THEMA 1: KENMERKEN VAN
WETENSCHAPPELIJK ONDERZOEK
Op het einde van dit thema weet je
waar je moet op letten bij het uitvoeren van onderzoek
waar je moet op letten bij het beoordelen van onderzoek
ken je de begrippen betrouwbaarheid, validiteit, objectiviteit en
controleerbaarheid en kan je hier voorbeelden van geven
Mensenkennis is het inzicht dat mensen tijdens hun leven opbouwen over hoe
andere mensen zich gedragen.
Wetenschappelijke kennis is het inzicht dat mensen opbouwen op basis van
wetenschappelijk onderzoek dat aan duidelijke voorwaarden moet voldoen en
daardoor heeft die kennis een zekere kwaliteitsgarantie.
WETENSCHAPPELIJKE KENNIS IS
systematische en geordende kennis
OBV nauwkeurige observaties waarbij wetenschappers enige ordening
proberen aan te brengen en de werkelijkheid in kaart te brengen
MK onderling tegenstrijdig, niet eenduidig te interpreteren/ controleren
verklarende en voorspellende kennis
gaat op zoek naar oorzakelijke verbanden, probeert gedrag van mensen
voorspelbaar te maken
gebaseerd op wetensch. Ond. En moeten worden bevstigd door andere
wetenschappers
MK via anekdotische evidentie op zoek naar verbanden
MK gebaseerd op verbanden gebonden aan particuliere situatie betrokkene
,Tita Ghijs
veralgemenende kennis
gaat op zoek naar veralgemenende verklaringen te vinden voor het gedrag
van zo veel mogelijk mensen
empirisch getoetst en gebaseerd op bevindingen:
die systematisch gecontroleerd werden
waarbij men zo veel mogelijk storende factoren onder controle houdt
MK: beweert op zoek te gaan naar veralgemenende verklaringen, maar
die werden nooit getoetst
die men blindelings aanneemt, zonder dat ze werden gecheckt.
objectiverende kennis
probeert zoveel mogelijk de werkelijkheid te objectiveren door
zich te baseren op de feiten
zich zo neutraal mogelijk op te stellen
Dit is niet altijd mogelijk (cf waardenvrijheid van wetenschap)
MK laat zich vaak leiden door
subjectieve indrukken
een vooringenomen standpunt
waan van het moment
De psychologie
helpt ons wel om de waarschijnlijkheid van bepaalde gedragingen,
gedachten, gevoelens en interacties in te schatten
maakt duidelijk hoe mensen doorgaans en gemiddeld genomen reageren,
maar heeft ons nooit absolute zekerheid over iets.
OBJECTIVITEIT EN NEUTRALITEIT
Wie voert het onderzoek? objectief en onafhankelijke? …
Wie gaf opdracht? Belang bij resultaten?....
Objectiviteit
=/= neutraliteit
=/= waardevrijheid
Elk onderzoek wordt gevoerd door mensen en gebeurt in een bepaalde context
Belangrijk is dat elke onderzoeker dit NIET verdringt, verzwijgt of verdoezelt
Belangrijk is dat elke onderzoeker dat durft te benoemen en zich daarover bezint
,Tita Ghijs
Trustworthiness: vertrouwen in onderzoek, streven naar objectiviteit of het object
van de studie laten spreken en niet te laten vertekenen
Confirmability: bevestigbaarheid, kunnen onderzoeksbevindingen door anderen
worden beaamd
Neutraliteit
=/= dat onderzoeker zijn persoonlijkheid moet uitschakelen
=/= dat onderzoek waardenvrij kan verlopen
Transparantie bieden is elementair
Confirmation Bias
De neiging om vooral informatie te zoeken en onthouden die onze huidige
overtuigingen bevestigt, informatie in de richting van onze overtuiging
interpreteren
Negative case analysis
Doelbewust op zoek gaan naar afwijkende of tegenstrijdige voorbeelden
BETROUWBAARHEID
de mate waarin het resultaat onafhankelijk van toeval is.
weinig toevallige fouten in je resultaten zitten.
als het onderzoek herhaalt, je steeds dezelfde resultaten moeten bekomt
Interne betrouwbaarheid
verwijst naar de mate waarin een onderzoeker voldoende transparant is om
derden toe te laten na te gaan hoe het onderzoek is verlopen
impliceert dat een onderzoeker verantwoording aflegt over keuzes en
bijsturingen of aanpassingen
‘audit trail’: een gedetailleerd verslag van alle stappen in het
onderzoeksproces
‘peer debriefing’: overleg plegen en feedback vragen aan collega’s (die
voorts niet betrokken zijn) in de loop van het onderzoek
Externe betrouwbaarheid
verwijst naar de mate waarin een onderzoek herhaalbaarheid of
repliceerbaarheid is
impliceert dat als iemand anders, op basis van dezelfde aanpak, een onderzoek
zou overdoen, zou die dan tot dezelfde bevindingen komen
,Tita Ghijs
Dit kan door het onderzoek te herhalen
o aan de hand van dezelfde methodes en dezelfde doelgroep
o aan de hand van dezelfde methodes en een andere doelgroep
o aan de hand van andere methodes en dezelfde doelgroep.
Interbeoordeelaarsbetrouwbaarheid: is de mate van overeenstemming tussen
verschillende beoordelaars. Als dat dezelfde uitkomsten oplevert, kan
aangenomen worden dat het instrument ervoor zorgt dat persoonlijke kenmerken
van de onderzoeker geen invloed hebben op het gebruik van het instrument
wordt uitgedrukt in cohen’s kappa
waarde tussen -1 en 1 waarbij 1 perfecte overeenstemming is
VALIDITEIT
Validiteit is de mate waarin het resultaten van het onderzoek
ook van toepassing in een andere context
kunnen worden veralgemeend
betekenis hebben buiten de grenzen van de onderzochte casus
Interne validiteit
De mate waarin mate waarin je zeker bent dat er geen systematische
fouten in de resultaten geslopen zijn door je onderzoeksmethode of
meetinstrument.
de mate waarin je kunt concluderen dat de resultaten van je onderzoek
daadwerkelijk te wijten zijn aan de variabele(n) die je bestudeerd hebt.
Er kunnen fouten gemaakt zijn
o bij het invoeren van de gegevens en er is per ongeluk het verkeerde
antwoord aangekruist (tijdens het afnemen van een enquête
bijvoorbeeld).
o doordat de geïnterviewden sociaal wenselijke antwoorden hebben
gegeven in plaats van hetgeen ze daadwerkelijk dachten
sociale waarschijnlijkheidsbias: neiging om antwoorden te geven waarban zij
denken dat die door de onderzoeker of andere participanten gunstig zullen
worden beoordeeld.
externe validiteit
de mate waarin de resultaten van een onderzoek kunnen worden toegepast
op een andere populatie
in andere situaties
op andere tijdstippen
dan degene waarop het onderzoek is uitgevoerd.
Betrouwbaar onderzoek levert steeds weer dezelfde resultaten op, zonder dat
toeval veel rol speelt, valide onderzoek levert “echte” metingen op die recht in
,Tita Ghijs
de roos meten: je meet wat je echt wilt meten en je resultaten hebben, ook
waarde buiten de onderzoekssetting.
CONTROLEERBAARHEID EN REPRODUCEERBAARHEID
Goed onderzoek wordt transparant gevoerd: iedereen kan inkijken welke
methode je gebruikt hebt om tot resultaten te komen.
In goed onderzoek is er meestal een aparte sectie voorzien waarin je de methode
van je onderzoek grondig beschrijft, zodat het onderzoek controleerbaar wordt.
Controleerbaarheid bereik je door:
Transparante methodesectie
o Zo kun je bijvoorbeeld beschrijven: Welk type onderzoek
(kwantitatief, kwalitatief) uitvoert, Welke onderzoeksmethode je
hebt gebruikt (zoals interviews of enquêtes), Wie je participanten of
respondenten zijn (leeftijd, opleidingsniveau…)., Welk materiaal je
hebt gebruikt (zoals audiofragmenten, vragenlijsten), Welke
procedure je hebt gehanteerd, Voor welke data-analysemethode je
hebt gekozen In welke bijlagen de lezer eventuele enquêtes,
interviews en transcripten kan vinden.
Duidelijk formuleren, vaag taalgebruik vermijden
Duidelijke bronverwijzing
Contactgegevens vermelden
Geloofwaardigheid
slaat op de mate waarin de bevindingen de realiteit weergeven
kan op twee manieren worden vertekend:
door reactiviteit in het onderzoek, de invloed die onderzoekshandelingen
hebben op de waarneming. Dat gebeurt wanneer mensen hun gedrag
aanpassen van zodra ze weten dat ze worden onderzocht
door vooringenomenheid of bias van de onderzoeker, de invloed van de
persoon van de onderzoeker (afkomst, achtergrond, status, opleiding,
interesses, overtuigingen, ervaringen en gevoelens op het onderzoek
THEMA 2: HET
ONDERZOEKSPROCES
Je kent de stappen in het onderzoeksproces
Je kan de stappen in eigen woorden toelichten
Je herkent de stappen van het onderzoeksproces in een gegeven
voorbeeld.
,Tita Ghijs
,Tita Ghijs
THEMA 3: SOORTEN ONDERZOEK
je kent het verschil tussen desk- en fieldresearch en kan voorbeelden
geven
Je kent het verschil tussen kwantitatief en kwalitatief onderzoek en kan
voorbeelden geven
Je kent het verschil tussen longitudinaal en cross-sectioneel onderzoek en
kan voorbeelden geven
Je kan toelichten wat een meta-analyse inhoudt en wat hiervan het nut is
kan je bronnen opzoeken via de mediatheek en het internet
ken je enkele nuttige databanken en bronnen in psychologie
kan je bronnen beoordelen aan de hand van de CRAAP methode
kan je naar bronnen verwijzen volgens de APA regels
FUNDAMENTEEL EN PRAKTIJKGERICHT ONDERZOEK
Fundamenteel onderzoek Praktijkgericht onderzoek
Doel: ontwikkelen of uitbreiden Doel: om het toepassen van
wetenschappelijke theorieën psychologische kennis en methoden
om concrete problemen in de praktijk
Praktische toepassingen zijn niet het aan te pakken.
belangrijkste doel
Is nieuwsgierigheidsgedreven en richt
zich op uibreiden theoritische
kennisbasis psychologie
Herken je aan: Herken je aan:
Theoretische focus: Praktische relevantie:
ontwikkelen, testen het probeert praktische
theoretische modellen oplossingen te vinden voor
dieper begrijpenmechanismen concrete problemen,
grondslag psychologie uitdagingen of vraagstukken die
zich voordoen in verschillende
Generaliseerbaarheid: domeinen van de psychologie.
streeft om algemene principes
te ontdekken die van toep. Zijn Samenwerking met belanghebbenden:
op bredere contexten wordt vaak uitgevoerd in
genereerbare kennis te samenwerking met
genereren die verder rijkt dan professionals, organisaties of
specifieke praktijksituaties gemeenschappen die direct
betrokken zijn bij het probleem
of de vraagstelling.
Directe toepasbaarheid:
onderzoek streeft ernaar om
resultaten te genereren die
direct kunnen worden gebruikt
in de praktijk.
,Tita Ghijs
Bv: wat is impact sociale media op Bv. Hoe kunnen we ouders en
mentaal welzijn jongeren? opvoeders helpen om kinderen meer
Eigenschappen werkplek die burn-out risicovol te laten spelen? Hoe kunnen
kunnen voorspellen? we de websites OCMW’s meer
toegankelijk maken?
Onderscheid tussen beiden is niet altijd zwart – wit:
Fundamenteel onderzoek lost op termijn problemen op uit de praktijk
Praktijkgericht onderzoek kan theorieën helpen bevestigen of
ontkrachten en leiden tot algemene inzichten
EVIDENCE-BASED PRACTICE EN PRACTICED BASED EVIDENCE
Evidence-based practice Practice-based evidence
maakt gebruikt van het huidige, beste gaat uit van het idee dat kennis over
bewijsmateriaal om beslissingen te het handelen van een professional
nemen met individuele cliënten om de ontstaat in de specifieke context van
hulpverlening te verbeteren de beroepspraktijk
De evidence bij Evidence Based De evidence bij Practice Based
Practice wordt verkregen onder Evidence wordt verkregen onder
wetenschappelijke condities die dan realistische condities en dan
vertaald wordt naar de praktijk eventueel in een volgende stap verder
onderzocht
Top-downonderzoek: wetenschap Bottom-up onderzoek: praktijk
praktijk (+kritische, reflecterende;
onderzoekende houding)
wetenschap
wetenschappelijke kennis doet niet altijd recht aan de pluriformiteit van de
beroepspraktijk.
Er is niet altijd wetenschappelijke kennis voorhanden
Methodieken gebaseerd op wetenschappelijke kennis binnen de hulpverlening
zijn nog van een te hoog abstractieniveau en zijn te weinig gericht op de
specifieke beroepscontext
Het benutten van wetenschappelijke kennis in de lokale situatie
is meer dan alleen implementatie.
Dient kritisch te worden toegepast in een continu proces van samen
leren en verbeteren
KWANTITATIEF EN KWALITATIEF ONDERZOEK
Kwantitatief onderzoek Kwalitatief onderzoek
is onderzoek waarbij is onderzoek waarbij rijke,
cijfergegevens worden verzameld gedetailleerde en contextuele
en geanalyseerd om objectieve informatie wordt verzameld
conclusies te trekken
gericht op het begrijpen en
,Tita Ghijs
gericht op het meten en interpreteren van de betekenissen,
kwantificeren van variabelen ervaringen en percepties van mensen
maakt gebruik van maakt gebruik van interpretatieve
gestandaardiseerde methoden om diepgaand inzicht te
meetinstrumenten en statistische verkrijgen
analyses
Te herkennen aan: Te herkennen aan:
Objectieve metingen, Subjectieve ervaringen van
gestandaardiseerde individuen en hoe ze betekenis
vragenlijsten of tests geven aan hun wereld
Grote steekproeven uit een Kleine steekproeven met de
grotere populatie nadruk op diepgaande en
uitgebreide informatie van
Statistische analyses het individuele gevallen
berekenen van
gemiddelden, Kwalitatieve analyses,
standaarddeviaties, onderzoekers identificeren
correlaties,... In rapporten thema's, patronen, In rapporten
vind je vaak tabellen en vind je vaak een samenvatting
grafieken terug in woorden en quotes van
deelnemers
Onderscheid tussen beide ligt in de aard van de gegevens die worden
verzameld, de methodologie en de analytische technieken die worden gebruikt.
Ze vullen elkaar vaak aan bij onderzoeksproces. De keuze hangt af van de
onderzoeksvraag en wat je wilt berijken met het onderzoek.
LONGITUDINAAL OF CROSS-SECTIONEEL ONDERZOEK
Longitudinaal onderzoek Cross-sectioneel onderzoek
Longitutionaal onderzoek volgt Cross-sectioneel onderzoek voer je
dezelfde individuen, groepen of één keer uit en daarna trek je je
populaties gedurende een bepaalde conclusies
periode om veranderingen in de loop
van de tijd te observeren. Gemakkelijk en goedkoop
Longitudinaal onderzoek is gericht op
het bestuderen van veranderingen en
ontwikkelingen in een fenomeen over
een langere periode
Herken je aan:
Tijdsdimensie
Opvolging individuen
Verzameling van herhaalde
metingen
Nadeel: uival deelnemers, externe
, Tita Ghijs
invloeden
Cross-sectioneel onderzoek is gemakkelijk om data te verzamelen en
correlaties vast te stellen kan je later verder onderzoeken in een
longitudinale vervolgstudie
DESK- EN FIELDRESEARCH
Deskresearch fieldresearch
onderzoeksmethode waarbij onderzoeksmethode waarbij nieuwe
bestaande bronnen en literatuur gegevens uit de echte wereld
worden geanalyseerd om informatie te verzameld worden
verzamelen.
Het doel van fieldresearch is om
Het doel van deskresearch is om menselijk gedrag, ervaringen en
bestaande kennis samen te vatten, interacties te observeren en gegevens
trends en patronen te identificeren en te verzamelen en te bestuderen
een theoretisch kader te ontwikkelen
voor het onderzoek.
Eerste stap bij opzetten nieuw
onderzoeksproject
Vullen elkaar aan, kunnen samen worden gebruikt om een antwoord op de
onderzoeksvraag te formuleren
TRIANGULATIE
Triangulatie
Om het onderzoeksonderwerp goed in beeld te brengen gebruik je vaak
verschillende databronnen en dataverzamelingsmethoden.
De gedachte achter triangulatie is dat je een rijker beeld krijgt van de praktijk
als je:
1. gebruik maakt van data uit verschillende bronnen (meerdere
perspectieven);
2. deze data op verschillende manieren verzamelt;
3. deze data laat verzamelen en analyseren door verschillende personen.
Triangulatie als mix: combinatie van de drie
Brontriangulatie Methodische Onderzoekers
triangulatie triangulatie
Data verzamelen met door gebruik te maken door andere mensen in
behulp van verschillende van verschillende te zetten die je helpen
bronnen methoden: bij het verzamelen en
analyseren van data.
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller titaghijs. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $10.04. You're not tied to anything after your purchase.