Class notes
Hoorcollege 8
- Course
- Institution
- Book
Hoorcollege 8 van nieuwste geschiedenis
[Show more]
Connected book
Book Title:
Author(s):
- Edition:
- ISBN:
- Edition:
More summaries for
-
Test Bank For Western Civilization: Beyond Boundaries - 7th - 2014 All Chapters - 9781133602712
Seller
Followmyrthekuiper
Reviews received
Content preview
Hoorcollege 8 (29-4) De jaren dertig: Fascisme, dictatuur en internationalespanningen
Economische groei en nieuwe welvaart jaren 20 -> stabiliserend effect. Maar afhankelijk van
Amerikaanse investeringen. Tijdens jaren 30 liberale democratie in Europa op retour ->
teruggedrongen door dictatoriale regimes door impuls economische crisis.
Sleutelvragen
- Welke gevolgen had de economische crisis voor de Europese politiek en samenleving?
- Hoe ontwikkelde het communistische experiment zich onder Stalin in de Sovjet-Unie?
- Hoe vestigden Hitler en Mussolini hun macht, en is hun heerschappij vergelijkbaar?
- Wat voor rol speelden fascistische regimes bij de opmaat van de Tweede Wereldoorlog?
Prent
- Wereldtentoonstelling Parijs.
- Links paviljoen Nazi-Duitsland. Rechts soldaat en boerin van Sovjet-Unie. Staan symbolisch recht
tegenover elkaar als confrontatie van totalitaire ideologieën.
Crisis van de jaren dertig
- Grotere lading in omliggende landen van Nederland.
- Wereld in voorgaande periode steeds sterker verbonden geraakt in economisch opzicht ->
globalisering.
- Amerikaanse crisis over de wereld grote gevolgen.
- Crash Amerikaanse aandelenbeurs (oktober 1929).
- Voortekenen: 1928 symptomen economische oververhitting, terugtrekken Duitse
investeringen, op Amerikaanse markt meer winsten.
- Terugtrekking Amerikaanse investeringen uit Europa uit geldnood.
- Schuldencrisis, banken vallen om. Geldschieters willen geld terug (ook de oorlogsschulden).
- Omvallen banken leidde tot paniek -> mensen gaan massaal geld van de bank halen.
- Teruggang internationale handel. Verenigde Staten en Groot-Brittannië voeren hoge
importheffingen in. Export daalde enorm. Economieën krompen dramatisch, tot wel halvering.
- Massawerkloosheid, sociale misère en honger. In Duitsland een derde van de arbeiders werkloos.
Salarissen omlaag -> nog meer sociale ellende tot gevolg. Hongermarsen van werklozen naar
hoofdsteden.
- Prijsdaling landbouwproducten door goede oogsten jaren daarvoor. Boeren verdienden zeer
weinig. Grote gevolgen agrarische economieën Oost-Europa en koloniën.
- Oude industrie Europa (kolen, staal, scheepsbouw, textiel) zwaar getroffen. Deels gevolg
veroudering: industrie liep achter op concurrentie. Genadeklap van niet moderniseren.
- India: Gandhi door toenemende werkloosheid op platteland ook steun van plattelandsbevolking.
Zette aan tot vreedzame opstand en boycot Britse productie.
-> Drievoudige krimp: Dalende vraag naar producten, dalende vraag naar arbeid, dalende prijzen.
, Reacties op de crisis
- Niets doen, bezuinigen (klassieke liberale aanpak, onzichtbare hand):
- Crisis zou zorgen voor noodzakelijke correctie die economie in balans zou brengen. Alleen
sterke innovatieve bedrijven zouden stand houden -> reinigend effect.
- Regeringen minder passief dan leek, bezuinigingen droegen bij aan verdere krimp.
- Importheffingen (protectionisme):
- Beschermen eigen industrie tegen goedkope buitenlandse concurrentie ten koste van
internationale vrijhandel.
- Werken internationaal verergerend, maar kunnen binnenlands wel effect hebben.
- Grote overheidsprojecten (werkverschaffing):
- Tegenprestatie voor uitkeringen.
- Amsterdamse bos, Govertpark.
-> Arbeid en koopkracht aanzwengelen. Daarnaast grote projecten tegen lage prijs realiseren.
- Sociale programma’s:
- Sociale effecten verzachten, behouden vertrouwen democratie.
- Verzorgingsstaten optuigen (Zweden, Scandinavië) in vorm van uitkeringen en in combinatie
met devaluatie munt.
- Duitsland -> versterken Germaanse ras en nationale weerbaarheid ook hervormingen
doorvoeren.
- Economische planning:
- Niet duidelijk hoe.
- John Keynes: Liberaal kapitalistische systeem herstellen door overheidsingrijpen voordat
het te laat was. Maatregelen noodzakelijk om systeem niet in elkaar te laten vallen.
Sovjet-Unie: van Lenin naar Stalin
- Burgeroorlog 1918-1920. Rede dat Sovjet-Unie betrokken was bij onderhandelingen Parijs.
- Stond nog niet vast dat Bolsjewieken stand zouden houden. Andere krachten probeerden
ook macht te veroveren.
- Oorlog met Polen, frontverloop.
- Oorlogscommunisme, in beslag nemen goederen ten behoeve van het leger. Industrie zakte
in, stakingen braken uit, grote chaos.
- Komintern (Communistische Internationale, opgericht in 1919), compleet onder gezag Sovjet-Unie.
Verdween beetje uit beeld, succes bleef uit.
- Niet alle Europese socialisten bereid leiderschap Sovjet-Unie te accepteren -> Sovjet-Unie
liep achter. Revolutie proletariaat zou optreden waar industrie verst was gevorderd, paste
niet bij Rusland volgens Marxistische voorspellingen.
- Leninisme ook gezien als afwijkend idee en schade toebrengen aan communisme.
-> Schisma in Europees socialisme. Socialisten werden als vijand communisme gezien.
- Nieuwe Economische Politiek (NEP, 1921-1927). In de hoop dat economie zou herstellen. Privé
initiatief binnen landbouw en industrie om via kapitalistische wijze producten te verkopen ->
voorzichtig economisch herstel.
- Stalin wint machtsstrijd na overlijden Lenin.
- Paranoia tijdens jaren 30, bang voor samenzweringen. Geobsedeerd door veiligheid en
kracht Sovjetsysteem. Wist dat communisme in gevaar was. Richtte zich vooral op revolutie
in één land in plaats van wereldrevolutie.
- Stalin schaft NEP af: verbod op vrij ondernemerschap, staat verdeelt alle producten. Geen
compromis meer met kapitalisme.
- Prioriteiten: snelle industrialisatie, collectivisatie van de landbouw.
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller myrthekuiper. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $4.33. You're not tied to anything after your purchase.
Can Stuvia be trusted?
4.6 stars on Google & Trustpilot (+1000 reviews)
64438 documents were sold in the last 30 days
Founded in 2010, the go-to place to buy study notes for 14 years now