Summary
Samenvatting - Groepsdynamica
- Course
- Institution
Samenvatting van het boek groepsdynamica. Opleiding Social Work op de Hanzehogeschool.
[Show more]
Seller
Follow
jolienjellema
Content preview
Hoofdstuk 1Groepsgedrag: opvattingen over de gedragingen die groepsleden wel en niet moeten
vertonen en de groepsleden laten zich daardoor leiden.
Mensen zijn zo vaak omringd door andere mensen, dat ze zich daar nauwelijks bewust van
zijn. Verplichte kenmerken van een groep zijn:
Interactie: er moet sprake zijn van een regelmatige interactie tussen twee of meer
personen.
Identiteit: de personen die regelmatig met elkaar omgaan moeten het gevoel hebben
een groep te zijn
Doelen: de personen die met elkaar omgaan hebben gemeenschappelijke doelen.
Afhankelijkheid: de personen die met elkaar omgaan hebben elkaar nodig om die
gemeenschappelijke doelen te kunnen bereiken.
Hoe meer groepskenmerken aanwezig zijn, hoe meer er sprake is van een echte groep.
Er zijn veel soorten groepen te onderscheiden. We bespreken hier de indeling naar functie,
het onderscheid tussen formele en informele groepen en tussen reële en virtuele groepen.
In de eerste plaats kunnen groepen worden onderscheiden naar hun functie voor de
groepsleden:
Overleggen, beoordelen en besluiten
Produceren
Verzorgen en beschermen
Vrije tijd en recreatie
Politiek, geloof, opvattingen
Therapie
Naast de indeling naar functie kunnen groepen ook worden ingedeeld in formele en
informele groepen. Er is sprake van een formele groep als de leden van een groep zijn
aangesteld. In formele groepen is meestal sprake van een bepaalde, van te voren
vastgestelde rolverdeling. Er is sprake van een informele groep als deze spontaan en zonder
druk van buitenaf tot stand is gekomen. Groepen kunnen ook worden ingedeeld in reële
groepen (zijn in elkaars nabijheid) en virtuele groepen (zijn niet in elkaars nabijheid).
Elke groep heeft een identiteit. Deze wordt pas duidelijk als een groep langer bestaat en als
de manier waarop de groepsleden met elkaar omgaan een vast en herkenbaar patroon laat
zien. Dit vaste patroon maakt een aantal structurele kenmerken in de interactie tussen de
groepsleden zichtbaar. Er zijn 3 structurele kenmerken: relationele verhoudingen, rollen en
normen.
Relationele verhoudingen kun je ook weer in 3 delen opdelen:
Communicatiepatroon: dit is de manier waarop de groepsleden met elkaar omgaan.
Status en invloed: het gaat hierbij om de ongelijkheid van de status en het invloed dat
iemand in de groep kan uitoefenen
Cohesie
Zowel in formele als informele groepen kunnen groepsleden rollen vervullen. Bij formele
groepen bijv. de voorzitter, coördinator en bij informele groepen bijv. initiatiefnemer,
grappenmaker.
Na verloop van tijd ontstaan er in een groep bepaalde opvattingen over hoe men met elkaar
om moet gaan. Deze opvattingen vormen de normen van een groep.
Groepsdynamica
,Sociale psychologie is de wetenschap die zich bezighoudt met de manier waarop de
gedragingen, gevoelens, wensen en opvattingen van mensen worden beïnvloed door de
sociale omgeving waarin ze verkeren. Het centrale thema van de sociale psychologie is
wederzijdse sociale beïnvloeding. Groepsdynamica is een specialisatierichting van de
sociale psychologie, omdat die zich uitsluitend richt op de wederzijdse beïnvloeding in
groepsverband.
Kurt Lewin ontwikkelde de veldtheorie waarin hij stelde dat het gedrag (G) van een persoon
een functie (f) is van zijn persoonskenmerken (P) en van de kenmerken van de sociale
omgeving (S). Hij formuleerde dit als volgt: G=f(P,S).
Volgens Le Bon gaan mensen zich meer collectief gedragen in een groep. De volgende
factoren werken deze mechanismen volgens hem in de hand:
Anonimiteit: ze voelen de macht van het aantal en de anonimiteit van zichzelf
Besmetting: ze laten zich meeslepen door wat anderen doen
Suggestibiliteit: ze zijn vatbaar voor de meningen en opvattingen van anderen.
De groepsdynamica is de wetenschappelijke discipline die processen in groepen en het
groepsgedrag bestudeert.
In de groepsdynamica bestaan drie opvattingen over of een groep bestaat of dat kenmerken
van de groepsleden zijn:
Individualistische benadering: groepen hebben geen eigenschappen van zichzelf. De
groep bestaat slechts uit individuele personen en verklaringen voor het gedrag van
de groepsleden wordt gezocht in hun opvattingen, motieven en persoonskenmerken.
Groepsgerichte benadering: de groep heeft een eigen identiteit en het gedrag van de
groepsleden wordt hierdoor beïnvloed.
Interactionele benadering: het gedrag van de groepsleden wordt zowel bepaald door
hun persoonseigenschappen als door de kenmerken van de groep waarvan ze deel
uitmaken.
Observatieonderzoek
Het gedrag van mensen in groepen kan bestudeerd worden door ernaar te kijken en die
gedragingen te beschrijven en/of te scoren. Er is dan sprake van een observatieonderzoek.
Hier zijn verschillende vormen van:
Participerende observatie: hierbij is de onderzoeker het groepsproces aan het
observeren maar tegelijk neemt hij deel aan het groepsproces. Hierdoor is hij goed
op de hoogte van alles wat er in de groep speelt, maar hij loopt wel het gevaar de
groep te beïnvloeden.
Observeren als buitenstaander: de observator is geen lid van de groep en neemt niet
deel aan het groepsproces. Hierbij kan er beter gekeken worden naar het gedrag van
alle groepsleden en er kan objectiever worden gescoord. Wel kunnen de groepsleden
zich bekeken voelen en daardoor ander gedrag vertonen.
Ongestructureerde observatie: er wordt niet vast gelegd naar welke gedragingen er
wordt gekeken maar meer naar het algeheel van het gedrag. Hierdoor kan een rijke
scala aan gedragingen opgetekend worden, deze vorm is alleen erg subjectief.
Gestructureerde observatie: er wordt gebruik gemaakt van nauwkeurig omschreven
gedragingen die gescoord moeten worden.
Interbeoordelaars betrouwbaarheid = een grote overeenkomst tussen 2 observators.
Survey-onderzoek
,Bestudering van kenmerken van groepen kan ook plaatsvinden door groepsleden te
ondervragen over hun gedrag en hun bevindingen in de groep. Dit ondervragen kan door
hen te interviewen of door hen een vragenlijst in te vullen.
Correlatieonderzoek
Bij correlatieonderzoek draait het om de vraag hoe sterk de samenhang is tussen
verschijnselen. Correlatie is een maat voor de sterkte van de samenhangt tussen twee
verschijnselen. Correlatie wordt uitgedrukt in de maat r en die kan lopen van r = - 1.00 tot
r = + 1.00. Er is sprake van een positieve samenhang tussen twee verschijnselen als met de
toename van het ene verschijnsel ook het andere verschijnsel toeneemt. Er is sprake van
een negatieve samenhang tussen twee verschijnselen als de toename van het ene
verschijnsel gepaard gaat met een afname van het andere verschijnsel.
Experimenteel onderzoek
Met experimenteel onderzoek kan wetenschappelijk worden vastgesteld wat de oorzaken
zijn van een bepaald verschijnsel. Bij een experimenteel onderzoek wordt het groepsgedrag
gemeten onder wisselende omstandigheden. Als kan worden vastgesteld dat het
groepsgedrag onder conditie A anders is dan onder conditie B of C, dan heeft de conditie
invloed gehad.
, Hoofdstuk 2
Er zijn verschillende verklaringen voor het leven in groepsverband: een evolutionair-
biologische verklaring, een psychologische verklaring en een cognitieve verklaring.
Evolutionaire en biologische verklaring
Vanuit vroeger is het zo dat het leven in een groter gemeenschap een grotere garantie op
overleven kan geven. Het leven in groepen kan de volgende voordelen met zich
meebrengen:
- Gezamenlijke jacht en voedselverzameling
- Gezamenlijke voedselverbouwing en bereiding
- Gezamenlijke inspanning voor het bouwen van huizen, het ontginnen van land en het
maken van verdedigingswallen
- Grotere waakzaamheid in gevaarlijke omstandigheden
- Betere bescherming tegen bedreigingen van buiten af
- Zorg voor de jongeren, zieken en ouderen
- Mogelijkheid tot voortplanting
Volgens de evolutietheorie van Darwin is er bij levende organismen sprake van een
natuurlijke selectie volgens het principe van survival of the fittest. Dit principe stelt dat
organismen die bepaalde eigenschappen bezitten waardoor zij zich het beste kunnen
aanpassen aan hun sociale en fysieke omgeving, de grootste kans hebben om te overleven.
Mensen die de neiging hebben om in groepsverband te leven hebben een betere
overlevingskans dan mensen die dat niet hebben.
Psychologische verklaring
Mensen leven in groepen omdat daardoor een aantal psychologische behoeften worden
bevredigd:
- De behoefte om ergens bij te horen
- De behoefte aan informatie
- De behoefte aan sociale steun en sociale identiteit
Redenen waarom mensen hun emoties delen:
- Door ervaringen uit te wisselen, kan iemand informatie krijgen over de vraag of de
eigen emotionele reacties terecht zijn of overdreven
- Door ervaringen uit te wisselen, kunnen de eigen emoties beter worden verwerkt en
bestaat de mogelijkheid om sociale steun te ontvangen
- Het delen van emoties vermindert de ervaren stress en leidt tot meer welbevinden
Sociale steun kan verschillende vormen aannemen:
- Emotionele ondersteuning: het laten blijken van sympathie of meegevoel en zorgen
voor het welzijn van de ander
- Advies en hulp: het geven van raad en bijstand
- Positieve feedback: het uitspreken van waardering voor iemands kwaliteiten
Volgens de sociale-identiteitstheorie bevat ons zelfbeeld een persoonlijke identiteit met een
sociale identiteit. De groepen waartoe iemand behoort, bepalen voor een groot gedeelte zijn
sociale identiteit.
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller jolienjellema. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $6.48. You're not tied to anything after your purchase.
Can Stuvia be trusted?
4.6 stars on Google & Trustpilot (+1000 reviews)
56326 documents were sold in the last 30 days
Founded in 2010, the go-to place to buy study notes for 14 years now