Leerdoelen
1. Je kunt uitleggen wat het verschil is tussen de Bijbelse en de natuurwetenschappelijke
verklaring van het ontstaan van de mens
2. Je kunt uitleggen dat het lastig is om het begin van de geschiedenis van de mens te
bepalen.
3. Je kunt uitleggen hoe jagers-verzamelaars leefden en waarom zij rondtrokken.
4. Je kunt uitleggen dat het ontbreken van schriftelijke bronnen van invloed is op wat we
weten over de prehistorie.
Paragraaf 1 Jagers en verzamelaars
Jagers-verzamelaars = mensen die leeft van de jacht, visserij en het verzamelen van eetbare
dingen in de natuur.
Periode jagers en boeren = 200.000 tot 3500 v. Chr.
4 miljoen jaar geleden -> de eerste recht oplopende mens
1,8 miljoen jaar geleden -> de recht oplopende mens
400.000 jaar geleden -> de neanderthaler = de inmiddels uitgestorven menssoort doe
naast de moderne mens heeft geleefd.
200.000 jaar geleden -> de homo sapiens = de denkende mens, ook wel moderne
mens genoemd. (Ontstaan in Afrika en ontdekten vuur)
Schepping = de Bijbelse verklaring voor het ontstaan van het heelal, de aarde, en alle levende
wezens, ook de mens door een god.
Evolutie = de natuurwetenschappelijke verklaring voor het langzaam ontstaan van plant- en
diersoorten.
Geschiedenis wordt vaak verklaard vanuit 4 aspecten:
1. Economisch; welke middelen van bestaan mensen hebben
2. Politiek; hoe een groep of land wordt bestuurd
3. Sociaal; de manier waarop werkzaamheden in een samenleving zijn verdeeld
4. Cultureel; alles wat te maken heeft met de ideeën van mensen en de manier waarop
ze dat uiten.
Kenmerken van jager-verzamelaars (homo sapiens):
1. Ze leefden in de prehistorie = de periode waarin een volk geen schrift gebruikt.
2. Er zijn alleen primaire bronnen (= dingen die ze zelf gemaakt hebben zoals stenen
werktuigen) beschikbaar. (Daarom ook de naam steentijd)
3. Hun bestaansmiddel was de jacht, verzamelen en vissen, hierbij maakten ze gebruik
van gereedschappen.
Bestaansmiddel = de manier waarop mensen in leven blijven, zoals jagen, verzamelen
en landbouw
4. Ze leefden in kleine groepen van 25-40 mensen. (Voor een grotere groep is voedsel
vinden lastig)
, 5. Ze trokken rond, op zoek naar voedsel en leefden in tenten of grotten
6. Er was een taakverdeling binnen de groep.
Taakverdeling = de manier waarop werkzaamheden in een samenleving of groep zijn
verdeeld. (Bijvoorbeeld tussen mannen en vrouwen of jong en oud)
7. Er waren nauwelijks sociale verschillen.
Sociale verschillen = verschillen tussen groepen mensen in rijkdom, macht en
aanzien.
8. Het was in Europa toen kouder dan nu, dus voedsel was schaars (=moeilijk aan te
komen)
Historie = geschiedenis, de tijd waaruit we geschreven bronnen hebben
Paragraaf 2 De eerste boeren
Leerdoelen:
1. Je kunt beschrijven wat de agrarische revolutie inhield.
2. Je kunt enkele moeglijke verklaringen geven voor de overgang van jagen-verzamelen naar
landbouw.
3. Je kunt uitleggen tot welke economische, sociale en culturele veranderingen de agrarische
revolutie leidde.
Van jagen en verzamelen naar landbouw.
Agrarische revolutie = de overgang van jagen en verzamelen naar landbouw (=akkerbouw en
veeteelt) als belangrijkste bestaansmiddel.
Revolutie = een verandering die - voor die tijd - heel snel ging en grote gevolgen had.
Rond 9000 v.Chr. in het Midden-Oosten begonnen kleine groepjes jagers-verzamelaars zelf
graan en groenten te verbouwen = akkerbouw
Rond 8000 v.Chr. (1000 jaar later) begonnen ze ook dieren te houden, dit voorzag hen van
melk, vlees en wol. (in Algerije waren geschikte dieren zoals geiten)
Waarom in het Midden-Oosten? Omdat het klimaat hier gunstig was en hier graansoorten en
bonen groeiden die geschikt waren voor verbouwen.
Rond 4000 v.Chr. begon de landbouw ook in Egypte
Landbouw verspreidde zich langzaam over de hele aardbol.
3 oorzaken van de agrarische evolutie:
1. Het klimaat verbeterde, daardoor was er m eer voedsel, hierdoor bleven jagers-
verzamelaars op 1 plek.
2. Ze begonnen met landbouw te experimenten (graan en groenten), zo konden ze de
natuur helpen door te zaaien. Zo leerden ze steeds meer over planten en dieren.
3. Doordat er meer voedsel was en ze op 1 plek bleven, bleven meer mensen leven en
was er weer meer voedsel nodig, landbouw en veeteelt werden een levensnoodzaak.
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller mplatzek. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $5.75. You're not tied to anything after your purchase.
