Samenvatting Biologie thema regeling VWO 5- Biologie voor jou
11 views 0 purchase
Course
Biologie
Level
VWO / Gymnasium
Book
Biologie voor jou
Deze samenvatting behandelt alle paragrafen uit het hoofdstuk regeling uit het boek Biologie voor jou. Het wordt in detail uitgelegd inclusief afbeeldingen.
Biologie regeling + waarneming basistof 1 en 2
Paragraaf 1
Homeostase: Het in stand houden van een dynamisch evenwicht in het
inwendig milieu van organismen. Wordt gehandhaafd door een
samenwerking van het zenuwstelsel en het hormoonstelsel.
Meercellige organismen: de meeste cellen hebben geen contact met
het uitwendige milieu (omgeving)
Bloed, weefselvloeistof en cellen: (die niet in contact staan met
uitwendige milieu) horen bij het inwendige milieu.
Regelkring:
- Receptor (zintuigen)
- Conductor (zenuwen)
- Controle centrum ( centrale zenuwstelsel)
- Effector ( spieren en klieren)
Normwaarde: je lichaamstemperatuur, glucosegehalte,
zuurstofconcentratie etc. schommelt rond die bepaalde waarde.
Negatieve terugkoppeling: toename van X zorgt voor een remming van
het proces.
Positieve terugkoppeling: toename van X zorgt voor een remming van
het proces.
Paragraaf 2
Hormonen:
- Zijn signaalmoleculen die door het bloed worden vervoerd.
- Hebben een specifieke werking op bepaalde doelwitcellen.
Doelwitcellen: cellen die een receptor hebben waar een bepaald
hormoon aan kan binden.
Hormonen: worden geproduceerd door hormoonklieren die de hormonen
direct aan het bloed geven.
Endocriene klier: geeft product af aan inwendig milieu. Heeft geen
afvoerbuis.
Exocriene klier: geeft product af aan uitwendige milieu. Heeft wel een
afvoerbuis
Mate van reactie van doelwitorgaan wordt bepaald door:
- concentratie hormoon in het bloed: hormoonspiegel
- Hoeveelheid receptoren op het doelwitorgaan
Sommige hormonen binden zich aan een receptor op het celmembraan.
Second messenger: aan de binnenkant werd een speciaal
signaalmolecuul geactiveerd.
Een signaal kan in een cel zelf worden versterkt door activatie van extra
signaalmoleculen of productie van extra signaalmoleculen in de cel.
Signaalcascade: een signaal wordt via meerdere schakels in de cel
doorgeven.
Hormoon-receptorcomplex: wanneer een hormoon in de cel bindt aan
receptoreiwit.
Werking hormoon: binas tabel 89B
Hormoonklieren: binas tabel 89A
, Hormoonstelsel: binas tabel 89C
Hypofyse: bestaat uit hyposfysevoorkwab en de hypofyseachterkwab. En
stuurt andere hormoonstelsels aan.
Hypothalamus: ligt vlak boven de hypofyse. Het zorgt voor de verbinding
van zenuwstelsel en het hormoonstelsel.
Neurosecretie: proces waarbij hormonen worden geproduceeert door
zenuwcellen. Deze hormonen worden neurohormonen genoemd.
Voorbeelden:
- oxytocine
- Antidiuretisch hormoon
- Releasing hormoon
- Inhibiting hormonen
Ocytocine en ADH: worden via uitlopers van neuronen naar
hypofyseachterkwab getransporteed.
RH en IH: komen via haarvaten in hypofysevoorkwab. Daar zorgen ze dat
ervoor de endocriene cellen wel of juist geen hormonen producen.
Hypofysehormonen: binas tabel 89A
Schildklier: produceert thyroxine en beinvloedt de stofwisseling. Jodium is
belangrijk bij de vorming van thyroxine
TSH: productie wordt gestimuleerd. Hoog gehalte aan thyroxine remt de
afgifte van TSH
Negatieve terugkoppeling: remt zijn eigen productie.
Eilandes van langerhans: zitten in de alvleesklier dat zijn endocriene
cellen. (binas 89A)
Eilandjes van Langerhans: produceren twee hormonen:
- insuline (β-
deeltjes) : zorgt voor
opname van glucose uit het
bloed en zet het om in
glycogeen.
Bloedsuikerspiegel daalt.
- Glucagon (α-
deeltjes): zorgt voor
omzetting in glucose en geeft het af aan het bloed.
Bloedsuikerspiegel stijgt.
Nieren: produceren het hormoon erytropoëtine (EPO): zorgt voor
productie rode bloedcellen.
Bijnieren: bestaat uit bijniermerg en bijnierschors.
Bijniermerg: maakt in een stresssituatie het hormoon adrenaline.
Bijnierschors: word door ACTH gestimuleerd om cortisol te maken. Ook
onder invloed van stress.
Paragraaf 3
Zenuwstelsel: ( Binas 88B)
- vervoer via zenuwen
- werkt snel, maar kort
hormoonstelsel:
- vervoer via bloed
- werkt langzamer, maar langdurig effect
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller alishadepaauw. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $4.36. You're not tied to anything after your purchase.
