Class notes
Hoorcollegeaantekeningen IPR hc 6 t/m 10
- Course
- Institution
Zeer uitgebreide hoorcollegeaantekeningen van de colleges 6 t/m 10 van het vak Internationaal Privaatrecht
[Show more]
Seller
Followdchvaleva
Content preview
Hoorcollege 6Actualiteit
- Rb Amsterdam 14 november 2018: komt er op neer dat je geen bewijs moet
vervalsen, omdat anders sprake kan zijn van misbruik van recht.
De drie hoofdonderdelen van het IPR:
- Internationaal bevoegdheidsrecht
- Conflictenrecht
- Internationaal erkennings- en tenuitvoerleggingsrecht
Overeenkomsten
Verbintenissen uit overeenkomst:
- Bevoegdheid (rechtsmacht):
o Brussel Ibis-verordening (art. 4 en art. 7 lid 1)
o Rechtsvordering
- Toepasselijk recht:
o Rome I-verordening
o Weens Koopverdrag (roerende zaken, B2B)
De Brussel Ibis-verordening is gebaseerd op een eerdere verordening en een eerder
verdrag dat in 1973 in werking is getreden tussen de destijds zes oorspronkelijke EEG-
landen. Hoe moet je de Brussel Ibis-verordening nu uitleggen? Moet je dit doen aan de
hand van het nationale recht van de lidstaten of verordeningsautonoom? In beginsel
geldt dat de Brussel Ibis-verordening verordeningsautonoom moet worden uitgelegd.
Toepassingsgebied van de Brussel Ibis-verordening:
- Temporeel (art. 66): rechtsvorderingen ingesteld op of na 10 januari 2015
- Materieel (art. 1): burgerlijke en handelszaken (het moet niet gaan om de
uitoefening van een overheidstaak; het exploiteren van een parkeersterrein is
geen overheidstaak), zie sheets
- Formeel (art. 4): de verordening is van toepassing wanneer de verweerder
woonplaats heeft op het grondgebied van de EU-lidstaat
o Art. 62: natuurlijke personen (zie sheets)
o Art. 63: vennootschappen/rechtspersonen
Let op: valt de zaak buiten het formele toepassingsgebied, dan mag je naar het wetboek
van Rechtsvordering (art. 6 sub e voor de onrechtmatige daad). Valt de zaak binnen het
formele toepassingsgebied, maar kan de rechter op grond van de verordening geen
bevoegdheid aannemen, dan is de rechter niet bevoegd en dan mag je ook niet naar het
wetboek van Rechtsvordering. De Nederlandse rechter is dan niet bevoegd. Zie art. 5
Brussel I(bis?)-verordening.
Is vastgesteld dat de zaak binnen het temporele, materiële en formele toepassingsgebied
valt (stap 1), dan ga je kijken naar de bevoegdheidsgronden. Hoe ga je je bevoegdheid
vaststellen? De basisregel hiervoor is art. 4. Dit artikel heeft een dubbele functie:
- vaststellen van het formeel toepassingsgebied
- basisregel voor bevoegdheid
Naast de basisregel van art. 4 kan je naar de alternatieve bevoegdheidsgrond van art. 7
sub 2.
34
,Rechtsmacht onrechtmatige daad: Brussel Ibis-verordening
- De basisregel is dus art. 4: woonplaats van de verweerder
- Aanvulling door art. 7 sub 2: dit artikel wordt strikt uitgelegd. Deze strikte
uitlegging hangt samen met het feit dat de woonplaats van de verweerder wordt
gezien als het forum. Je moet dus in principe naar de woonplaats, maar soms kan
je ook naar een ander forum. Volgens het Hof moet de bevoegdheid zo worden
ingevuld dat de eiser makkelijk kan bepalen waar het forum is (je moet dit
makkelijk kunnen vaststellen). Ook moet de gedaagde kunnen voorzien dat hij
daar misschien wel wordt opgeroepen. Het mag niet zo zijn dat gedaagde wordt
opgeroepen in een land waarvan hij nooit had kunnen voorzien dat hier schade
zou zijn ontstaan.
Hoe moet de rechter vaststellen of er sprake is van een onrechtmatige daad?
Of de rechter bevoegd is, moet hij vaststellen aan de hand van de door
verweerder gestelde feiten en omstandigheden. Wat nu als de verweerder een en
ander betwist. Moet of mag de rechter hier rekening mee houden in de fase van
het vaststellen van zijn bevoegdheid? Niet iedere eiser heeft namelijk een
redelijke claim.
Arrest Kalimijnen (?): de rechter mag uitgaan van de relevante beweringen van
de verzoeker als het gaat om de voorwaarden voor de aansprakelijkheid uit
onrechtmatige daad. Echter, als de verweerder dit betwist, dan mag de rechter de
betwisting in de vaststelling van zijn bevoegdheid te betrekken. Hij hoeft dus niet
alleen maar uit te gaan van de stellingen van de eiser.
Handlungsort onrechtmatige daad: ten aanzien van verbintenissen uit onrechtmatige
daad is het gerecht van de plaats waar het schadebrengende feit zich heeft voorgedaan
of dreigt voor te doen immers normaliter het best in staat om uitspraak te doen, vooral
omdat de afstand geringer is en de bewijsvoering gemakkelijker. Hoe bepaal je het
Handlungsort? Dit hangt af van de verschillende factoren waar je de bepaalde
onrechtmatige daad onder kan scharen.
bij publicatie van een boek gaat het om de plaats waar de uitgever is gevestigd. De
uitgever is immers degene die het boek de wereld in brengt en dit is dan ook waar de
schade zich voordoet.
NB. Niet iedere onrechtmatige daad heeft een meervoudige locus. Het kan zijn dat de
handeling en de schade samenvallen (Handlungsort en Erfolgsort vallen samen). In dat
geval kom je helemaal niet in de Kalimijnenproblematiek terecht, want dan is de plaats
waar de handeling is verricht, tevens de plaats waar de schade zich heeft voltrokken (=
enkelvoudige locus).
Zaak genaamd DFDS: ging om een staking die werd uitgeroepen door een vakbond in
Zweden. Als gevolg hiervan ging ook een vakbond in een ander land staken. Het Hof
merkte als oorsprong als de veroorzakende gebeurtenis aan het uitroepen van de staking
door de vakbond in Zweden. Het schadebrengende feit is in deze situatie daar waar de
staking wordt aangezegd, dit is waar de vakbond is gevestigd (Zweden dus).
Arrest Shevill/Presse Alliance: hoofdregel is dat je naar de woonplaats van de
verweerder moet (art. 4). Echter, zegt het Hof, kan je ook naar de rechter van de
vestigingsplaats van de uitgever (Handlungsort).
Handlungsort: je moet telkens op zoek naar de gebeurtenis waarmee het de wereld in is
gebracht. Wie heeft het gedaan en waar vindt het zijn oorsprong?
35
,Erfolgsort: waar treedt de schade in?
Arrest Zuid-Chemie: fabriek in Zeeland die kustmest maakte en voor de
kunstmest bepaalde grondstoffen nodig had. Deze grondstoffen werden
toegevoegd aan een andere grondstof, met als resultaat kunstmest. De stof die
werd toegevoegd aan andere stoffen was verontreinigd. Waar treedt dan de
schade in?
o Hof: voor productschade moet je de plaatsnemen waar de initiële schade
intreedt. Dit is niet op het land en ook niet daar waar het in het verkeer
wordt gebracht, maar daar waar het wordt samengevoegd in de fabriek.
Het gaat om de plaats waar de schade zich het eerst manifesteert.
Arrest Kronhofer: het ging hier om iemand met de naam Kronhofer, woonachtig
in Oostenrijk. Kronhofer had geld teveel en dit wilde hij/zij beleggen. Dit deed hij/
zij via Protectas (gevestigd in Duitsland). Hij/zij boekte het geld over vanuit
Oostenrijk naar een Duitse bankrekening. Uiteindelijk stond de
beleggingsrekening op 0. Kronhofer ging naar de Oostenrijkse rechter en stelde
dat het schadebrengende feit zich in Oostenrijk heeft voorgedaan. Kronhofer
woonde in Oostenrijk en had het vermogen ook in Oostenrijk (maar bankrekening
in Duitsland). Waar is hier de plaats van het schadebrengende feit? Is dit de
plaats waar gelaedeerde zijn/haar woonplaats heeft?
o Hof: de plaats waar het schadebrengende feit zich heeft voorgedaan omvat
niet ook de plaats waar de verzoeker woont of waar zich het centrum van
zijn vermogen bevindt, op de enkele grond dat hij aldaar financiële schade
heeft geleden die voortvloeit uit het in een andere verdragsluitende staat
ingetreden en door hem geleden verlies van onderdelen van zijn
vermogen. Het verlies van Kronhofer treedt in in Duitsland, niet in
Oostenrijk, nu Kronhofer de bankrekening in Duitsland heeft. Hier was dus
van belang waar de bankrekening van Kronhofer was.
Arrest Kolassa: ook hier hebben we te maken met een Oostenrijker die zijn geld
belegt. Je had hier te maken met een Oostenrijker die via een Oostenrijkse bank
investeerde. In dit arrest had je ook de Barclays bank, gevestigd in het Verenigd
Koninkrijk. De Barclays bank werd door Kolassa voor de Oostenrijkse rechter
gedagvaard, omdat Kolassa hier schade had. Waar is hier het Handlungsort in
geval van Kolassa?
o Hof: daar waar het aanbieden van de certificaten zijn oorsprong vindt, dat
is het Handlungsort. Het Handlungsort is hier in het Verenigd Koninkrijk.
Waar is dan de schade? Zie r.o. 52 voor het causaal verband. In
omstandigheden van het geval doet de schade zich voor op de plaats waar
de belegger ze ondervindt. De belegger ondervindt de schade hier op de
beleggingsrekening. Barclays bank had hier kunnen weten dat zij ooit voor
de Oostenrijkse rechter zou kunnen worden gedagvaard.
Na Kolassa dacht men dat het voldoende zou zijn als je ergens een bankrekening
zou hebben.
Arrest Universal Music: Houthoff was advocaat van Universal Music. Universal
Music is een platenmaatschappij en kwam overeen om een bepaald
aandelenpakket te kopen in een Tsjechische vennootschap. Er werd een
overeenkomst gesloten met daarin een formule aan de hand waarvan de prijs
werd betaald. In de overeenkomst werd de factor verkeerd neergezet, waardoor
de prijs veel hoger uitkwam als gevolg van een typefout. De verkopende partij
vond dat Universal Music alsnog moest betalen, omdat de overeenkomst is
ondertekend. Universal Music was het hier niet mee eens. Als gevolg van
arbitrage was vervolgens overeengekomen dat Universal Music 10 miljoen zou
betalen. Universal Music heeft het arrest Kolassa gezien en besloot te betalen
vanaf een Nederlandse bankrekening, aangezien Universal Music in Nederland
36
, gevestigd is. Waar doet de schade zich dan voor? Op de bankrekening in
Nederland, omdat deze bankrekening met 10 miljoen omlaag gaat. De schade als
gevolg van de onrechtmatige daad (typefout door advocaat) treedt in in
Nederland, namelijk op de bankrekening van Universal Music. De vraag die bij het
Hof werd neergelegd was het volgende: is het voldoende dat iemand een
woonplaats en een bankrekening heeft waarop de schade intreedt?
o Hof: Nee. Zuiver financiële schade die rechtstreeks intreedt op de
bankrekening van de verzoeker kan dientengevolge, zonder bijkomende
omstandigheden, niet worden aangemerkt als een relevant
aanknopingspunt uit hoofde van art. 5, punt 3, van verordening nr.
44/2001. Het hebben van een bankrekening in de plaats waar je woont, of
het überhaupt hebben van een bankrekening, is dus niet voldoende. Er is
een onvoldoende band om rechtsmacht te kunnen aantonen. Er moeten
bijkomende omstandigheden zijn (in Kolassa was bijkomende
omstandigheid onder andere dat de Barclays bank in Oostenrijk
opereerde).
Arrest Helga Löber/Barclays Bank: Löber had dezelfde certificaten gekocht en
woonde ook in Oostenrijk. Ook had Löber via de Oostenrijkse bank haar
beleggingsrekeningen.
o Hof: het gaat niet alleen om de woonplaats of de bankrekening, maar je
moet alles bij elkaar, tezamen, beschouwen. Alle betalingen zijn in
Oostenrijk gedaan. Zie sheets voor uitbreiding bovenstaande.
Grondslag van art. 7 lid 2: de bevoegdheidsregel van art. 7 lid 2 berust op het bestaan
van een bijzonder nauwe samenhang tussen de vordering en de gerechten van de
plaats waar het schadebrengende feit zich heeft voorgedaan of zich dreigt voor te doen,
op grond waarvan het om redenen verband houdend met een goede rechtsbedeling en
nuttige procesinrichting gerechtvaardigd is dat deze laatste bevoegd zijn.
Je moet per soort onrechtmatige daad vaststellen wat de plaats van het
schadebrengende feit is.
Strooidelicten
- Smaad: als het gaat om smaad via publicatie in de krant of via het internet, wat
dan? Hoe moet je dan te werk gaan?
o Arrest Shevill/Presse Alliance: ging om een Britse vrouw, wonend in
Engeland. Zij werkte drie maanden in Parijs en in deze drie maanden
kwam er een inval van de Franse narcoticabrigade. Dit werd allemaal breed
uitgemeten in de Franse krant. Mevrouw Shevill werd hier ook met name
genoemd. Dit vond ze vervelend en toen ze eenmaal terug in Engeland
was, ging ze naar de Engelse rechter. Ze eiste schadevergoeding op grond
van smaad. Ze vond dat ze ten onrechte was afgeschilderd als crimineel.
Nu was het zo dat de Franse krant voornamelijk in Frankrijk werd gelezen.
In Frankrijk werden er 237.000 exemplaren verkocht, in alle andere landen
in totaal 15.500, waarvan ongeveer 230 in Engeland en ongeveer 5 in de
plaats waar mevrouw Shevill woonde. Moeten we hier wat mee en wat is
de plaats van de schadebrengende feit?
Allereerst kon mevrouw Shevill naar de Franse rechter, immers
naar de woonplaats van de Franse verweerder (o.g.v. art. 4). Ook
had ze naar de plaats van de vestiging van de uitgever gekund
(Handlungsort), van waaruit de publicatie de wereld ingegaan is. Dit
valt in principe samen met de woonplaats van de verweerder.
37
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller dchvaleva. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $3.21. You're not tied to anything after your purchase.
Can Stuvia be trusted?
4.6 stars on Google & Trustpilot (+1000 reviews)
53340 documents were sold in the last 30 days
Founded in 2010, the go-to place to buy study notes for 14 years now