in deze samenvatting staat alles van h2 duidelijk uitgelegd. ik heb moeilijke worden opgezocht, en het anders hierin opgeschreven waardoor het een makkelijke en fijne tekst is om te lezen
Mondialisering of globalisering is het proces waarbij de verwevenheid tussen gebieden en
samenlevingen toeneemt. Dat zie je aan de toename van de afstand waarover: goederen, mensen en
kapitaal zich verplaatsen. Ook kan je het zien aan hoe het leven wordt beïnvloed door gebeurtenissen
ver weg. Denk bijv. aan een misoogst of vastgelopen containerschip. Het proces van globalisering
heeft ook op allerlei manieren invloed op de inrichting en functie van gebieden en het gedrag van
mensen.
Veranderende ligging
De toenemende vervlechting (afstand wordt kleiner) van gebieden wordt mogelijk gemaakt door
innovaties en transport. Reizen en vervoer kosten steeds minder geld en tijd, waardoor de relatieve
afstand afneemt. We spreken van tijd-ruimtecompressie. Elke plaats heeft een unieke ligging, die je
kunt uitdrukken in coördinaten. Deze absolute ligging verandert niet. De relatieve ligging wel, dat is
de ligging van een plek t.o.v. andere gebieden. Door de aanleg van de Nieuwe Zijde route van China
naar Europa is de relatieve ligging van plaatsen aan de spoorlijn verbeterd. In korte tijd kan een
gebied/stad in vervallen of juist opbloeien. Beslissend hierover zijn:
• De positie van een gebied t.o.v. belangrijke economische centra
• De ligging t.o.v. een belangrijke vervoeras (denkbeeldige lijn). Vervoersassen zijn aantrekkelijk
wanneer ze belangrijke economische gebieden met elkaar bevinden. Het liefst aan het begin
of eind van een mainport (haven of airport) voor verder transport.
Krimpende afstand
Vervoer wordt goedkoper en gaat steeds sneller, dus de relatieve afstand daalt. Dat is de afstand
uitgedrukt in: tijd, geld en moeite die het kost. Toch gaat de klassieke regel van afstandsverval nog
steeds op: de interactie tussen gebieden neemt af, naarmate de afstand toeneemt. Zo neemt de
omvang van de forensenstroom (proces heen en weer reizen tussen woon- en werkgemeente) af,
naarmate de absolute afstand tot de stad toeneemt. De remmende factor zijn de vervoerskosten. Het
is goedkoper om te exporteren naar Duitsland dan naar bijv. Griekenland.
2.2 Transport en informatie
Transport ‘verandert’ de afstand
Een van de belangrijkste motoren achter het proces van globalisering is de ontwikkeling van
transporttechnologie. Het goederentransport heeft 3 ontwikkelingen doorgemaakt.
1. De reis- en vervoerstijden zijn in de 20e eeuw erg gedaald.
2. Het transport is goedkoper geworden door de groei van de capaciteit van schepen en
vliegtuigen.
3. De infrastructuur rond transsport is enorm verbeterd.
, Of goederen van het ene gebied naar het andere te vervoeren zijn, kan veranderen door:
• Het verbeteren van de infrastructuur van een gebied. (Bereikbaarheid neemt toe)
• Het verdwijnen van politieke en economische barrières tussen gebieden
• Innovaties op transportgebied, denk aan introductie container.
Mainports zijn met elkaar verbonden door transportroutes en vormen belangrijke knooppunten in
het transportnetwerk voor goederen.
ICT
De ontwikkeling van informatie- en communicatietechnologie (ICT) – alle technieken die het mogelijk
maken om informatie te verspreiden – gaat razendsnel. Het verbindt wereldwijd miljarden: mensen,
bedrijven, organisaties en overheden die zo mondiale netwerken of transnationale netwerken
vormen. Welke factoren beïnvloeden de richting en intensiteit van de internationale communicatie?
• Economische factoren, internationale informatie-uitwisseling vindt nu nog vooral plaats in de
centrumlanden. Globaal lopen de handels- en informatiestromen op aarde parallel.
• Geografische factoren, naarmate de afstand tussen landen toeneemt, daalt het contact. Dit
geldt niet als er een (grote) groep migranten in een land gaan wonen. Dan neemt de
communicatie tussen het voormalige moederland en de vroegere kolonie toe.
• Culturele factoren, tussen landen die sterk verschillen in cultuur en taal is de informatie-
uitwisseling veel minder tussen landen die tot hetzelfde taal- en cultuurgebied behoren.
Interactietheorie
Volgens de interactietheorie moet aan 3 basisvoorwaarden worden voldaan, voordat er uitwisseling
van goederen tussen gebieden tot stand komt, namelijk:
1. Complementariteit: het ene gebied moet iets kunnen leveren waar in het andere gebied
vraag naar is.
2. Transporteerbaarheid: de goederen moeten tegen een redelijke prijs en binnen een redelijke
tijd van het ene gebied naar het andere vervoerd kunnen worden. Bedrijven maken een
afweging tussen de snelheid en de kosten van transport t.o.v. de waarde.
3. Geen tussenliggende mogelijkheden: wanneer er tussen 2 gebieden een nieuwe
mogelijkheid ontstaat (bijv. een nieuw olieveld), dan verlegt de vervoersstroom zich.
2.3 Globalisering tot 1980
Verschuivende machtscentra in Europa
Vanaf de grote ontdekkingsreizen in de 16e eeuw krijgen continenten en landen steeds meer met elkaar
te maken. Op tal van plaatsen werden langs de kusten in: Afrika, Azië en Amerika handelsposten
gesticht, die de entree vormen van de Europese koloniale machten in een nieuwe wereld. Een land dat
gedurende een bepaalde periode grote delen van de wereld domineert op: economisch, militair,
financieel en cultuurgebied, noem je een hegemoniale staat. Dit was als eerst Portugal.
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller pucklolaluneburg. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $5.54. You're not tied to anything after your purchase.
