinderen willen
krijgen zien we dat mensen tijdens de behandeling geen seksuele activiteit meer
hebben
o Ethisch dilemma: van mensen die consulteren leren we dat ze geen seks hebben
Deze mensen behandelen via fertiliteitsprogramma die veel geld kost of leren
vrijen?
o Zinvol te vragen naar seksualiteit bij mensen die fertiliteitsbehandeling
ondergaan belangrijk seksualiteit terug op een goede manier op te pakken
o Veel vrouwen die pijn bij vrijen hebben: 8-20% gedurende langere tijd in het
leven
Casus 3: familie, vader had een CVA (waardoor veel spanningen tussen hem en zijn
kinderen), na de CVA weigert zijn vrouw om seks met hem te hebben ondanks dat ze
er wel nog zin in heeft
o Veel spanning bij koppel door problemen met kinderen
o Man haalde veel geld binnen, na CVA op werkonbekwaamheid gezet
o Vrouw die halftijds werkte moet ineens voltijds werken ontstonden veel
spanningen, ook tussen hem en de kinderen
o Vrouw hierdoor weinig zin om seksueel actief te zijn met de man
o Hopen dat man zou bijdragen in huishouden, maar deed dit niet
o Vrouw komt erachter dat man doorheen de dacht pornografie bekijkt
o Seksualiteit kreeg weinig plaats man wil dit nog met de vrouw, maar vrouw
niet
Casus 4: verpleegster komt een kamer binnen in een revalidatiecentrum bij een man
met een ruggenmerg- letsel en merkt dat hij aan het masturberen is
o Wanneer in revalidatiecentrum verblijven en lief niet mag zien
o Man kan nog altijd seksueel actief zijn, maar ook om te zien of iemand hem nog
aantrekkelijk zou vinden
o Veel betekenissen komen naar boven als je kijkt naar de betekenis achter gedrag
(in plaats van “die man doet rare dingen”)
Casus 5: vrouw van middelbare leeftijd met diabetes gebruikt “schimmelwerende
crème” als glijmiddel
o Al lang niet meer seksueel actief met partner
o Schaamde zich om glijmiddel bij de apotheek te halen omdat ze al 55 jaar was
o Oudere vrouwen worden verondersteld niet meer seksueel actief te zijn, ervaren
schroom en zoeken naar andere middelen
Casus 6: na een TURP-behandeling voor prostaatkanker komt een koppel (72 en 75)
langs om te spreken over het wegvallen van seksualiteit door erectieverlies
o Prostaat weggenomen bij man waardoor erectie niet meer mogelijk is
o Maar je kan ook seks hebben zonder penetratie weer op positieve manier
seksueel gedrag aanpassen
Casus 7: man met een depressie die behandeld wordt met een antidepressivum
(SSRI) klaagt over het feit dat het zoveel moeite kost om klaar te komen
o 50-70% heeft moeite om orgasme te bereiken (is ook bij vrouwen)
1
, HOOFDSTUK 1: DEFINITIE VAN SEKSUALITEIT
1. WAT IS SEKSUALITEIT?
Bestaat uit verschillende dimensies
(multidimensionaal), er dragen verschillende
dimensies bij
Wat doe je wanneer je seksueel actief bent? Heb je
buiten seksueel actief zijn ook pijn? Hoe voel je je
wanneer je seksueel actief bent?
Belevingsaspecten, gedragsaspecten, biologische en
culturele aspecten
Belangrijkste dimensies:
o Cultuur: bepaalt de betekenis van biologie (bv.: wie heeft er een feest gekregen
voor eerste menstruatie? Cultureel bepaald) (rechtsonder)
o Biologie (linksonder)
Vlaamse cultuur: moeder neemt meisje apart, geeft maanverband en voor de
rest wordt er niet over gepraat
Andere culturen: als je ongesteld bent ben je huwbaar en vruchtbaar
Lichamelijke factoren die bepalen waardoor een meisje begint te
menstrueren, maar de betekenis die hieraan gegeven wordt verschilt naar
gelang de cultuur
o Psychologie (linksboven)
Onze cultuur: goede seksualiteit beleven door dit te doen binnen een relatie
(liefde), is een uiting van intimiteit
Andere culturen (KOR): wie is belangrijk? Werkgever (zorgt vaak voor
huisvestiging en andere zaken), ouders, kinderen en hierna partner.
Intimiteit is hier minder belangrijk, betekenis die gegeven wordt is van een
andere aard
o Gedrag: ook hier bepaalt de cultuur dat het niet zo eenvoudig is om over
seksualiteit te spreken (rechtsboven)
Dimensies bepalen wat er in de kliniek gebeurt stilstaan bij wat de betekenis van
seksualiteit voor iemand betekent
2. ETHYMOLOGIE
2.1. SEKS(E)
Latijn
o Sexus: afdeling, groep (sekse)
o Secare: snijden, scheiden, verdelen
Engels – sex
o 1382: personen van een bepaald geslacht
o 1526: eigenschap man of vrouw te zijn
Al iets meer ruimte voor diversiteit
o 1929: geslachtsgemeenschap “dirty word”
Dirty word omdat seksualiteit naar geslachtsgemeenschap verwees
werd moeilijk/ weinig ruimte om hier over te praten
o 1950
Gender: mannen en vrouwen (heden: meer diversiteit) ook los van
seksualiteit een belangrijk begrip
Seks: seksueel gedrag en aantrekking tot anderen (diversiteit)
Nederlands
o Sekse: biologische verschillen tussen mannen en vrouwen
o Seks: gedrag en emoties (opwinding) i.k.v. aantrekking tussen mensen en waarbij
het bereiken van seksuele doelen meespeelt
2.2. SEKSUALITEIT
Frans: sexualité (seksualiteit oorsprong in het Frans) “wat gebonden is aan
bepaald geslacht”
Nederlands - seksualiteit
o 1849: geslachtelijkheid
2
, o 1926: geslachtsleven
Seksualiteit: bredere betekenis (alle verschijnselen m.b.t. het seksuele leven)
o Verwijzingen naar emoties, gedrag(ingen), ideeën, verlangens en neigingen.
o Seksualiteit: eufemisme voor seks (rauwer)
// “Ouderen” en “oude mensen”
3. SEKS(E): DEFINITIE
Definitie van seks:
o Seksualiteit, het seksuele
o Sekse of geslacht, m.n. biologische verschillen tussen mannen en vrouwen
o Seksuele omgang, geslachtsleven
o Handelingen en gevoelens die te maken hebben met lichamelijke opwinding en
vrijen
o Handelingen waarbij je geslachtsorgaan een rol speelt en waarvan je lichamelijk
opgewonden raakt (bv.: seks met iemand hebben, telefoonseks, soloseks, …)
Definitie van seksualiteit:
o Manier waarop je seks ervaart (bv.: niet durven praten over seksualiteit)
o Iemands seksuele emoties, ideeën en gedrag
o Bredere domein van emoties, verlangens, gedragingen, … die breder zijn dan de
louter paradigmatische seksuele handelingen, emoties
o Geslachtelijkheid, geslachtsleven, seks
o Iemands seksuele gedrag en neigingen
o Totaal van verschijnselen dat betrekking heeft op het seksuele leven
o Uitingen op het gebied van het geslachtsleven of de geslachtsdrift ( Grote Van
Dale)
4. SEKSUALITEIT: DEFINITIE(S)
Alle aspecten die verwijzen naar seksuele gevoelens, fantasieën of seksueel gedrag
o Seksueel gedrag (enge definitie): masturbatie, geslachtsgemeenschap, kussen,
zoenen, strelen
Mensen verbinden seksualiteit vooral met de enge definitie
o Seksueel gedrag (brede definitie): flirten, romantisch diner, zich verleidelijk
kleden, Playboy/ Penthouse lezen, surfen op het internet op zoek naar seksueel
expliciet materiaal, sexting
Gedragingen die worden gedefinieerd als “seksueel” variëren sterk:
o Tussen verschillende groepen (bv.: mannen en vrouwen verschillen)
o Over de tijd: in levensloop gaat betekenis veranderen omdat fysiologie verandert
(bv.: door menopauze minder makkelijk vochtig
worden)
o Tussen verschillende culturen
“Seksueel” is afhankelijk van
o Ideeën van “normaliteit” over seks
Vroeger besliste kerk: seks binnen vaste
relatie, best een huwelijk beste situatie
om kinderen in te krijgen
o Mannelijke en vrouwelijk rolpatronen: mannen
die veel partners hebben gehad wordt als
positief gezien
o Sociale context: eigen idee over wat normaal is, strookt misschien met wat
iemand anders als seksualiteit beschouwt
o Cultuur: binnen populatie verschillende kringen die nadenken over seksualiteit
Seks vaak gelijkgesteld aan seksueel gedrag
o “Would you say you ‘had sex’ if ... ?”
o ” Objective: to determine which interactions people would consider as having
‘had sex’”
o Twee lijnen te trekken
Genitaliën spelen een rol
Wanneer geslachtsgemeenschap: groot verschil als in “als seks beschouwen”
3
, 4.1. SEKS ALS “MENSELIJK EN NATUURLIJK GEDRAG”
Niet langer een “dirty word”
Kinsey
o Legitiem studieobject: op wetenschappelijke manier bestuderen (geen morele
oordelen over)
o Gedetailleerde beschrijving van menselijk seksueel gedrag
o “Normaal” en “abnormaal” ?
o Boek over seksualiteit van de vrouw: vrouw diende te plezieren en niet zelf
plezier te ervaren tot die tijd
Feit dat mensen negatief werden beoordeeld op hun seksueel gedrag duidt
dat er een bepaalde morele code is
Masters en Johnson: onderzochten biologische/fysiologische basis van seksualiteit
o Mensen naar labo komen en seksueel actief laten zijn om fysiologie ervan te
bestuderen hebben allemaal reproductieve organen, wat er aan de binnenkant
gebeurt is onduidelijk
o Op deze manier seksuologie vooruitgegaan als wetenschap
4.2. SEKS GEDEFINIEERD DOOR “PSYCHIATERS”
Bepalen wat “gezond” versus “ongezond” is
Nieuwe norm normaliteit: meeste middelen gebruikt voor seksuele gratificatie tussen
instemmende volwassenen, onafhankelijk van het geslacht van de partners
o Homoseksualiteit was tot voor kort een mentale stoornis
o Masturbatie en orale seks zijn fixaties: onvolwassen, immature uitingen van seks
(Freud)
o Parafilieën worden nog steeds beschouwd als “mentale stoornissen”
> 6 maand, lijden, beperkingen in sociaal of beroepsleven
Maar binnen SM regel: “veilig” en “consensueel”
o Trans personen hebben nog steeds een “mentale stoornis”: genderdysforie
Belangrijke invloed gehad door consent: zolang er instemming en seksuele
gratificatie tussen instemmende volwassenen is, dan is het oké
Norm sterk in vraag gesteld door beslissing “homoseksualiteit is geen mentale
stoornis” probleem met norm, deze kon niet meer nageleefd worden (want seks
gericht op voortplanting), op zoek naar nieuwe norm van normaliteit
4.3. SEKS GEDEFINIEERD DOOR “DE WET”
Wettelijk kader bepaalt eveneens wat normaal (lees: legaal) is op vlak van
seksualiteit
Aantal seksuele gedragingen zijn “strafbaar” illegaal: niet-instemmend
o Parafilieën = voyeurisme, exhibitionisme, froteurisme, …
o Seks met jongeren < 16 jaar (ook met instemming)
o Verkrachting
Verkrachting binnen het huwelijk is nog niet lang erkend: eens gehuwd =
instemmen met alle toekomstige seks met echtgenoot
Verkrachting van mannen = nog later erkend
o (Seksuele) aanranding
4.4. SEKS GEDEFINIEERD DOOR “HET MAATSCHAPPELIJK GEZONDHEIDS-DEBAT”
Seks behoort “veilig” te zijn ter voorkoming van seksueel overdraagbare
aandoeningen en ongeplande zwangerschap
o Seks vaak omarmt door negatieve boodschappen
Seks = "seks met een condoom” (idee dat sterk voorop staat)
o Paradox:
Diegene met de SOA moet zijn verantwoordelijkheid nemen om de andere te
beschermen (maar eerder niet verantwoord gedragen)
Vrouwen moeten zich beschermen tegen verkrachting
Dus de “zwakke(re)” partij wordt verantwoordelijk gesteld voor de eigen
veiligheid
4
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller julietielemans. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $7.69. You're not tied to anything after your purchase.
Can Stuvia be trusted?
4.6 stars on Google & Trustpilot (+1000 reviews)
53340 documents were sold in the last 30 days
Founded in 2010, the go-to place to buy study notes for 14 years now