Summary
Samenvatting Scheidingsrecht Minor Juridisch Advies JHS
- Course
- Institution
Scheidingsrecht Minor Juridisch Advies JHS, samenvatting aantekeningen sheets
[Show more]
1 review
By: SB111 • 1 year ago
Seller
Follow
irisjorna1
Reviews received
Content preview
ScheidingsrechtInleiding
Tijdens dit vak wordt uitgebreid aandacht besteed aan het Nederlandse
(echt)scheidingsrecht. Uiteraard zal het onderwerp op een ‘praktijkgerichte’ manier worden
benaderd. Wanneer partners het besluit nemen om van elkaar te scheiden, volgt er vaak een
periode van verwarring en verwerking. Daarnaast moet een aantal praktische beslissingen
worden genomen. Wie van de partners blijft in de gemeenschappelijke woning? Hoe wordt
de zorg voor de kinderen verdeeld? Ten dele kunnen de gewezen partners zelf invulling
geven aan deze beslissingen. Daarbij dienen zij wel te handelen binnen de wettelijke kaders.
Zijn partijen in gemeenschap van goederen gehuwd, dan moet de boedel worden verdeeld.
Ook kan het zijn dat er een alimentatieverplichting voor de ene partner jegens de ander
ontstaat. De scheiding heeft wat de juridische zeggenschap betreft geen gevolgen voor de
relatie met de kinderen: beide ouders blijven juridisch verantwoordelijk voor hun kind. Wel
moeten er uiteraard afspraken worden gemaakt over de vaste verblijfplaats van de kinderen,
over het contact met de ouder bij wie zij niet dagelijks wonen en over de verdeling van de
kosten voor de kinderen. Sinds 1 maart 2009 moeten deze afspraken worden neergelegd in
een ouderschapsplan. Partijen met kinderen die willen gaan scheiden dienen een
ouderschapsplan te maken en dit op te nemen in het verzoekschrift tot echtscheiding.
Ontbreekt een dergelijk ouderschapsplan, dan is het verzoek tot echtscheiding niet-
ontvankelijk. In het proces dat voorafgaat aan de formele scheiding, alsook in de procedure
zelf, is het van belang dat beide partners zo goed mogelijk worden begeleid. Derhalve zal in
de workshop worden ingegaan op het thema scheidingsbemiddeling. Met deze vorm van
mediation lukt het vaak veel beter dan via de ouderwetse twee-advocatenprocedure om
duurzame afspraken te maken. De afspraken worden neergelegd in een convenant dat door
beide partijen wordt ondertekend. Bij het laatste stukje van het mediationtraject moet echter
toch nog een advocaat worden ingeschakeld. Een echtscheiding moet immers altijd door de
rechter worden uitgesproken en voor de gerechtelijke procedure geldt verplichte
procesvertegenwoordiging. Als het voorwerk in het mediationproces degelijk is verricht en de
afspraken in het convenant niet in strijd zijn met dwingend recht, is de procedure echter
alleen nog maar een formaliteit. De advocaat dient namens partijen een gemeenschappelijk
verzoek tot echtscheiding in, tezamen met het convenant en in de meeste gevallen spreekt
de rechter dan de echtscheiding uit, waarbij de belangrijke afspraken uit het
ouderschapsplan en het convenant in de beschikking worden opgenomen. Deze afspraken
krijgen dan een executoriale titel.
Gedurende enkele jaren is er een alternatief voor een gang naar de rechter voorhanden
geweest in de vorm van de zogenaamde flitsscheiding. Op die manier konden partners
scheiden buiten de rechter om. Zij waren dan wel aangewezen op een advocaat of een
notaris. Deze mogelijkheid van een flitsscheiding is sinds 1 maart 2009 weer afgeschaft. Een
van de belangrijkste redenen voor afschaffing was dat deze flitsscheiding in het buitenland
slechts in beperkte mate werd erkend. Toch blijven toonaangevende juristen en politici
nadenken over alternatieve vormen van echtscheiding, dus het zou best kunnen dat een
‘administratieve manier van scheiden’ in de toekomst toch weer mogelijk gaat worden.
Na eerdere wijzigingen in 2012 is met ingang van 1 januari 2018 het
huwelijksvermogensrecht opnieuw gewijzigd. Deze keer betreft het een aantal fundamentele
wijzigingen. De nieuwe wetgeving strekt er namelijk toe de omvang van de wettelijke
gemeenschap van goederen te beperken. Dit betekent dat voortaan alles wat de
echtgenoten voorafgaand aan de huwelijkssluiting in privé-eigendom hadden, alsook
erfrechtelijke verkrijgingen en giften in beginsel buiten de gemeenschap van goederen zullen
vallen. Hiermee gaat Nederland wat minder uit de pas lopen met de buitenlandse
rechtsstelsels op het terrein van het huwelijksvermogensrecht. Tijdens de workshop wordt
nader ingegaan op de inhoud van alle wijzigingen.
,Ook het alimentatierecht is in beweging. Zo gelden er per 1 april 2013 nieuwe richtlijnen voor
het berekenen van kinderalimentatie. De belangrijkste wijziging is de invoering van een
draagkrachttabel waarmee gemakkelijker kan worden vastgesteld hoeveel de ouders kunnen
bijdragen aan de kosten van de kinderverzorging. Wat anders is in het nieuwe systeem, is
dat ouders met een omgangsregeling minder alimentatie betalen naarmate ze meer voor hun
kinderen zorgen. Met deze wijzigingen wil de wetgever beter aansluiten bij de
maatschappelijke realiteit, waarin in veel gevallen beide ouders na een echtscheiding zowel
werk- als zorgtaken hebben. Op het terrein van de kinderalimentatie zijn ook de fiscale
regels met ingang van 1 januari 2015 gewijzigd. Sinds die datum zijn de kosten voor
betaalde kinderalimentatie niet meer aftrekbaar voor de alimentatieplichtige.
Over de wijze waarop sindsdien het zogenaamde kindgebonden budget van invloed is op de
alimentatieberekening is veel onduidelijkheid geweest in de praktijk en in de rechtspraak.
Deze onduidelijkheid is weggenomen door de uitspraak van de Hoge Raad van 9 oktober
2015, na prejudiciële vragen daarover. Op alle fiscale wijzigingen zal overigens maar in
beperkte mate worden ingegaan tijdens de workshop. Momenteel ligt er tevens een
initiatiefwetsvoorstel Herziening kinderalimentatie (34 154) bij de Tweede kamer.
Op het terrein van de partneralimentatie is onlangs wetsvoorstel 34 231 aangenomen door
de Eerste Kamer. Waarschijnlijk zal de wet met ingang van 1 januari 2020 in werking treden.
De wet beoogt een drastische beperking van zowel het aantal gevallen waarin een recht op
partneralimentatie ontstaat, als ook van de duur van de alimentatieplicht voor die gevallen
waarin er wel een aanspraak blijft bestaan.
Tijdens dit vak zal tevens aandacht worden besteed aan de gevolgen van het verbreken van
een niet-huwelijkse relatie. In de eerste plaats kan gedacht worden aan personen die een
geregistreerd partnerschap zijn aangegaan. De gevolgen van het beëindigen van een
geregistreerd partnerschap zijn in veel opzichten gelijk aan die van het verbreken van een
huwelijk. Ook samenwonenden die noch een huwelijk noch een geregistreerd partnerschap
hebben gesloten zullen bepaalde zaken moeten regelen als zij uit elkaar gaan, ongeacht of
zij wel of geen samenlevingscontract hebben gemaakt. Zeker indien zij samen kinderen
hebben is het maken van goede afspraken absoluut noodzakelijk.
De laatste jaren staat scheiding en scheidingspreventie ook erg in de belangstelling van
beleidsmakers. In 2018 is het rapport van de commissie Rouvoet verschenen met de titel:
‘Scheiden…...en de kinderen dan?’ De aanzet daartoe werd gegeven door de samenstelling
van een platform met deskundigen onder voorzitterschap van Rouvoet, onder de naam
Platform Scheiden zonder Schade. In het rapport worden verschillende aanbevelingen
gedaan, waaronder een pleidooi voor een steunfiguur voor het kind en een alternatieve
scheidingsprocedure bij de rechter. Ook gemeenten moeten volgens de commissie een rol
pakken, bijvoorbeeld door de oprichting van een scheidingsloket. Belangrijk is dat binnen
gemeenten scheidingsexpertise aanwezig is en dat (jeugd)professionals, huisartsen en
scholen weten waar deze scheidingsexpertise te vinden is. Daarbij wordt verder benadrukt
hoe belangrijk het is dat gemeenten samenwerken met lokale partners, zoals
woningbouwverenigingen, de sociale dienst en kinderdagverblijven.
In deze minor wordt ten slotte ook gekeken naar de rol die een medewerker van het
Juridisch Loket heeft als hij met vragen over scheiding wordt geconfronteerd. Voordat je een
goed advies kunt geven, is het nodig om alle relevante informatie boven tafel te krijgen.
Duidelijk zal moeten zijn wat precies de hulpvraag van de cliënt is. Een competentie die
daarom voor een medewerker van het Juridisch Loket heel belangrijk is, is het kunnen
verhelderen van de hulpvraag. Het stellen van vragen aan een cliënt op zodanige wijze dat
zijn of haar probleem duidelijk wordt, is een vaardigheid die tijdens deze minor uitgebreid
aan bod zal komen.
, Week 1 – Procesrecht
Sheets docent
Scheidingsbemiddeling (mediation)
• De scheidende partijen worden begeleid door een neutrale derde die hen helpt in hun
onderlinge communicatie en bij het oplossen van mogelijke conflicten.
• Afspraken worden neergelegd in een convenant
• Convenant wordt doorgaans opgenomen in de echtscheidingsbeschikking krijgt
daarmee een executoriale titel
Ontwikkeling scheidingsbemiddeling
• In Nederland ontwikkeld in de jaren 70 (Hoefnagels)
• Thans: Scheidingsbemiddelaars verenigd in de vFAS
• Plaats van scheidingsbemiddeling neemt toe:
• Rechter kan verwijzen o.g.v. art 818 lid 2 Rv
• Doorverwijsfunctie Juridisch Loket
• Tegemoetkoming minder draagkrachtigen
• In toekomst wellicht verplichte mediation?
Enige voordelen scheidingsbemiddeling
• 1. Partijen worden gelijk en gelijktijdig geïnformeerd
• 2. De procedure verloopt niet in brokken, maar in een logische volgorde
• 3. De emotionele en de zakelijke afwikkelingen vinden parallel plaats
• 4. De kinderen kunnen adequaat in de scheiding worden betrokken en met hun
reacties kan rekening worden gehouden
• 5. Bemiddeling kan kostenbesparend zijn.
Scheidingsmelding (adieu) staat centraal
• De boodschap van A aan B dat zij of hij wil scheiden.
• Voltooid als B:
- De boodschap heeft gehoord;
- Heeft laten blijken dat de boodschap is begrepen; en
- Daarop ook emotioneel heeft gereageerd.
• Spiegelbeeld van het huwelijksaanzoek!
Verplichte mediation?
• Verplichte mediation bij vechtscheidingen met kinderen? Voorstander is o.a. de
Kinderombudsman;
• Concept-wetsvoorstel bevordering mediation is sinds 13 juli 2016 ter consultatie
voorgelegd via internet wetsvoorstel beoogt mediation een wettelijke basis te
geven en voorziet o.a. in de instelling van een register van beëdigde mediators
Nieuwe methode van scheiden
• Uit Verenigde Staten overgekomen, zg. ‘collaborative divorce’ (ook wel
overlegscheiding genoemd)
– Ieder van de twee partijen wordt bijgestaan door een eigen advocaat’;
– Er worden ‘viergesprekken’ gevoerd; ‘battle of the experts’
– Vervolgens worden afspraken vastgelegd en wordt een gezamenlijk
verzoekschrift ingediend
Scheidingsprocesrecht
• Denk aan de gelaagde structuur van Rv!
• Hoofdvoorziening: de echtscheiding (815 – 820 Rv)
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller irisjorna1. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $12.07. You're not tied to anything after your purchase.
Can Stuvia be trusted?
4.6 stars on Google & Trustpilot (+1000 reviews)
76462 documents were sold in the last 30 days
Founded in 2010, the go-to place to buy study notes for 14 years now