Summary
Samenvatting sociaal recht
- Course
- Institution
Dit is een samenvatting van lesnotities, slides en het boek.
[Show more]
Seller
Follow
tasnimeify
Content preview
DEEL 1: InleidingSociaal recht -> verwijst naar de sociale kwestie van 19de E
= uitbuiting van het arbeidersproletariaat
gewone mens wordt genadeloos uitgebuit
Hoe zo ver gekomen?
1789 Fr. Rev. -> liberté, fraternité & égalité
Door Napoleon: grote idealen van Fr. Rev. In wetboeken waargeborgd
1804: Code Civil
• contractvrijheid
= iedereen vrij & gelijk om contracten te onderhalen & te sluiten met wie
hij wilt
• wilsautonomie
Contract sluit partijen tot wet
Industriële Rev. -> fabrieken in & rond de steden
Arbeiders trokken van het platteland -> fabrieken in & rond de steden
moesten vertrekken want de gemeenschappelijke weiden werden geprivatiseerd
ofwel pacht, ofwel eigendom armoede bijna verplicht om naar
fabrieken te gaan om in hun levensonderhoud te voldoen
Arbeiders: “wij willen onderhandelen over ons loon & arbeidsuren”
fabriek: lange dagen, elke dag, onveilig, ongezond, slecht betaald, geen sociale
zekerheid
baas: “als u hier niet wilt werken, geen probleem, ze staan hier aan te schuiven in
rijen” -> baas heeft macht
Principes Fr. Rev.: pure theorie
in essentie: WG heeft de macht (nog altijd)
WN: geen keus & wordt genadeloos uitgebuit
sociale ellende
Wat gaan arbeiders ertegen doen?
Arbeiders verenigen zich in allerlei organisaties -> alleen hebben ze niks te zeggen,
maar in groep kunnen ze wel druk uitoefenen op de patron
• vakorganisaties
- probleem: geen syndicale vrijheid
Fr. Rev.: schafte Ancien Régime af
gilden (corporaties)
= groep van mensen met hetzelfde beroep
dus ook vakbonden verboden
- arbeiders moesten eerst recht verwerven om vakbond te stichten -> systeem
veranderen
, - moesten Wet Le Chapelier afschaffen (opgericht door Fr. Rev.)
arbeiders niet vertegenwoordigd in parlement
gelukt -> vakbonden -> staken -> druk op baas
• politieke partijen
- probleem: cijnskiesrecht
= alleen mensen die veel belastingen betalen, mogen stemmen
elite gaat nooit stemmen voor Belgische Werkliedenpartij -> stemmen niet
tegen hun belangen
- moesten eerst systeem veranderen
cijnskiesrecht
↓
algemeen meervoudig stemrecht: alle mannen & mannen die veel belastingen
betaalden, hadden meer stemmen
↓
algemeen enkelvoudig stemrecht: alle mannen & 1 stem/persoon
↓
na WO2: mochten ook vrouwen stemmen
• maatschappijen voor onderlinge bijstand (MOB)
- arbeiders: vrijwillig regelmatig geld in pot -> iemand ziek: mocht die geld uit
de pot nemen
- in het begin: overheid daartegen -> dachten dat ze stiekem een staking
wouden houden met dat geld
- einde 19de E: overheid subsidiëren ziekenfondsen
• coöperaties
= vennootschapsvorm waarbij arbeiders aandeelhouders zijn
Bv: Vooruit in Gent -> geen winst draaien, maar break-even draaien
⇒ veel sociale strijd
gevochten om nu in een welvaartsstaat te leven
druk uitoefenen op WG, regering
⇒ sociaal recht
= sociale correctie op het burgerlijk recht ter bescherming van de WN’s
! arbeidsverhoudingen = machtsverhoudingen
Je kunt niet vrij onderhandelen zoals burgerlijk recht zegt
Burgerlijk recht -> gemeen recht
van toepassing -> tenzij: sociaal recht een uitz. voorziet
, Allemaal ontwikkeld binnen nationale grenzen -> nu ook: Europees sociaal recht,
internationaal sociaal recht
om te voorkomen: the race to the bottom
te voorkomen dat landen die multinationals aantrekken, hun normen gaan verlagen
(bv: milieubescherming, sociale bescherming …)
want multinationals investeren in landen die het goedkoopst zijn
Europese wetgeving wordt omgezet in Belgische wetgeving voor een heel groot stuk in alle
domeinen
heel jong recht -> constant bedreigd -> moest constant aangepast worden
H1: Wat is ‘sociale wetgeving’ eigenlijk?
Sociale wetgeving: geen duidelijk afgebakend geheel
• arbeidsrecht
= het geheel van rechtsregels dat de verhoudingen regelt tussen WG’s & WN’s, zowel
individueel als collectief
- individueel arbeidsrecht
overeenkomstenrecht
! Wet 3 juli 1978 op de arbeidsovereenkomsten
arbeidsreglementering
arbeidsbescherming
- collectief arbeidsrecht
syndicale vrijheid afgeschaft door wet Le Chapelier -> na WO1: vrijheid van
verenigingen -> nog geen volledige syndicale vrijheid
vrij vakbonden oprichten mag
MAAR mogen niet deelnemen aan officieel sociaal overleg -> voorbehouden
aan representatieve organisaties (ACV, ABDV, ACLVB)
collectieve arbeidsovereenkomsten (cao’s)
worden op 3 niveaus gesloten
- onderneming
• ondernemingsraad (min. 100 WN’s)
• Comité voor Preventie en Bescherming op het Werk (CPBW) (min. 50
WN’s)
dubbel systeem: opgericht door wet van het welzijn op het werk
overlegorganen vertegenwoordigers van de WN’s bepalen voor de organen: sociale
+ syndicale verkiezingen om de 4j
afvaardiging WG info geven & praten met de WN’s & daarna doet die zijn goesting
• syndicale afvaardiging (+- 20 WN’s)
onderhandelt de CAO’s op niveau van het bedrijf
Dubbel systeem in de bedrijven
, - sector: paritaire comité’s
- interprofessioneel: nationale arbeidsraad (NAR)
• vertegenwoordigers van werknemers- & werkgeversorganisaties
• genummerde CAO’s voor ganse privé sector
Bv: CAO over GGMMI: niet afgesproken door regering maar door
sociale partners in sociale arbeidsraad
• als ze er niet uit geraken -> regering moeien
• sociale zekerheidsrecht
= het geheel van rechtsregels tot organisatie & uitvoering van de sociale zekerheid
= bescherming tegen sociale & professionele risico’s
- sociale risico’s
onvrijwillige werkloosheid
min. 66% arbeidsongeschikt zijn (60% van verloren loon)
pensioengerechtigde leeftijd
65 -> 66 (2025) -> 67 (2030)
WN: genoeg arbeid levert & bijdrage betaald
armoede: leefloon, IGO …
vangnet
gratis -> je moet daar vooraf niet voor betalen
- professionele risico’s
arbeidsongeval
beroepsziekte (90% van verloren loon)
sociale zekerheid
= het geheel van sociale voorzieningen dat erop gericht is aan degenen die tijdelijk /
definitief niet meer kunnen / mogen werken, een vervangingsinkomen te
verschaffen, waardoor ze een behoorlijke levensstandaard kunnen behouden, of
tegemoet te komen in bijkomende onkosten
Doel: het beschermen van de belangen van de WN’s & sociaal verzekerden + bevorderen van
hun welzijn
WN = zwakste partij
• WN beschermen tegen willekeur & mogelijk misbruik van WG -> beschermingswetten
• WN menswaardig bestaan verzekeren als hij inkomen verliest / tussenkomst te
voorzien wanneer bepaalde kosten & uitgaven stijgen -> sociale verzekeringswetten
Overzicht sociale wetgeving (niet volledig)
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller tasnimeify. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $5.97. You're not tied to anything after your purchase.
Can Stuvia be trusted?
4.6 stars on Google & Trustpilot (+1000 reviews)
52510 documents were sold in the last 30 days
Founded in 2010, the go-to place to buy study notes for 14 years now