Class notes
Historische context steden en burgers aantekeningen VWO
- Course
- Level
Historische context steden en burgers aantekeningen VWO examenstof
[Show more]
Seller
Follow
lottenieuwenhuis2006
Content preview
GeschiedenisHerhaling steden en burgers
De opkomst van handel en ambacht die de basis legde voor het herleven
van een agrarisch urbane samenleving.
De opkomst van de stedelijke burgerij en de toenemende
zelfstandigheid van steden.
Vanaf de 11e eeuw:
- Veranderingen in de landbouw (stalen ploegen, en in NL vooral nieuwe
landbouwgrond in plaats van alle modderpoelen die er eerst waren)
- voedselsurplus
- bevolkingsgroei
Deze veranderingen zorgen ervoor dat we weer terug gaan naar de tijd van de
handel en steden in plaats van de zelfvoorzienende hofstelsel.
Gevolgen van deze veranderingen zijn:
- Handel en ambacht komen weer terug, want niet iedereen hoefde meer
boer te zijn
- Verstedelijking, er zijn minder mensen in de landbouw nodig en de
ambachten zijn in de steden, dus de mensen trekken naar de stad
- Monetaire economie, iedereen gaat weer aan het werk en ambachten
komen terug, ze kunnen niet meer ruilen, maar ze moeten gaan betalen
voor de producten. De economie helpt ook met de handelsnetwerken, want
je kan je geld opslaan. In de ene stad wordt je geld opgeslagen, je zou het
in een andere stad weer kunnen ophalen, ze schreven op hoe en wat er
met geld plaatsvond en je kon met wisselbrieven dit regelen. Het beroep
bankier ontstond. Zo kan er op veel langere afstanden gehandeld worden.
Vlaanderen: vooral rond de stad Atrecht
- Wordt de kern van een Europees handelsnetwerk en metropool
- Verzorgingsstad voor de grote steden, zijn erop ingericht dat de landbouw
eromheen voorziet van voedsel en de dorpjes eromheen horen ook bij
Atrecht
- Atrecht is een machtscentrum, lakennijverheid (produceren van lakens,
specialisatie waar ze heel rijk van worden) en bisschopstad (stad waar een
bisschop woont, heel Vlaanderen valt dan onder de bisschop van Atrecht)
- Onderdeel van belangrijk handelsnetwerk, de Hanze. Handelde vooral in de
basisgrondstoffen als hout en graan. Ook de Italiaanse steden handelen ze
meer (Genua en Venetië)
1163: de steden worden rijker en rijker en hierdoor krijgen ze ook meer
macht. Tot nu toe was er een heer, de stad mocht niks zelf beslissen want daar
, was de heer voor. Vanaf dit punt kunnen er ook stadrechten gekocht kunnen
worden van de heer. Atrecht koopt als eerste stad stadsrechten.
Sociale verdeling:
1. Patriciërs, rijke burgers/families hebben veel macht en geld; bankiers, rijke
families (soms van adel, soms niet) die de macht in de stad in handen
hebben en die profiteren het meest van de stadsrechten. Hebben dus wel
stadsrechten
2. Stedelijke burgerij, hebben ook wel wat geld en macht; ambachtslieden,
winkeliers, kramers. Zij hebben wel stadsrechten
3. Knechten en dagloonarbeiders (veel boeren), hebben geen burgerrechten
4. Armen, bedelaars, daklozen, etc. Zij hebben ook geen stadsrechten
De opkomst van de stedelijke burgerij en de toenemende
zelfstandigheid van steden
Begin van staatsvorming en centralisatie
Vanaf de 13e eeuw verschuift de machtscentrum van Atrecht naar Brugge. Dit
komt omdat Brugge een betere liggingspositie hebben (dichter bij de zee), maar
vooral omdat Brugge de meest zuidelijke stad van de Hanzesteden is. Landen uit
Nl, zweden, polen, DL en ook Brugge hoorde hierbij. Brugge was het meest
zuidelijke en hierdoor konden zij een goede verbinding maken met andere
handelsverbanden zoals met Italië (Venetië, genua, Milaan, etc.). Voor Italië is
Brugge de weg naar de noordelijke handelsmarkt, ze hebben ook goede
contacten met Azië, etc. Brugge kan hierdoor heel goed meeliften op het succes
van de steden Venetië en Genua. Ook is voor Brugge de guldensporenslag heel
belangrijk geweest:
1302: guldensporenslag, (gevolg van de Frans-Engelse oorlog)
Conflict tussen koning van Frankrijk en graaf van Vlaanderen (Vlaanderen valt
onder de graaf van Vlaanderen en die graaf valt weer onder de Franse koning).
De graaf van Vlaanderen wil meer macht en de koning van Frankrijk is op dat
moment zijn macht aan het centraliseren. De koning doet dat onder andere
door Engeland aan te vallen. De graaf van Vlaanderen moet eigenlijk zijn koning
steunen, maar wil ook Engeland steunen. Want Engeland is een grote
leverancier van wol (vlaanderen is hiervan afhankelijk voor de lakennijverheid),
ze zijn de belangrijkste handelspartner van Vlaanderen. Zij willen de handel
voortzetten, maar de koning zegt dus eigenlijk dat het oorlog is en dat dat niet
kan. Hierdoor kiezen uiteindelijk het volk en de graaf van Vlaanderen voor
Engeland. De patriciërs gaan hier niet in mee, ze steunen de koning. Door hun
koning de steunen kunnen ze hun eigen machtspositie vasthouden in de steden.
De patriciërs waren tegen het eigen volk uit Vlaanderen, want het volk wilde
meer inspraak en de patriciërs wilde de macht natuurlijk behouden. Daarom gaan
ze niet mee met het volk. Dit is een kantelpunt, want uiteindelijk wint het volk
dit. Dit is de eerste keer dat het volk het van de adel wint, vanaf dit punt krijgt
het volk ook meer inspraak.
Brugge kiest de verkeerde kant in de oorlog, die van de burgers. De
guldensporenslag werd gewonnen door Vlaanderen, maar de oorlog wordt
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller lottenieuwenhuis2006. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $5.67. You're not tied to anything after your purchase.
Can Stuvia be trusted?
4.6 stars on Google & Trustpilot (+1000 reviews)
82956 documents were sold in the last 30 days
Founded in 2010, the go-to place to buy study notes for 14 years now